راز مانایی اندیشههای دکتر علی شریعتی | محمدباقر تاجالدین (روزنامه ایران ـ ۲۹ خرداد ۱۴۰۰)
راز مانایی اندیشههای دکتر علی شریعتی
محمدباقر تاجالدین*
منبع: روزنامه ایران
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۴۰۰
علی شریعتی بدون تردید یکی از تأثیرگذارترین روشنفکران دوره معاصر کشورمان ایران است بهگونهای که دستکم برخی افکار و اندیشههای ایشان حتی تا سطح دورافتادهترین مناطق روستایی کشور و در بین زنان و مردان بیسواد نیز راه یافته است. در دهه 50 و 60 خورشیدی کتابخانه و خانهای در کشور نبود که دستکم برخی آثار و کتابهای شریعتی را در خود جای نداده باشد. همچنین بسیاری از افرادی که توان خواندن و نوشتن را داشتند باز هم دستکم یکی از کتابهای شریعتی را ولو بهطور سطحی در مطالعه گرفته بودند. این موضوع بویژه در بین جوانان آن دوران و از جمله دانشگاهیان آن زمان بیش از همه خودش را نشان داده بود و هر آن کس که کتابی یا سخنرانیای از علی شریعتی میخواند یا میشنید خیلی زود جذب افکارش میشد.
(بیشتر…)
چرا نمیتوان شریعتی را نادیده گرفت؟ | گفتوگو با سیدفرید العطاس (روزنامه ایران ـ ۲۹ خرداد ۱۴۰۰)
گفتوگو با سیدفرید العطاس استاد جامعهشناسی دانشگاه ملی سنگاپور
چرا نمیتوان شریعتی را نادیده گرفت؟
گفتوگو با سیدفرید العطاس
منبع: روزنامه ایران
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۴۰۰
فرزانه اسکندریان | پروفسور سیدفرید العطاس، جامعهشناس مسلمان مالزیایی و دانشیار جامعهشناسی دانشگاه ملی سنگاپور و عضو دپارتمان مطالعات جنوب شرق آسیا است. او که در میان اهالی اندیشه کشورمان چهرهای شناخته شده است پیرامون آثار و آرای دکتر علی شریعتی مقالات و سخنرانیهای متعددی در ایران و دانشگاههای خارج از ایران داشته است. به این اعتبار، در چهل و چهارمین سالروز درگذشت دکتر علی شریعتی با او گفتوگویی داشتهایم با این موضوع که «چرا نمیتوان شریعتی را نادیده گرفت؟» او در اینباره به منظومه فکری شریعتی و نقاط عطف اندیشه او اشاره میکند که در ادامه میخوانید:
(بیشتر…)
مردم تاريخ را میسازند | گفتوگو با احسان شریعتی (روزنامه اعتماد ـ ۲ تیر ۱۴۰۰)
شریعتی و فلسفه در گفتوگوی مالك شجاعی با احسان شریعتی
مردم تاریخ را میسازند
گفتوگو با احسان شریعتی
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ: ۲ تیر ۱۴۰۰
محسن آزموده | علی شریعتی (1356-1312) به صورت دانشگاهی و رسمی، نه جامعهشناسی خوانده بود، نه تاریخ و نه فلسفه. اگرچه گفتارها و نوشتارهایش به وضوح نشان میدهد كه به عنوان متفكر و روشنفكری جویای حقیقت و اهل مطالعه، در هر سه شاخه مطالعات گسترده و فراوانی داشته، همچنان كه در مطالعات ادیان و ادبیات فارسی و غربی و روانشناسی و… اكنون هم عموم بیشتر او را به عنوان جامعهشناس میشناسند، اگرچه خودش بعد از بازگشت به ایران، در گروه تاریخ دانشگاه مشغول به كار میشود. درباره نسبت او با فلسفه اما بحث و حدیثهای زیادی هست؛ از تعبیر مشهور «فیلسوفان پفیوزان تاریخ هستند» تا تقابلهایی كه میان ابوذر و ابنسینا ایجاد میكند و نقدی كه به كلیت فلسفه اسلامی دارد. اینها در كنار توصیهاش به فرزندش احسان برای تحصیل فلسفه و ارجاعات فراوان به آثار و اندیشههای فلسفی و فیلسوفان، وضعیتی مبهم و تناقضآمیز ایجاد میكند. به راستی شریعتی چه نگاهی به فلسفه داشت؟ آیا واقعا فیلسوفان را میشناخت و آثار ایشان را خوانده بود؟ دیدگاههای فلسفی خودش چه بود؟ نگاهش به فلسفه اسلامی چگونه بود؟ احسان شریعتی، فرزند ارشد علی شریعتی، استاد و پژوهشگر فلسفه است و دكترایش در این رشته را از سوربن فرانسه گرفته. او به فلسفه قارهای و متفكرانی چون هایدگر و هگل و هوسرل و كانت و… علاقه دارد، ضمن آنكه همچون پدر در عرصه عمومی نیز حضوری جدی دارد و در مسائل سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اظهارنظر و كنشگری میكند. خانه اندیشمندان علوم انسانی به مناسبت چهل و چهارمین سالروز درگذشت دكتر شریعتی جلسهای برگزار كرده كه در آن دكتر مالك شجاعی جشوقانی، استاد و پژوهشگر فلسفه با دكتر احسان شریعتی درباره شریعتی و فلسفه گفتوگو كرده است. آنچه میخوانید گزارشی از این گفتوگوست.
مهجور ماندن ميراث شريعتی | محسن آزموده (روزنامه اعتماد ـ ۲۹ خرداد ۱۴۰۰)
مهجور ماندن ميراث شريعتی
محسن آزموده
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۴۰۰
امروز چهل و چهارمين سالروز درگذشت علي شريعتي است، روشنفكري كه تنها چند ماه كمتر از چهل و چهار سال در دنيا زندگي كرد، اما هم در زمان حياتش و هم تا دههها بعد، به يكي از بحث برانگيزترين و جنجاليترين چهرههاي فكري در ايران معاصر بدل شد. شريعتي در طول چهار دهه بعد ازدرگذشتش، چهرهها و نقابهاي مختلفي بر صورت زد و موافقان و مخالفان متفاوت و گاه تند و تيزي پيدا كرد، خوانشهاي متفاوتي از مجموعه آثار او صورت گفت و وجوه گوناگوني از آنها نمايان شد. (بیشتر…)
کویر خراسان در کنار کویر جهانهای عرب | حسین صراف (هفتهنامه کرگدن ـ ۲۲ آذر ۱۳۹۹)
کویر خراسان در کنار کویر جهانهای عرب
تواریخ مشترکی که در صورت جغرافیا نمایان شده است
حسین صراف (نویسنده و مترجم عراقی کتاب کویر به زبان عربی)
منبع: هفتهنامه کرگدن (شماره ۱۳۳)
تاریخ: ۲۲ آذر ۱۳۹۹
علیرغم ترجمه اکثر آثار دکتر شریعتی به زبان عربی نوشتههای کویریاتی او تا کنون در اختیار مخاطبان عرب زبان قرار نگرفته بودهاست. جهان عرب از دهه شصت با آثاری چون تشیع علوی و صفوی، بازگشت به خویشتن ، حج ، تاریخ تمدن و غیره آشنا بوده و با ترجمه کویراین بار افق جدیدی است که گشوده میشود.
کتاب کویر برای اولین باردر سال ۱۳۹۵ توسط حسن صراف ، اهل عراق به زبان عربی ترجمه شده و با نظارت کرسی گفتگوی ادیان سازمان یونسکو در دانشگاه کوفه (عراق) به چاپ رسیده است. در روزهایی که عراق بحران داعش را از سر می گدراند.
