نقد و بررسی کتاب «شهید جاوید» | علی اشرف فتحی (کتاب شناسی انتقادی جامعه شناسی تشیع ـ ۱۳۹۶)
نقد و بررسی کتاب «شهید جاوید»
علی اشرف فتحی
منبع: کتاب شناسی انتقادی جامعه شناسی تشیع
کتاب «شهید جاوید؛ حسین بن علی علیه‌السلام» که به کتاب «شهید جاوید» مشهور شد، در سال ۱۳۴۹ شمسی در قم منتشر شد و پژوهش درباره واقعه عاشورا را وارد مرحله تازه‌ای کرد. نویسنده کتاب؛ آیت‌الله نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی (۱۳۸۵ ـ ۱۳۰۲ شمسی) در آن زمان از مدرسین میان‌سال حوزه علمیه قم بود و در نشریات حوزوی نیز مقاله می‌نوشت. وی نخستین بار در اسفند سال ۱۳۴۷ شمسی مقاله‌ای با عنوان «آیا امام حسین (ع) خواب دید؟» در سالنامه «معارف جعفری» در قم منتشر کرد که مقدمه‌ای بر انتشار کتاب شهید جاوید در سال ۴۹ شد. کتاب در ابتدا ۴۶۹ صفحه بود و بعدها نویسنده با افزودن پاسخی که به نقد آیت‌الله صافی گلپایگانی (کتاب شهید آگاه) نوشته بود، به همراه چند سند ساواک درباره «شهید جاوید»، کتاب را در قالب 536 صفحه منتشر کرد.
گزارشی از سمپوزیوم «اکنون ما و شریعتی» (ماهنامه نسیم بیداری ـ دی ماه ۱۳۹۶)
روشنفکر همیشه زنده
منبع: ماهنامه نسیم بیداری (شماره ۲۹)
تاریخ: دی ۱۳۹۶
ماهنامه سیاسی، فرهنگی نسیم بیداری به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی سید محمد مهدی طباطبایی در شماره ۲۹ خود گزارشی از سمپوزیوم « اکنون ما و شریعتی» که در آذر ماه همان سال در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شده بود، ارایه می‌دهد.
جای خالی «شریعتی» در دفاع از «ایده مردم»! | مرتضی کریمی (تلگرام ـ دی ۱۳۹۶)
جای خالی «شریعتی» در دفاع از «ایده مردم»!
مرتضی کریمی*
منبع: تلگرام
تاریخ: ۱۲ دی ماه ۱۳۹۶
کدام یک از ما حاضر است به خاطر یک گرسنه بمیرد؟ مساله این است… می‌دانم چقدر از شریعتی حرف زده شده است. لهِ و علیه‌اش. نمی‌خواهم از شریعتی حرف بزنم. آن هم در این شرایطی که ذهن روشنفکران ما از تنِ جامعه هم «ناآرام‌تر» است. شریعتی مهم نیست، اما کلمه دیگری مهم است که از قضا با حرفِ شین شروع می‌شود؛ شرف!
شريعتی؛ ولتر انقلاب اسلامی | احسان شریعتی ( روزنامه اعتماد ـ بهمن ۱۳۹۶)
شريعتی؛ ولتر انقلاب اسلامی
احسان شریعتی
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ: ۲۱ بهمن ۱۳۹۶
مرتضی ویسی | دكتر علي شريعتي در تاريخ معاصر ايران معمايي پيچيده است كه هميشه رازها و ناگفته‌هاي خاص خود را دارد. ميراث شريعتي مانند افكار او نيز پر رمز و راز و هميشه مناقشه برانگيز است. علي شريعتي در سنت روشنفكري ايران جايگاهي به خود اختصاص داده است كه كمتر كسي مي‌تواند اهميت آن را انكار كند و اين بيش از هر چيز به دليل همسو بودن نام شريعتي در كنار بزرگ‌ترين تحول و تجربه ايران در صد سال گذشته يعني انقلاب اسلامي ٥٧ است. شريعتي را معلم انقلاب ايران مي‌دانند؛ معلمي كه نماند تا ثمره درس‌هاي خود را مشاهده كند و درباره آن به قضاوت بنشيند. رابطه شريعتي و انقلاب اسلامي را مي‌توان يكي از مناقشه‌انگيزترين مباحث دوران پس از انقلاب دانست. چگونه شخصيتي را مي‌توان يكي از رهبران فكري يك انقلاب دانست بدون اينكه در آثارش حتي يك بار به انقلاب سياسي اشاره‌اي نكرده باشد؟ چرا بايد شريعتي را معلم انقلاب دانست؟ اساسا نگاه شريعتي به مفهوم انقلاب چگونه شكل گرفت؟ و بسياري سوال‌هاي ديگر كه نسل امروز ما مطرح مي‌كند. در راستاي اين موضوع روزنامه اعتماد سوالات خود را با احسان شريعتي در ميان گذاشت و طي گفت‌وگويي كه با وي داشت، رابطه شريعتي و انقلاب را سنجيد. دكتر احسان شريعتي فرزند ارشد علي شريعتي است و فارغ‌التحصيل رشته فلسفه از دانشگاه سوربن فرانسه. در اين گفت‌وگو احسان شريعتي با فروتني وصف‌ناشدني و حوصله بالا سوالات را شنيد و آنها را پاسخ داد.
