بازیِ باخت-باخت | محمد صادقی (روزنامه ایران ـ ۱ تیر ۱۳۹۵)
بازیِ باخت-باخت
محمد صادقی
منبع: روزنامه ایران
تاریخ: ۱ تیر ۱۳۹۵
«بهتر است درباره واقعیتی که پیش روی‌مان قرار دارد بیشتر بیندیشیم و بپذیریم که آنچه کمتر آموخته‌ایم و کمتر اهمیت آن را درک کرده‌ایم، مفهوم نقد، گفت‌وگو و آداب آن است.»
شریعتی و نقد حاتم قادری در بنیاد باران | سید جواد میری (مجازی ـ تیر ۱۳۹۵)
شریعتی و نقد حاتم قادری در بنیاد باران
سیدجواد میری
منبع: مجازی
تاریخ: تیر ۱۳۹۵
«… نکته اینجاست که بسیاری از مشکلات، معضلات و پیچیدگی‌های جامعه امروزی ایران را بسیاری از اندیشمندان و دانشگاهیان به شریعتی نسبت می‌دهند. بعد وقتی به این کارها رجوع می‌کنید، چون این افراد از اهالی علم و آکادمیک هستند، باید کتابی نوشته باشند و نقد شریعتی را به صورت سیستماتیک و نظام‌مند انجام داده باشند و بر اساس آن نگاه و آن رویکرد به این نتیجه رسیده باشند که بله مثلاً امروزه واپسگرایی در جامعه ایران وجود دارد و اگر رادیکالیزم، بنیادگرایی، مبارزه با نظام سرمایه‌داری یا پسرفت در جامعه ایران وجود دارد یا بسیاری از مشکلات دیگر، ربط وثیقی به گفتمان شریعتی دارد. باید بتوانند این ادعاها را به صورت علمی و مستدل نشان دهند، اما حقیقت امر این است که بسیاری از دوستان مثلاً آقای قادری و حتی کسانی نظیر دکتر آشتیانی و دیگرانی که به نقد شریعتی می‌پردازند، به صورت مستدل و نظام‌مند به آثار شریعتی ارجاع نمی‌دهند.»
زنان در چشم و دل شریعتی | سوسن شریعتی (ایران فردا ـ تیر ۱۳۹۵)
زنان در چشم و دل شریعتی
سوسن شریعتی
منبع: ایران فردا
تاریخ: تیر ۱۳۹۵
«مسلم آن است که در کوژیتوی شریعتی زنان نقش مهمی دارند؛ کوژیتویی که «به فکر می‌کنم پس هستم» ختم نمی شود و یک دیگری ضروری و مغتنم مدام فرا خوانده می‌شود: دوستت دارم، پس هستم؛ دوستم داری پس هستم، پس هستی… کوژیتویی که می‌تواند به ساحت‌های دیگر اجتماع، فرهنگ، دین و… تعمیم پیدا کند و چهره‌های آن را دووجهی کند: گشوده، رو به روی هم چون دریچه، توطئه مشترکی که با حذف دیگری (زن-مرد)ناممکن می‌گردد.»
از رهایی تا رستگاری | احسان شریعتی (ایران فردا ـ تیر ۱۳۹۵)
از رهایی تا رستگاری
گرته‌ای از اندیشهٔ «رهایی»، نزد علی‌شریعتی
احسان شریعتی
منبع: ایران فردا
تاریخ: تیر ۱۳۹۵
فهم سادهٔ «الهیاتِ رهائیبخش» شریعتی اما، با کلیدی که خود او بدست می دهد، ممکن است: آزادی، همچون عدالت و معنویت، یکی از سه رُکن این تفکر را می‌سازد. تحقق این درک از آزادی، در نسبت با برابری و خودآگاهی، مبنای طرحی انضمامی را برای رهائیبخشی تدریجی و مرحله‌ای درمی‌افکند که از آزادی لیبرال به برابری سوسیال و تا فلاح اسپریتوآل بسط می‌یابد. ویژگی رستگاری غایی مورد نظر او این‌ست که این مهم تنها در جامعه‌ای آزاد و برابر متصور و ممکن خواهد شد، و در غیراین‌صورت، فراسوی بُعد فردی و در سطح اجتماعی، دم زدن از هرگونه معنویت و اخلاق و عرفان، فریبی بیش نخواهد بود! زیرا در یک کلام، رهایی از غیر و نفی بیگانگی، پیش‌نیازِ تحققِ آزادی و بازیافتِ خویشتنِ خویش است. زیرا: « ای آزادی! هنگامی‌که تو نیستی، برای آزادگان، برای آنها که تو را می‌پرستند، زندگی روزمره نیز دشوار است..، ای دریغ! هنگامی که بیگانه بر میهنی چیره است، هنگامی که آزادی در بند است نه تنها دولت، وابستگان به حکومت و استبداد و قانون حاکم، بلکه همه مردم، یکایکِ خلق، جاسوس‌اند، برای بیگانه کار می‌کنند، در کشوری که خویشاوندی جرم است، همه بیگانه‌پرست‌اند! » (م۳۳/ص۷۴)
ترس از شریعتی در زمانه جولان پراگماتیسم | محسن زال (سایت بنیاد شریعتی ـ تیر ۱۳۹۵)
ترس از شریعتی در زمانه جولان پراگماتیسم
محسن زال
منبع: سایت بنیاد فرهنگی شریعتی
تاریخ: تیر ۱۳۹۵
شریعتی همراه فضیل عیاض کاروان به کاروان می‌رود تا دل هر دردمندی که آزرده شده را به دست آورد و حقیقت را و عدالت را دوباره باز گرداند، صدای قرآن برای او این معنا را نیز دارد، کسانی که صدای دیگری از قرآن می‌شنوند همواره با او در ستیزند. دین علوی از نظر او یک سبک زندگی درخود دارد. ایجاد ترس خصلت این نوع از بودن است. ترس از شریعتی واقعیست.
