اعلامیه‌ی مشترکِ آیت الله مطهری و مهندس بازرگان درباره‌ی شریعتی (۲۳ آذر ۱۳۵۶)

اعلامیه‌ی مشترکِ مطهری و بازرگان درباره‌ی شریعتی

۲۳ آذر ۱۳۵۶

این سندْ نامه‌ی رسمی مشترک آیت الله مرتضی مطهری و مهندس مهدی بازرگان است که در آذر ۱۳۵۶ نوشته شده و انتشار یافته است و در آن اشاره به ضرورت تصحیح آثار شریعتی می‌شود. بازتاب منفی این اطلاعیه که کمی پس از مرگ شریعتی صادر شده بود موجب ان شد که مهندس بازرگان کمی بعد از انتشار این نامه در نامه دومی مواضع خود را تدقیق و تشریح کرد. (متن این نامه دوم در ضمیمه موجود است.) ابراهیم یزدی در باره این نامه و شرایط انتشارش اینگونه توضیح می‌هد: «هنگامی که بازرگان و مطهری آن نامه را نوشتند و امضاء کردند در بیرون با عکس العمل های بدی روبرو شدند. در حالی که مرحوم بازرگان برای ما توضیح داد که نامه را امضا کرده تا بتواند جو فوق العاده ملتهبی را که علیه شریعتی به وجود آورده بودند، تخفیف بدهد و بر خلاف آن چیزی که گفته می شود که آن متن را مطهری تهیه کرده بود و مرحوم بازرگان در حالت رودربایستی آن را امضا کرده، آن را مرحوم بازرگان تهیه و مطهری هم امضا کرده بود. بازرگان متعمدا از مطهری به عنوان شخصیت شناخته شده روحانی خواست نامه را امضا کند که آن جو را کاهش دهد ولی علی الاصول روشنفکران دینی این نامه را نپسندیدند، به خصوص با توجه به جاذبه سخنان شریعتی در آن تاریخ و جو مبارزات انقلابی که وجود داشت و این که شریعتی و دوستانش در نوک پیکان حملات دشمن قرار داشتند». ( اندیشه پویا، شماره ۵۰ ـ اردیبهشت ۱۳۹۷) (بیشتر…)

چگونه ماندن (۱۳۵۵)

چگونه ماندن

طرح مسأله، جست‌وجوی جواب

متن حاضر پیاده شده‌ی سخنان شریعتی در نشستی است که به سال ۱۳۵۵ با حضور آیت الله خامنه‌ای، فخرالدین حجازی و آیت الله مطهری برگزار شده است. لازم به ذکر است که سخنرانی شریعتی در این محفل برای اولین بار تحت عنوان «چگونه ماندن» در مجموعه آثار ۲، به شکل جداگانه در قبل از انقلاب ایران به چاپ رسیده است و متن کامل مباحثات این جلسه نیز در کتابی تحت عنوان «گفت‌وگوی چهارجانبه» منتشر شده است.

(بیشتر…)

گفت‌وگوی چهارجانبه (۱۳۸۵)

گفت‌وگوی چهارجانبه

متن گفتارهای مرتضی مطهری، آیت‌الله خامنه‌ای، فخرالدین حجازی و علی شریعتی

تهران، انتشارات صدرا، چاپ هفتم: ۱۳۹۰

(بیشتر…)

نامه به آیت‌الله مرتضی مطهری (تاریخ تقریبی: ۱۳۴۷)

نامه به آیت‌الله مرتضی مطهری

تاریخ تقریبی نامه: ۱۳۴۷

منبع: کتاب «نامه‌ها و ناگفته‌ها» (مجموعه‌ای نامه‌های شخصیت‌ها به استاد مطهری، انتشارات صدرا)

