با انقلاب ایران نام شریعتی در دنیا بر سر زبان‌ها افتاد و در پی آن بدل به یکی از موضوعات قابل توجه برای متخصصین دنیای اسلام در غرب و در منطقه شد. طی این سه دهه به نامِ شریعتی همواره در ذیلِ تجربه‌ی انقلاب ایران توجه شده است؛ گاه به عنوان یکی از نظریه‌پردازانِ انقلاب اسلامی و گاه به عنوان یک روشنفکرِ مذهبیِ دگراندیش.
بخش ویژه اندیشه شریعتی در نشریه فلسفه و امور جهانی
بخش ویژه اندیشه شریعتی در نشریه فلسفه و امور جهانی
نشریه آکادمیک فلسفه و امور جهانی (Philosophy and Global Affairs) در تازه ترین شماره خود بخش ویژه ای را به موضوع اندیشه علی شریعتی اختصاص داده است. در این بخش ویژه، که تحت نظر آرش داوری (استادیار اندیشه سیاسی در دانشگاه مینه‌سوتا) و سیاوش صفاری (دانشیار مطالعات غرب آسیا در دانشگاه ملی سئول) منتشر شده است، شماری از پژوهشگران رشته های علوم انسانی و اجتماعی که در حال حاضر دست‌اندر کار ترجمه گزیده‌ای از آثار شریعتی به زبان انگلیسی هستند، به واکاوی نسبت اندیشه شریعتی با کنش ترجمه پرداخته ا‌ند. نویسندگان این مجموعه ترجمه را نه تنها به معنی برگردان کلمه به کلمه از زبانی به زبانی دیگر بلکه به مثابه کنشی در جهت انتقال مفاهیم و تجربه ها از یک بافتار فرهنگی و تاریخی به بافتاری دیگر در نظر گرفته، و نشان می دهند که شریعتی در گستره آثارش کنش ترجمه را با هدف فراهم آوردن امکان بازشناسی انتقادی خویش از راه شناخت و هم کنشی با دیگری به کار می بندد.
علي شريعتي و علي الوردي | عبدالجبار الرفاعي | دسامبر ۲۰۲۰
مقایسه‌ی دکتر علی شریعتی و دکتر علی الوردی
دو جامعه‌شناس نامدار و جریان‌ساز معاصر در ایران و عراق
دکتر عبدالجبار رفاعی (نویسنده و دین‌پژوه عراقی)
منبع: سایت اینترنتی افکار
تاریخ: ۳۰ دسامبر ۲۰۲۰
ترجمه‌ی برش‌هایی از متن
علی شریعتی یک روشنفکر ایدئولوژیک است، در حالی که علی الوردی یک روشنفکر منتقد است. در نگاه اول به نظر می رسد شریعتی و الوردی از نظر روش، اندیشه و جهان‌بینی موقعیت مشابهی دارند. اما آنچه در آثار الوردی غالب است عقلانیت انتقادی است و آنچه در آثار شریعتی حکمفرما است تبلیغ ایدئولوژی انقلاب و استفاده از میراث اسلام و متون دینی در انگیزه‌سازی برای مبارزه و فداکاری.
الوردی به یک جریان سیاسی تعلق نداشت. او هرگز یک ایدئولوگ یا یک مبلغ مذهبی نبود و به ندرت در دانشگاه‌ها، مجامع و حسینیه‌ها سخنرانی می‌کرد. … الوردی مدافع انقلاب توده‌ای نبود (به معنای مبارزاتی که در ادبیات چپ بین المللی، چپ ملی و ادبیات گروه‌های بنیادگرا جریان داشت). برخلاف شریعتی که یکی از برجسته‌ترین مدافعان انقلاب دینی در قرن بیستم در جهان اسلام بود. تا آنجا که به او لقب “ایدئولوگ انقلاب” داده‌اند. هرکس در پی شناخت انقلاب و پیامدهای آن باشد، به وضوح می‌تواند تأثیر شریعتی را در آماده‌سازی جامعه [ایران] برای انقلاب و نقش سخنرانی‌ها و نوشته‌هایش در بسیج مردم را ببیند. تلاشهای شریعتی به عنوان یک نظریه‌پرداز ایدئولوژیک، یک استاد دانشگاه، یک مبلغ و سخنران پرشور «حسینیه ارشاد» تأثیرگذار بود.