در حاشیه سمپوزیوم «اکنون، ما و شریعتی» (مجله چشم انداز ایران ـ بهمن ۱۳۹۶)
اصلاح طلبی و بنیاد گرایی مذهبی
لطف الله میثمی
منبع: چشم انداز ایران
تاریخ: دی و بهمن ۹۶
در شماره جدید چشم انداز ایران، شماره ۱۰۷ لطف الله میثمی با رویکردی انتقادی به سمپوزیوم اکنون ما و شریعتی تحت عنوان «اصلاح طلبی و بنیادگرایی مذهبی» یادداشتی نوشته است. در این یادداشت می خوانیم :
« لذا می‌توان نتیجه گرفت اگر اساس جریان شریعتی دینی است پس نمی‌تواند به دوران خاصی محدود شود اگر محدودیتی هست برای این است که عناصر غیر دینی در آن ورود کرده‌اند. شریعتی راه رهایی را رها شدن از متافیزیک یونان می‌داند. ما تا چه اندازه در این راه موفق بوده‌ایم».
رونمایی از دو اثر جدید در باره شریعتی: «اندیشه شریعتی در دو روایت» (روزنامه اعتماد ـ اسفند ۱۳۹۶)
اندیشه شریعتی در دو روایت
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ: ۲۹ اسفند ۱۳۹۶
مردمسالاري هنوز اتوپيا است
پيش به سوي آينده به جاي فرار به گذشته
محسن آزموده
روزهاي پاياني چهلمين سال درگذشت علي شريعتي را سپري مي‌كنيم؛ روشنفكري كه با گذر چهار دهه از مرگش، كماكان در مركز مباحث روشنفكري ايران است و بر سر ميراثش بحث‌هاي جدي مطرح است. تازه‌ترين گواهي بر اين ادعا انتشار ترجمه دو كتاب جديد درباره اوست: «فراسوي شريعتي: مدرنيته، جهان وطني و اسلام در انديشه سياسي ايراني» نوشته سياوش صفاري و «علي شريعتي؛ ملاقاتي اين‌بار متفاوت» نوشته عباس منوچهري. هر دو كتاب در اصل به زبان انگليسي هستند و علي خالندي آنها را ترجمه كرده است و اين يعني شريعتي براي غيرفارسي‌زبانان نيز محل توجه است. عصر دوشنبه ٢١ اسفندماه موسسه فرهنگي روايت ميزبان نشستي بود به مناسبت رونمايي از اين دو كتاب. در ابتداي اين نشست علي خالندي مترجم، از تجربه آشنايي خود با شريعتي گفت و از اينكه چرا پرداختن به شريعتي در زمانه ما هنوز ضروري و ناگزير است. در ادامه حسين مصباحيان، پژوهشگر فلسفه درباره نوآوري‌هاي كتاب سياوش صفاري نكاتي را گفت و سپس احسان شريعتي پژوهشگر فلسفه به تفصيل درباره جريان نوشريعتي بحث كرد. سخنران پاياني عباس منوچهري استاد انديشه سياسي ضمن بيان نحوه آشنايي خود با شريعتي، به برخي از مباحثي كه در مقالات كتاب به آنها پرداخته، اشاره كرد. در صفحه پيش رو روايتي از سه سخنراني خواهيم خواند:
مصاحبه با احسان شریعتی و حمید محمدی نژاد (خبرگزاری کتاب ایران ـ اسفند ۱۳۹۶)
استقبال از آثار شریعتی در ترکیه
احسان شریعتی، حمید محمدی نژاد
منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)
تاریخ: ۲۳ اسفند ۱۳۹۶
خداداد خادم | شریعتی یکی از دو متفکر ایرانی است که در ترکیه از آن استقبال ویژه ای می شود، به تعبیر احسان شریعتی در هر کتابفروشی در ترکیه یک قفسه از آثار ایشان را مشاهده می کنید. علل استقبال از شریعتی و آثار وی بهانه ای بود که میزگردی با حضور احسان شریعتی و حمید محمدنژاد* از فارغ التحصیلان ترکیه و علاقه مندان به شریعتی، در بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی داشته باشیم. در ادامه مشروح این میزگرد آمده است.