استاد گرامی و دانشمندم جناب آقای مطهری

پس از عرض سلام و ارادت، قبلاً باید از اینکه این بار برخلاف میل باطنی‌ام نتوانستم امر مطاع سرکار را امتثال کنم عذر بخواهم و نمی‌دانم با چه تعبیری می‌توانم میزان سختی‌ای را که از عدم توفیقم احساس کردم نشان دهم. بیشتر دشواری کار در این بود که جز عدم امتثال امر سرکار و دیگر سروران و دوستان حسینیه و غیر حسینیه یک مسئلهٔ ناهنجاری هم پیش آمده بود و آن خبر حسینیه در روزنامه‌ها بود که گرچه از آن نمی‌توانم ادعا کنم که هیچ احساسی نکردم ولی خدا را شاهد می‌گیرم که از همان نخستین لحظه‌ای که آن را برایم خواندند و تفسیر و توجیه هم کردند هرگز در خاطرم نگذشت که بنابراین شرکت من در برنامهٔ حسینیه مورد ندارد و نباید با چنین لحنی دعوتی را بپذیرم، زیرا اولاً شاید سرکار تا حدی به روحیهٔ من آگاه باشید که حساسیت‌هایی از این قبیل ندارم و ثانیاً یا خودخواهی ندارم و یا اگر دارم به قدری شدید است که این جور ناخنک‌ها را خدشه‌ای بر شخصیتم تلقی نمی‌کنم که همچون به فغان آیم و ثالثاً این اندازه‌ها شعور دارم که وقتی سرکار در میانه هستید و مسئولیت امری را دارید، من و امثال من هرگز نباید دغدغهٔ حیثیت و شخصیت و آبروی خود را داشته باشیم و اگر لحنی یا رفتاری را هم به ظاهر منافی حیثیت خود احساس کردیم باید بدانیم که یا اشتباهی رخ داد ه است و یا مصلحتی در کار بوده است و چون آن مصلحت را شخصی چون سرکار تشخیص داده‌اید باید مطمئن باشیم که اگر خود نیز دست‌اندر کار بودیم چنین می‌گفتیم و می‌کردیم ….

(بیشتر…)

نامه‌ی مطهری به شریعتی و دعوت برای نوشتنِ مقاله (۷ مهر ۱۳۴۶)

نامه‌ی مطهری به شریعتی و دعوت برای نوشتنِ مقاله

(بیشتر…)

نامه‌ی آیت الله مطهری به آیت الله خمینی درباره‌ی شریعتی (مهر ۱۳۵۶)

نامه‌ی مرتضی مطهری به امام خمینی درباره‌ی شریعتی

در بخشی از این نامه‌ی آیت الله مطهری، که در سال ۱۳۵۶ و پس از مرگِ علی شریعتی نوشته شده، آمده است: «اگر خداوند از باب «وَ یَمْکُرُونَ وَ یَمْکُرُ اللَهُ وَ اللَهُ خَیْرُ الْمَـٰکِرِین» در کمین او نبود، او در مأموریّت خارجش چه به سر روحانیّت و اسلام می‌آورد.» تصویرِ دست‌نوشته‌ی این نامه ضمیمه شده است.

(بیشتر…)

نامه استاد مطهری به استاد شریعتی (تیر ماه ۱۳۴۸)

نامه استاد مطهری به استاد شریعتی

 منبع: روزنامه کیهان ۶ اردیبهشت ۱۳۶۶

تاریخ نامه : تیرماه 1348

این نامه به مناسبت انتشار جلد دوم کتاب « محمد، خاتم پیامبران» که از سوی انتشارات حسینیه ارشاد در سال ۱۳۴۸ به چاپ رسیده است به استاد شریعتی نوشته شده است. استاد مطهری در این نامه به اعتراضاتی که پیرامون چاپ مقاله شریعتی در جلد یک کتاب اشاره کرده و  اعمال تغییراتی را در متن پیشنهاد می‌کند.

