تحت پی‌گرد همیشگی

«در مصدرهای خوب و ارجمند و به درد خور زندگی یک روح» شریعتی یکی از مصدرهای خوب زندگی را « هرچند سال یک بار چندماهی به قزل قلعه رفتن » می داند. شریعتی از سن ۲۴ سالگی تا پایان عمر در ۴۳ سالگی ، هر چند سال یکبار به زندان افتاده است؛ در مجموع سه بار.

*یک بار در دهه ۳۰؛ ۱۳۳۶ همراه با بزرگان اهل سیاست خراسان به عنوان یک جوان تازه کار در این حوزه به زندان قزل قلعه می رود. ۲۵ شهریور تا  ۲۳ مهر ۱۳۳۶: ۲۸ روز. یک بازجویی مکتوب .

*بار دوم در بازگشت از فرانسه، در دهه چهل ،در خرداد ۱۳۴۳ در ۳۱ سالگی به عنوان یک فعال سیاسی در خارج از کشور و مشکوک به اینکه از این به بعد را چه خواهد کرد؟ در مرز بازرگان در شهر ماکو دستگیر می شود، به مأمورین شهر خوی تحویل داده می شود و بار دیگر از قزل قلعه سر در می آورد. از ۱۲ خرداد تا ۲۷ تیر ۱۳۴۳: ۴۵ روز. ۲ بازجویی مکتوب.

* بار سوم، در دهه پنجاه، در ۱۳۵۲ پس از چند ماه زیست مخفی و به دنبال دستگیری پدر و برادر زنش، با پای خود به مرکزساواک مراجعه می کند و راهی کمیته مشترک ضد خرابکاری» می شود. این بار به عنوان ایدئولوگ انقلابی: از ۷ مهر ۱۳۵۲ تا ۳۰ اسفند ۱۳۵۳: ۱۸ ماه. یک بازجویی مکتوب.

به جز این سه دستگیری که طولانی ترین  آن در سال ۱۳۵۲ اتفاق افتاده است، شریعتی به طور ممتد و بی وقفه از سال ۱۳۴۰ تا روزهای پایانی زندگی اش تحت تعقیب و کنترل محسوس و نامحسوس بوده است. تعداد دفعاتی که به ساواک فراخوانده می شود (به خصوص از ۴۸ به بعد ) از تعداد دفعاتی که برای زندانی شدن عازم زندان بوده بیشتر است. از بازجویی یک صفحه ای تا بازجویی مکتوب ۴۰ صفحه ای. کتاب «شریعتی به روایت اسناد ساواک» که ۷۳ در سال ۱۳۷۸ توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسید (به دنبال افشاگری های حمید روحانی در روزنامه ۱۵ خرداد در سال های ۷۲) گزارش لحظات و دفعات مکرر این فراخوانده شدن ها توسط ساواک را به چاپ رسانده است؛ فراخواندن های مکرری که از سال ۴۷ تا ۵۱ و بسته شدن حسینیه ارشاد روزافزون می شود تا نیروهای امنیتی بتوانند سیاست روشنی را در قبال فعالیت های شریعتی پی بگیرند. ختم این بازجویی ها البته روشن است: «هیچ حسن نیتی در کار نیست و شریعتی قصد خرابکاری دارد و تغییر».شریعتی در مقام زندانی در دهه هفتاد موضوع نقد و بررسی قرارگرفته است: مماشات گر؟ رادیکال ؟ انقلابی؟ سیاس؟

در سال ۱۹۹۸، حمید روحانی بار دیگر کتابی تحت عنوان «در دادگاه تاریخ» به چاپ رساند با همان موضوع بازجویی های شریعتی که در مجله ۱۵ خرداد در سال ۷۲ موضوع افشاگری بوده است. در مقدمه این کتاب، ایشان دلیل این چاپ دوباره را نه متهم کردن شریعتی به همکاری با ساواک بلکه افشای نوعی سنت  سازشکاری و مماشات با قدرت می داند که دوستداران شریعتی امروزه بدان توصیه می کنند؛ از جمله مذاکره با قدرت های خارجی.

نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : دسامبر 21, 2020 1051 بازدید