شريعتی نوانديش دينی بود نه اصولگرای دینی | احسان شریعتی (روزنامه آرمان امروز ـ ۹ اسفند ۱۳۹۶)
شريعتی نوانديش دينی بود نه اصولگرای دینی
احسان شریعتی
منبع: روزنامه آرمان امروز
«شریعتی “زنان” را به نقد قدرت فرا می‌خواند»؛ سوسن شریعتی (روزنامه آرمان امروز ـ ۱۷ اسفند ۱۳۹۶)
شریعتی «زنان» را به نقد قدرت فرا می‌خواند
سوسن شریعتی
منبع: روزنامه آرمان امروز
تاریخ: ۱۷ اسفند ۱۳۹۶
«…شریعتی با دو «شبه» در می‌افتد. «شبه مدرن» و «شبه مذهبی» اولی را برای دفاع از امر مدرن پیش می‌کشد و دومی را برای دفاع از مذهب. انسان سنتی مذهبی نیست شبه مذهبی است. شریعتی سنت را از مذهب جدا می‌داند. این یکی آن را قدسی می‌کند و این را پیش پا افتاده. او در نقدی که به زن سنتی دارد این است که او زندانی تنگناهای فرهنگی و قومی و قبیلگی‌ای است که به نام مذهب جلو آمده‌است و ربطی به مذهب ندارد. با سنت می شود در افتاد، نقدش کرد، تصفیه اش کرد اما قدسی نیست او با رویکرد انتقادی به سنت از یک سو و به آنچه که به عنوان شبه مدرن مطرح می‌شود از سوی دیگر درگیر می‌شود. می‌گوید شبه مدرن تا با آن چه به عنوان امر مدرن در جوامعی مانند جوامع ما جا افتاده است مرزبندی کند. تشبه به امر مدرن با سر زدن سوژه مدرن بی‌تردید فرق وجود دارد. و البته با تک الگویی بودن مدرنیته هم مشکل دارد و به دنبال چند الگویی کردن مدرنیته است، یعنی اعاده حیثیت کردن از انسان. سر زدن زن مدرن محصول یک مبارزه طولانی اجتماعی و فرهنگی است و شکل گیری آن یک شبه و با دو صدور فرمان میسر نمی‌شود. مدرن شدن بدون پرداخت این بها ممکن نمی‌شود. طرح الگوی سوم توسط شریعتی در چنین موقعیتی معنی می‌شود : در برابر دو شبه. شبه مدرن و شبه سنتی .»
شریعتی، فاطمه و مسئله زنان | محسن زال ( سایت بنیاد شریعتی ـ اسفند ۱۳۹۶)
شریعتی، فاطمه و مساله زنان
محسن زال
منبع: سایت بنیاد شریعتی
تاریخ: اسفند ۱۳۹۶
دیباچه: پرسشی امروزه طرح افتاده است که اصولا الگوها ی زنانه مذهبی به چه کار زن امروز می‌آید و آیا این الگوها برای زن امروز پیام یا فایده ای دارند .کسانی بر این هستند که این الگو ها دیگر کارکردی ندارند و از این رو به فراموشی سپرده شده اند و نیازی نیز بدانها نیست و اگر حتی ارجاعی نیز بدانها انجام بگیرد بیشتر باعث تقید بیشتر زن امروز می‌گردد تا راهی برای رهایی او. بنا براین این کهن الگوهای فرهنگی-دینی بیشتر کژ کارکرد دارند تا تاثیری مثبت.