برادر عزیز و ارجمند دانشمند،

انشاءالله تعالی کماکان موفق بتوفیقات الهی و موید به تآکیدات ربانی بوده و خواهید بود. همواره ذکر خیر عالی با دوستان هست و از دوستانی که از مشهد می آیند جویا هستیم. بنده انشاءالله در اوایل مرداد ماه سفری به خراسان خواهم آمد و امیدوارم توفیق زیارت کامل همه دوستان را بیابم. مقاله «وحی و نبوت» چاپ شد و با آنکه تلخیص شد و شاید کمتر از نصف آن انتخاب شد حدود شصت و چهار صفحه شد و البته طولانی ترین  مقالات دو جلد این کتاب است. حقیقت این است که دریغم آمد بیش از آن حذف شود، الحق رنج برده اید و زحمت کشیده اید و به عقیده من در حدودی که خودم مطالعه دارم جامع ترین و کامل ترین مقاله و کتابی است در موضوع خودش. از نظرعبارات اندکی تصرفاتی شد که خیلی ناچیز است. فجزاکم الله عن رسول الله و عن الاسلام خیر الجزاء.

چاپ جلد دوم در همین هفته تمام می شود و آماده صحافی و تجلید خواهد شد. بنده نظر به اینکه اخیراً ساده لوحان و مغرضان سر و صدای زیادتری راجع به مقاله آقای دکتر در جلد اول راه انداخته اند، در مقدمه جلد دوم تذکرات لازم و مفیدی(به عقیده خودم)دادم و با جناب آقای حاجی امیرپورهم در میان گذاشتم و صد درصد پسندیدند، ولی نظر به اینکه امضای حسینیه پای مقدمه گذاشته می شود نه امضای بنده لازم بود در جلسه هیئت مدیره طرح کنم. دیشب طرح کردم و خوانده شد. عقیده رفقا این بود که بهتر است این توضیحات  در مقدمه چاپ دوم جلد اول که اکنون در صحافی است داده شود و مناسب این است که خودجناب آقای دکتر این توضیحات را بدهند. علیهذا فعلا از درج در مقدمه  جلد دوم صرف نظر شد و بنده نسخه ای از آن مقدمه را به وسیله اخوی زاده مهدی مطهری خدمت می فرستم و چنانچه حضرت عالی و جناب دکتر موافق هستید و مصلحت می دانید خود ایشان توضیحاتی به قلم خودشان بنویسند و ما آن را در مقدمه چاپ دوم جلد اول که الان آماده تجلید است درج می کنیم. بنده به این جهت نسخه ای از مقدمه جلد دوم را فرستادم که اگر نکاتی که در قسمت های آخر این مقدمه نوشته شده  مورد موافقت حضرتعالی و ایشان است در نوشته آقای دکتر به آنها اشاره شود. به هر حال اختیار با حضرتعالی و ایشان است. فقط  استدعای بنده این است که نظر به اینکه تجلید و صحافی کتاب را فقط برای همین منظور بنده امروز متوقف کردم وهر تصمیمی که اتخاذ می شود فورا به وسیله جناب آقای رحیمیان و جناب آقای حاج امیر پور اعلام فرمایید و اگر بناست چیزی نوشته شود خیلی تسریع شود. بنا به توصیه شرکت انتشار نظر به اینکه جا زیاد نداریم، کوشش شود از حدود سه الی چهار صفحه آن کتاب تجاوز نکند. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

جناب آقای دکتر و جناب آقای رحیمیان و سایر دوستان را سلام ابلاغ فرمایید.

استاد مطهری و روشنفکران؛ اکبر رحمتی (۱۳۷۸)

استاد مطهری و روشنفکران

گردآورنده: اکبر رحمتی، چاپ نخست: ۱۳۷۸، تهران، انتشارات صدرا

(بیشتر…)

مقایسه تطبیقی اندیشه های شهید مطهری و دکتر شریعتی | دکتر محدثی و دکتر جمشیدی (خبرگزاری مهر ـ ۲۹ و ۳۰ خرداد ۱۳۹۵)

گفت‌وگوی چهارجانبه (۱۳۹۰)

گفت‌وگوی چهارجانبه

متن گفتارهای مرتضی مطهری، آیت‌الله خامنه‌ای، فخرالدین حجازی و علی شریعتی

تهران، انتشارات صدرا، چاپ هفتم: ۱۳۹۰

(بیشتر…)