ٖلحظه شمار : از هجرت تا شهادت

 سی‌ و نهمین سالگشت هجرت و شهادت شریعتی

از: بنیاد فرهنگی شریعتی

علی شریعتی در سحرگاه  29 خرداد 1356 در خانه ای که شب پیش از مرگ اجاره کرده بود در شهر بندری ساتامپتون در انگلستان از میان رفت. تقریبا یک ماه پس از خروجش از ایران به تاریخ 26 اردیبهشت 1356، با نام علی مزینانی و با پرواز بلژیکی به نام سابنا و به مقصد بلژیک.(شریعتی به نام علی شریعتی ممنوع الخروج بود ) این پرواز و این مقصد آگاهانه انتخاب شده بود و علت آن پرهیز از خطوط مشهورتر و پر ترددتری مانند ایر فرانس و آلیتالیا و پرواز هما.  شریعتی در نامه‌ای که از بروکسل برای پسرش احسان (که در آن زمان مقیم آمریکا بوده است)فرستاده بود دلایل سفرش به این مقصد را اینچنین توضیح می‌دهد: «من فعلاً به بلژیک آمده‌ام به دو دلیل؛ یکی اینکه ویزا نمی‌خواست و دیگر اینکه کمی از خط سیر عمومی پرت بود و دور از چشم». (با مخاطب‌های آشنا) خروج شریعتی با نام علی مزینانی، در آغاز مورد توجه نیروهای امنیتی دولت شاهنشاهی قرار نمی گیرد و فقط از 20 خرداد برای مسئولین  قطعیت پیدا می‌کند و همین موضوع  موجب ممنوع الخروجی پوران شریعت رضوی که قصد سفر(همراه سه فرزندش) به لندن و پیوستن به همسرش را داشته می گردد. اسناد ساواک این سردرگمی را از روزهای پایانی اردیبهشت تا 18-17 خرداد به صراحت نشان می‌دهد.

مرگ شریعتی واکنش های وسیعی را در خارج و داخل کشور در پی دارد. در فردای همان روز، روزنامه کیهان با چاپ عکس شریعتی و با عنوانِ” متفکر مسلمان….” خبر مرگ شریعتی را منعکس می کند و دلیل سفر و مرگ او را درمان و معالجه چشم  و در پی آن مرگ بر اساس بیماری قلبی عنوان می کند. اسناد ساواک نشان می دهد که دولت شاهنشاهی در پی انتقال جسد از به تهران از طریق دیپلماتیک است. مرگ زود هنگام شریعتی در محافل دانشجویی و در سطح دانشگاهها، بازار، حوزه،زندان موجی از سوگواری به راه می اندازد و ساواک را به هراس می اندازد.

در لندن مراسم سوم با فراخوان کنفدراسیون جهانی دانشجویی و انجمن های اسلامی  اروپا و آمریکا به تظاهراتی گسترده علیه نظام شاهنشاهی  بدل می شود. پیام کانون نویسندگان ایران، آیت الله خمینی در پیامی به انجمن های اسلامی اروپا، کنفدراسیون جهانی، .،بخشی از طلاب حوزه و گروههای مختلف سیاسی و….شخصیت های فرهنگی نمونه هایی از این واکنش ها است.

به دنبال رایزنی  نیروهای سیاسی با خانواده شریعتی تصمیم بر آن گرفته شد که جسد شریعتی به زینبیه دمشق منتقل شود و به کمک موسی صدر این انتقال صورت گرفت. انتقال شریعتی به دمشق و مراسم تدفین او با حضور چهره هایی چون ابراهیم یزدی، موسی صدر، دکتر چمران، صادق قطب زاده، آیت الله مفتح،…خشم مقامات امنیتی ایران را برانگیخت و مسئولین سوری را وادار به واکنش کرد و مسئولیت آن را بر گردن موسی صدر و عدم شفافیت ایشان در دادن اطلاعات دقیق در مورد شخص نامبرده انداخت.

در ایران، مراسم هفت شریعتی در مشهد منجر به تظاهرات و سرکوب پلیسی شد چنانچه مراسمی در مسجد ارگ تهران نیز با خشونت پلیسی به پایان رسید.  ناآرامی در سطح شهرهای مختلف و محیط های دانشجویی تا چهلم شریعتی ادامه پیدا کرد و خودپیش مقدمه شکل گیری جنبشی شد که به انقلاب ایران ختم گشت.

————————————

تصویر : تشیع جنازه شریعتی روز سوم ، لندن

نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : ژوئن 18, 2016 965 بازدید