یاد معلم، با مردم | احسان شریعتی (متن سخنرانی در تلگمینار «در زمانه عسرت زیستی» ـ ۲ آذر ۱۳۹۹)
یاد معلم، با مردم
احسان شریعتی
منبع: متن سخنرانی در تلگمینار «در زمانه عسرت زیستی»
تاریخ: ۲ آذر ۱۳۹۹
در شرایط بحران حاد زیستی و معیشتیای که جامعهی ما در جهان معاصر با آن مواجه شده است، بهترین بزرگداشت را در تداوم اندیشه و پویش راه او مییابیم و در بازگویی و بیانِ بهروز آن چشمانداز نظری و برونداد و بدیل عملی آن، و میدانیم که این بحرانِ اقتصادی-اجتماعی ربط و نسبت وثیقی با بحران انسداد سیاسی و امتناع عقیدتی دارد که جملگی مجموعهی دالانی تودرتویی را در مقابل ما قرار داده است، بهگونهای که نخست باید بتوانیم سرنخ این کلاف سردرگم را بیابیم.
جای خالی «شریعتی» در دفاع از «ایده مردم»! | مرتضی کریمی (تلگرام ـ دی ۱۳۹۶)
جای خالی «شریعتی» در دفاع از «ایده مردم»!
مرتضی کریمی*
منبع: تلگرام
تاریخ: ۱۲ دی ماه ۱۳۹۶
کدام یک از ما حاضر است به خاطر یک گرسنه بمیرد؟ مساله این است… میدانم چقدر از شریعتی حرف زده شده است. لهِ و علیهاش. نمیخواهم از شریعتی حرف بزنم. آن هم در این شرایطی که ذهن روشنفکران ما از تنِ جامعه هم «ناآرامتر» است. شریعتی مهم نیست، اما کلمه دیگری مهم است که از قضا با حرفِ شین شروع میشود؛ شرف!
چرا کسی نتوانست جای شریعتی را پر کند؟ | گفتوگو با عبدالمجید معادیخواه (روزنامه ایران ـ ۲۷ خرداد ۱۳۹۸)
چرا کسی نتوانست جای شریعتی را پر کند؟
عبدالمجید معادیخواه
منبع: روزنامه ایران
تاریخ: ۲۷ خرداد ۱۳۹۸
در آستانهی سالگرد شهادت علی شریعتی، روزنامه ایران صفحات اندیشه خود را به نوشتهها و گفتوگوهایی درباره او اختصاص داده است. در این صفحات ویژه که به تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ منتشر شدهاند گفتوگوهایی میخوانیم با بیژن عبدالکریمی، حسن محدثی، عبدالمجید معادیخواه و همچنین نوشتهای از افسانه توسلی. آنچه در پی میآید گفتوگوی آرزو اعتمادی با عبدالمجید معادیخواه است.
بینایی ممنوع | سوسن شریعتی (هفتهنامه کرگدن ـ ۲۹ مهر ۱۳۹۹)
بینایی ممنوع
به مناسبت پنجاهمین سال انتشار کتاب «کویر»
سوسن شریعتی
منبع: هفتهنامه کرگدن
تاریخ: ۲۹ مهر ۱۳۹۹
امسال ۵۰ سالگی کتاب «کویر» شریعتی است. خواستم ببینم چگونه آدمی مثل او «در شرایطی که…»، کویر را می نویسد و امروز از پر فروش ترین آثار او است. شاید مشروعیتی باشد برای اینکه بعضی اوقات علی رغم شرایط بنویسیم و بیندیشیم…به کار امروز هم که نیاید به کار فردا شاید بیاید. این متن بازخوانی کویر شریعتی متقدم است به کمک شریعتی متأخر. شریعتی ۶ سال پس از چاپ کویر، ۴ سال پس از بسته شدن حسینیه ارشاد و یکسال پس از زندان خود و یکسال قبل از مرگش در متنی که شکل مصاحبه دارد و در سال ۵۵ نوشته شده در باره کویر اظهار نظر می کند. این متن پس از مرگ او در مجموعه ای به نام «گفتگوهای تنهایی» در سال ۱۳۶۷ به چاپ رسیده است. [i]