نگاهی به شریعتی در صفحه‌ی «میدان» شبکه الجزیره
نگاهی به شریعتی در صفحه‌ی «میدان» شبکه الجزیره
شبکه الجزیره به تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۹۹ در یکی از صفحات خود در شبکه‌ی اینستاگرام با عنوان «میدان» ـ که بیشتر به معرفی جنبش‌ها می‌پردازد ـ ۱۰ اسلاید درباره‌ی شریعتی منتشر کرده است. این مجموعه اسلایدها را همراه با متن مرتبط با آن می‌توانید در ادامه‌ی مطلب ببینید.
Theology of Revolution: In Ali Shari’ati and Walter Benjamin’s Political Thought | 2020
الهیات انقلاب: در اندیشه‌ی سیاسی شریعتی و والتر بنیامین
مینا خانلرزاده
آنچه در پی می‌آید نگاهی اجمالی به مقاله‌‌ای با مضمون بررسی اندیشه‌ی سیاسی شریعتی و والتر بنیامین است و در انتهای متن، فایل کامل این مقاله قابل دریافت است. این مقاله شرحی‌ست ارائه شده توسط مینا خانلرزاده بر پایان‌نامه‌ی تالیفی خود، که در دانشگاه کلمبیا به ثمر رسیده است.
Theology of Revolution: In Ali Shari’ati and Walter Benjamin’s Political Thought
Mina Khanlarzadeh
الإسلام بوصفه أيديولوجية؛ علي شريعتي و فكره | عبدالرحمن ابوذکری | ۲۰۲۰
اسلام به مثابه ایدئولوژی
الإسلام بوصفه أيديولوجية؛ علي شريعتي و فكره
عبدالرحمن ابوذکری
گفت‌وگوی لاله بختیار درباره‌ی ترجمه‌ی آثار شریعتی
گفت‌وگوی لاله بختیار درباره‌ی ترجمه‌ی آثار شریعتی
دکتر لاله بختیار (۱۳۱۷ ـ ۲۷ مهر ۱۳۹۹) در بخشی از گفت‌وگوی خود با جهانشاه جاوید به تجربه‌اش در زمینه‌ی ترجمه انگلیسی کتاب‌های دکترعلی شریعتی اشاره می‌کند. وی در سال‌های اولیه‌ی انقلاب کتاب‌های حج، فاطمه فاطمه است، مذهب علیه مذهب، ما و اقبال و … را به انگلیسی ترجمه کرده است که مجموعه‌ی آن‌ها را می‌توانید در این بخش از سایت مشاهده کنید.
آنچه در ادامه می‌آید فایل صوتی این بخش از گفت‌وگوی لاله بختیار است.
Frantz Fanon in Ali Shariati’s Reading: Is it Possible to Interpret Fanon in a Shariatia n Form? | Seyed Javad Miri | 2020
فرانتز فانون در خوانش علی شریعتی
سید جواد میری
Frantz Fanon in Ali Shariati’s Reading: Is it Possible to Interpret Fanon in a Shariatian Form?
Seyed Javad Miri
2020
این مقاله در مجموعه‌ی مقالاتی که اخیراً پیرامون فرانتس فانون منتشرشده، درج شده است. در سه چهار سال اخیر حجم کارهای پژوهشی دربارۀ فانون در زبان انگلیسی افزایش پیدا کرده و به‌نظر می‌رسد با توجه به اتفاقات جاری در آمریکا و مشخصاً اعتراضات و شورش های گستردۀ سیاهان در پی مرگ جورج فلوید اقبال به کارهای فانون بیش از این هم افزایش یابد. در این مقاله که توسط یک محقق ایرانی نوشته شده، سعی بر زمینه‌مندساختن (contextualize) رابطۀ فانون و شریعتی دارد و اینکه چگونه می توان فانون را در بطن کارهای شریعتی بازخوانی کرد.
المارکسیة و الإسلام المعاصر | علی عبدون | ۲۰۱۹
مارکسیسم و اسلام معاصر
د. علی عبدون
انتشارات: دارالفارابی، بیروت. سال نشر: ٢٠١٩
Ali Shariati et la quête du divin | 2018
شریعتی و جستجوی امر الوهی
یان ریشار
Ali Shariati et la quête du divin
در سال ۲۰۱۸ سمیناری با عنوان «تشیع معاصر» در پاریس برگزار شد و در آن متفکرینی چون رنه برونر، علی صدر و یان ریشار به ایراد سخنرانی پرداختند. متن مکتوب سخنرانی ریشار با عنوان «شریعتی و جستجوی امر الوهی» در ادامه‌ی مطلب در قالب یک فایل پی‌دی‌اف قابل دریافت است.