ویژه‌نامه‌ی «ایران فردا» (تیر ۱۳۹۵)
بازخوانی شریعتی
منبع: مجله ایران فردا
تاریخ: تیر ۱۳۹۵
مجله ایران فردا در تیرماه ۱۳۹۵ شماره ۲۲، ویژه نامه‌ای به مناسبت سالگرد عزت الله سحابی، علی شریعتی و هدی صابر انتشار داد. در این شماره پرونده ای با نام « بازخوانی شریعتی» به مناسبت سی و نهمین سالگرد شهادت دکتر شریعتی تشکیل شده و شامل پنج مقاله با نویسندگی و عناوین ذیل در بخش فرهنگ می‌شود.
تفکر شریعتی منشأ رادیکالیزم دینی نیست | تقی آزاد ارمکی (خبرگزاری ایبنا ـ ۲۹ خرداد ۱۳۹۵)
تفکر شریعتی منشأ رادیکالیزم دینی نیست
آثار شریعتی تز انقلابی نمی‌دهد
تقی آزاد ارمکی
منبع: خبرگزاری ایبنا
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۹۵
گفت‌وگو با استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران به مناسبت سالگرد درگذشت دکتر علی شریعتی. تقی آزاد ارمکی می‌گوید تفکری که شریعتی دارد نمی‌تواند منشأ رادیکالیزم دینی باشد چون روشنفکری دینی دغدغه نقد بنیادگرایی، تحجر و رادیکالیسم را دارد. به گفته وی، نمی‌توان از آثار شریعتی استفاده انقلابی کرد بلکه به کمک آثار او می‌توان به این سوال پاسخ داد که تغییر، دگرگونی و تحول چگونه ایجاد می‌شود؟
ما و ميراث شريعتی | میزگرد با حضور سید جواد میری و حسن محدثی (روزنامه ایران ـ ۲۹ خرداد ۱۳۹۵)
ما و ميراث شريعتی
بررسي «نسبت شريعتي با مسائل امروز جامعه ايران»
ميزگردي با حضور سيد جواد ميري و حسن محدثي
منبع: روزنامه ایران
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۹۵
در حالي که برخي شريعتي را «متفکر ديروز» مي خوانند، بسياري انديشه هاي او را افق گشاي مسائل امروز ما مي شمارند.
آيا مي توان براي يک متفکر تاريخ مصرف قائل شد؟ دکتر علي شريعتي که در دوره اي از تاريخ فکر معاصر ما، نقشي جريان ساز داشت، آيا امروز نيز مي تواند گره گشاي مسائل ما باشد؟ ميراث امروز او براي نسل جوان چيست؟شريعتي از جمله متفکران منتقدي است که در تاريخ تفکر معاصر ما نقشي انکارناپذير داشته است چنانکه هرگاه سخن از او به ميان مي آيد، بعضاً مناقشه ها و چالش هايي نيز در مي گيرد. در سالگرد فقدان شريعتي بر آن شديم تا «نسبت شريعتي با مسائل امروز جامعه ايران» را به بحث بگذاريم؛ که اگر امروز شريعتي بود چه مسائلي را محل تامل قرار مي داد؟ در اين نشست دکتر حسن محدثي، استاد جامعه شناسي دين دانشگاه آزاد اسلامي که پيرامون دکتر شريعتي داراي ديدگاه هاي قابل تاملي است و کتاب «زير سقف اعتقاد: بنيان هاي ماقبل انتقادي انديشه شريعتي» را در کارنامه خود دارد و دکتر سيدجواد ميري، استاد جامعه شناسي و عضو هيات علمي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي که در بحث روشنفکري ديني در آراي شريعتي صاحبنظر است، ما را همراهي کردند. آنچه در ادامه مي خوانيد ماحصل اين گپ وگفت است که تقديم مي شود.
