کویر تجربهی مدرنیتهی ایرانی؛ فرامرز معتمد دزفولی (۱۳۸۷)
کویر تجربهی مدرنیتهی ایرانی
تفسیر و بازخوانی کویر دکتر علی شریعتی
نویسنده: فرامرز معتمد دزفولی؛ تهران، انتشارات قلم، چاپ 1387.
این کتاب، با مقدمهای از سوسن شریعتی، بازخوانی کتاب کویر شریعتی است که هم مسیر با بخشهای مختلف آن میکوشد جدال درونی وجدان جمعی انسان ایرانی را حول دوگانه سنت/مدرنیته ارزیابی کند. کتابی که پس از سی سال از درگذشت مولف هنوز بیشترین اقبال و خواننده را دارد و در میان آثار وی پرتیراژترین است.
معتمد دزفولی در مقدمه مینویسد: «خوانش یا نقد کویر بیش از هر چیز خوانش و نقد خود ماست. در اینجا مولف کتاب نه تنها شریعتی که وجدان جمعی انسان ایرانی است. کویر شریعتی آینهای است که هر مسلمان ایرانی مدرن میتواند بخشی از ناسازهها و پارهگیهای وجودی خویش را در آن ببیند. مسئله محوری کویر خودآگاهی و وقوف بر وضعیت معاصر ذهنیت ایرانی است که ما از آن به «تجربه مدرنیته ایرانی» یاد میکنیم. این تجربه بیانی از مواجهه و رویارویی انسان ایرانی با عناصر جهان جدید است. جهانی که پیش از او رقم خورده و شکل یافته است و او به واسطهی تجدد دیرهنگام جامعهاش خود را در آن پرتاب شده و بیپناه مییابد و گرفتار هویتی پارهپاره و اسکیزوفرنیک میشود.