آثار گونه گون

مجموعه آثار ۳۵

بخش اول | علی شریعتی، تهران، انتشارات آگاه (مونا)، چاپ اول پاییز ۱۳۶۴ ، قطع رقعی، تیراژ۶۶/۰۰

بخش دوم | علی شریعتی، تهران، انتشارات آگاه، چاپ اول زمستان ۱۳۶۶ ، قطع رقعی، تیراژ ۵/۰۰۰

مجموعه‌آثار ۳۵ حاوی آثار و نوشته‌های پراکنده و متفرقۀ علی شریعتی است. برخی از این آثار یا به لحاظ عدم تجانس موضوعی با مجموعه‌هایی که تا به حال منتشر شده‌اند و یا به خاطر نقصان و پراکندگی، قابل چاپ در مجموعه‌های دیگر نبوده‌اند. بعضی دیگر آثاری هستند که در عین هماهنگی با یکدیگر (مثلاً «کودکان و نوجوانان»)، آن چنان حجم و کمیتی نداشته‌اند که بتوان در یک مجموعۀ مستقل گردشان آورد و بالاخره، گروهی دیگر، از آن آثاری تشکیل می‌شود که در حین تدوین مجموعه‌های قبلی در دسترس نبوده‌اند و ناچار حتی در صورت تجانس و تناسب با این یا آن مجموعه امکان گنجاندن‌‌شان در آنها نبوده است.

در عین حال ذکر این نکته نیز ضرورت دارد که اگر چه انتشار این مجموعۀ آثار اصولاً و منطقاً به معنای پایان کار «دفتر» و عرضه کلیت آثار دکتر شریعتی است، ولی این امر بدان معنا نیست که در این مجموعه‌ها هیچ اثر و نوشته او از قلم نیفتاده است. چه، از یکسو، در موارد انگشت‌شماری –مشخصاً و عمدتاً اشعار دوره نوجوانی و جوانی- چاپ برخی از آثار او ضروری و مفید تشخیص داده نشد. البته در این تصمیم‌گیری، وصایای خود معلم شهید نقش اساسی را داشته‌اند (ر.ک. یادداشت ناشر، م.آ.۳۲). از سوی دیگر در آینده امکان دارد آثار پراکنده یا چاپ نشده دیگری به دست آیند که گنجاندن‌شان در مجموعه آثار ضرورت داشته باشد. در مورد اخیر، در چاپ‌ها و تجدیدنظرهای بعدی مجموعه 35 اقدام مقتضی به عمل خواهد آمد.

در این چاپ چند سخنرانی و نوشته دیگر اضافه شده است.

***

همان‌طور که ملاحظه خواهید کرد، آثار و نوشته‌های جمع‌آوری شده در این مجموعه‌ها از درجه بالایی از پراکندگی و نیز تنوع موضوعی برخوردار است. به طوری که جدا کردن آثار مختلف و کنار هم قرار دادن اوراق مربوط به یک نوشته (با در نظر گرفتن اینکه در مواردی اوراقی از میانه یک نوشته گم شده و تسلسل آن از میان رفته)، نیازمند صرف زمان و انرژی بسیار و به کارگیری حوصله و دقت بسیار بوده است. با این حال صلاح دیده نشد که این آثار بی‌هیچگونه نظمی به دنبال یکدیگر آیند. بلکه کوشش گردید تا با مرتب کردن آنها تحت چند عنوان و موضوع اصلی و عمده، نظمی کلی و نسبی به آنها داده شود. بنابراین مجموعۀ حاضر حاوی بخش‌های زیر است:

1. تاریخ-جامعه
2. انسان
3. شناخت اسلام
4. قرون وسطی-قرون جدید
5. مذهب-عرفان-آرمانگرایی
6. هنر
7. گفتگوهای تنهایی
8. حسینیه ارشاد
9. نامه‌ها
10. کودکان و نوجوانان
11. مقالات
12. نوشته‌های متفرقه
13. ترجمه‌ها
14. فیش‌ها و یادداشت‌ها
15. عکس برخی از دست‌نوشته‌ها

بخش 14،همان‌طور که از نامش پیداست، حاوی فیش‌ها و یادداشت‌هایی است که شریعتی درباره موضوعات مختلف از کتب و نوشته‌های دیگر برداشته است. اگر چه این قسمت را نمی‌توان به عنوان آثار خود او –به معنای اخص کلمه- به حساب آورد، ولی تنوع موضوعی از یک سو و تسلسل و غنای مطالب و مآخذ غالب موضوعات از سوی دیگر، ما را بر آن داشت که آنها را نیز در این مجموعه بگنجانیم. به امید آنکه مورد استفاده محققین و علاقمندان قرار گیرد، به ویژه آنکه در مواردی این یادداشت‌ها حاوی برداشت‌ها و نظرات خود او نیز هستند. ولی بلافاصله در همین جا این نکته را نیز تذکر دهیم که تنوع نام‌ها و ناخوانا بودن دست‌نوشته‌های مربوط به این قسمت در مواردی آنچنان بود که، علیرغم کوشش و دقت و تفحص بسیار، چه به خاطر ضیق وقت و چه به علت عدم دسترسی به برخی مآخذ معرفی شده در نقل پاره‌ای از نام‌ها و کلمات امکان اندکی بی‌دقتی یا اشتباه هست. این موارد شاید از یک درصد نیز کمتر باشد که در چاپ‌های آینده در اصلاح آنها خواهیم کوشید و به هر حال امیدواریم بر ما ببخشید.

بخش 15 دربرگیرندۀ عکس آن دسته از نوشته‌ها و یادداشت‌هایی است که پراکندگی مفرط، شلوغی و یا ناخوانابودن آنها امکان یا ضرورت تایپ و آوردن آنها را در کنار دیگر آثار از میان برده و فقط به منظور رعایت امانت و فواید فرعی دیگر، اقدام به چاپ عکس آنها کرده‌ایم. بنابراین بخش مزبور، هم از نظر جایگاه، هم از نظر محتوی، و هم از نظر علت وجودی با بخش «نمونه‌ها: عکس برخی از دست‌نوشته‌ها» در مجموعه‌های دیگر تفاوت دارد.

نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : می 3, 2016 1070 بازدید