به تاريخ پيوست | مصاحبه با احمد نقیب زاده (روزنامه اعتماد ـ ۲۹ خرداد ۱۳۹۵)
میراث شریعتی در گفتگو با احمد نقیب‌زاده
به تاريخ پيوست
از ميراث شريعتی عصبانی‌ام
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۹۵
عاطفه شمس | شريعتي در حالي به عنوان يكي از بزرگ‌ترين عوامل و محركان انقلاب و گسترش موج اسلام‌خواهي ميان جوانان و روشنفكران شناخته شده است كه به ويژه از دهه ٨٠ شمسي به بعد، موجي از انتقادات متوجه او و انديشه‌هاي وي شده است. عده‌اي شريعتي را يكي از برجسته‌ترين متفكران و مبلغان اسلامي معاصر به حساب مي‌آورند و براي او در بيدارگري اسلامي سهم بزرگي را قايل هستند. عده‌اي ديگر اما به بي‌پشتوانه بودن دانش اسلامي او خرده مي‌گيرند. طرفداران شريعتي همچنان او را يكي از بزرگ‌ترين متفكران تجديد حيات اسلام در جهان معاصر مي‌دانند اما منتقدان وي معتقد هستند شريعتي تنها به حركت‌آفريني و تهييج اجتماع مي‌انديشيده و نتايج فعاليت‌هاي او در گذر زمان، مطلوب نبوده است. در سي و نهمين سالروز درگذشت دكتر شريعتي، درباره ميراث او با احمد نقيب‌زاده، استاد علوم سياسي دانشگاه تهران كه يكي از منتقدان او است، گفت‌وگو كرديم. او دكتر شريعتي را ميراث‌دار جريان «بازگشت به خويشتن» مي‌داند و مي‌گويد شريعتي، مي‌كوشيد «لوتر» ايران باشد و مي‌خواست نوعي مذهب پروتستانتيسم ايجاد كند اما در اين برنامه شكست خورد. وي شريعتي را بي‌اطلاع از دين و تاريخ مي‌داند و معتقد است به حوزه‌هايي وارد مي‌شده كه اطلاعي از آنها نداشته است. بنابراين تحت‌تاثير انديشه‌هاي چپ،مقداري انديشه‌هاي چپ را با مذهب شيعه تلفيق كرده كه حاصل آن بيشتر به رتوريك يا خطابه شبيه بود تا انديشه‌اي اصولي و مستند به داده‌هاي متقن تاريخي. متن كامل اين گفت‌وگو را در ادامه مي‌خوانيد.چگونه مي‌توان با نگاه امروزي آموزه‌هاي شريعتي – از يك طرف آموزه‌هايي كه همچنان كاربردي و قابل‌دفاع هستند و از سوي ديگر آنهايي كه در فرآيند آزمون و خطا، بحث و نقد و همچنين تجربه نادرستي آنها اثبات شده- را صورتبندي كرد؟
با شریعتی زیسته‌ام | مصاحبه با هادی خانیکی (روزنامه اعتماد ـ ۲۹ خرداد ۱۳۹۵)
با شریعتی زیسته‌ام
گفت‌وگو با هادی خانیکی
تاریخ: روزنامه اعتماد
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۹۵
در سي و نهمين سالروز درگذشت دكتر شريعتي، درباره ميراث او با هادي خانيكي، فعال سياسي و استاد دانشگاه علامه طباطبايي، به گفت وگو نشسته ايم. وي معتقد است انديشه شريعتي يك پيكره منجمد نيست كه بايد آن را از بازار انديشه خريد، بلكه كاربرد پذيري درباره انديشه شريعتي را نيز مثل كاربرد پذيري درباره هر انديشه ديگري، بايد پذيرفت. وي تحليل گفتماني را براي شناخت شريعتي و ميراث او راهگشاتر از هر روش ديگري مي داند و مي گويد كه براي سنجش تاثير شريعتي در جامعه امروز، بايد به تلاقي گاه ها و در مرزبودگي هاي او توجه كرد كه دانشگاه را به جامعه و به كنش گره مي زند و معتقد است به اين اعتبار، شريعتي داراي ميراثي است كه همچنان مطرح است. خانيكي كه نخستين مواجهه خود با «معلم انقلاب» را در هجده سالگي تجربه كرده است، مي گويد كه برخي از منتقدان در رويكرد خود نسبت به شريعتي، گفت وگويي بودن، دموكراتيك بودن و مداراي او را را ناديده مي گيرند، در حالي كه مباحثه او با دانشجويان و مخاطبانش هميشه از موضع برابر انجام مي گرفت. استاد دانشگاه علامه طباطبايي، در اين گفت وگو از گروه هايي كه قرابت فكري بيشتري با شريعتي داشته اند مي گويد و همچنين درباره رويكردهايي كه متاثر از او بوده اند مباحثي را مطرح مي كند. متن اين گفت وگو را در ادامه مي خوانيد.
