روش شناخت اسلام

مجموعه آثار ۲۸

علی شریعتی؛ تهران، انتشارات چاپخش، چاپ اول پاییز ۱۳۶۱ ، قطع رقعی، تیراژ ۱۰/۰۰۰

مجموعة حاضر از “سه دفتر”  و يك بخش “ضميمه‌ها” تشکیل یافته  و نام یکی از کنفرانس های علی شریعتی را  بر خود دارد.  این دفاتر عبارتند از:

*دفتر اول:

– عرب پيش از اسلام: بخشي از دروس شفاهي علی شریعتی در دانشكدة ادبيات دانشگاه مشهد مي‌باشد كه متأسفانه تاريخ سال تحصيلي و عنوان درسي آن معلوم نيست. مأخذ اصلي «ما» نوشته‌هايي است كه در همان زمان توسط دانشجويان دانشكدة مزبور تنظيم و تكثير شده است.

*دفتر دوم:

– روش شناخت اسلام :كنفرانسي است كه در دو شب متوالي به تاريخ سوم و چهارم آبان ماه سال 1347 تحت همين عنوان در تالار حسينية ارشاد ايراد گرديده است. متن فوق‌الذكر زير نظر علی شریعتی تنظيم گرديده  و “دفتر” پس از مقابلة آن با نوار سخنراني مزبور تنها به‌پاره‌اي از اصلاحات ضروري اقدام نموده‌ است.

– برخي ويژگي‌هاي شخصيت پيامبر ـ اين بخش در يكي از جلسات خصوصي در سال‌هاي آخر عمر توسط علی شریعتی عنوان گرديده است. شايان توجه است كه نوار اين سخنراني به‌نام “ميلاد پيامبر” معروف گرديده؛ اين عنوان به‌دليل اين كه معيار انتخابش تنها هم‌زماني اين سخنراني با روز ميلاد پيامبر مي‌باشد، از سوي «ما» تغيير يافته است.

-از هجرت تا وفات : متن اين بخش به‌مناسبت آغاز پانزدهمين قرن بعثت توسط معلم به‌رشتة تحرير درآمده و پيش از اين در مجموعة مقالاتي دو جلدي به‌نام “محمد خاتم پياميران” در شهريور ماه سال 1348 منتشر شده است. هر چند قسمت‌هاي بسياري از متن فوق در واقع چكيده و فشرده‌اي از بعضي فصول مجموعة آثار شمارة سي (اسلام‌شناسي مشهد) مي‌باشد، اما وجود مطالبي جديد، لزوم گنجاندن آن را در اينجا ايجاب مي‌نمود.

– بررسي پاره‌اي از وقايع صدر اسلام : اين بخش، جزيي از گفتاري است شفاهي كه در سال تحصيلي 47ـ 1346 در دانشكدة ادبيات دانشگاه مشهد تحت عنوان “تاريخ اسلام” تدريس گرديده است.

– ترجمه سلمان پاك : اثر لویی ماسینیون و ترجمه علی شریعتی که در سال 1346 برای اولین بار به چاپ می رسد. اين بخش، علاوه بر ترجمة اثر، شامل مقدمه ای از شریعتی،  مقدمه‌آي از دكتر عبدالرحمن بدوي كه توسط او ترجمه شده  و نیز معرفي بيوگرافي و آثار ماسينيون توسط شریعتی است. لازم به ذکر است که علاوه بر این سه متن، دست اندرکاران دفتر تدوین آثار متن سخنرانی هانری کربن در دانشگاه تهران را نیز به‌علت اين كه شریعتی به‌آن اشاره كرده (و نيز به‌خاطر آشنايي هر چه بيشتر خوانندگان با پروفسور ماسينيون و همچنين حفظ تسلسل) در این مجموعه آورده اند. این متن توسط شریعتی ترجمه نشده است.

– بررسي كوتاه مسئلة ‌ولايتعهدي امام رضا ـ گفت‌وگويي است خصوصي كه بلافاصله پس از آزادي(1354تابستان) از زندان در منزل يكي از بستگان وي در شهر قم صورت گرفته است.

دفتر سوم:

*مكتب تعليم و تربيت اسلامي : اين بخش رساله‌اي است تحقيقي كه  علی شریعتی پس از تصفيه از دانشگاه مشهد،هنگامی که به عنوان محقق به وزارت علوم به تهران منتقل می شود(1350) به عنوان پروژه شغلی به رشته تحریر درآورده است.

ضميمه‌ها:

*ضرورت شناخت تاريخ وتمدن اسلام : مأخذ اصلي اين قسمت يادداشت‌هاي دست‌نويس دانشجويان در سر كلاس‌هاي درس  علی شریعتی در دانشگاه مشهد مي‌باشد، كه تحت عنوان “اسلام‌شناسي” در چهار جلسه ايراد گرديده است. از آنجا كه اين يادداشت‌ها مطالب متنوعي را در بر‌مي‌گرفت، قسمتي از آنها تحت عناوين “خدا در مذاهب مختلف” و “مفهوم جهان‌‌بيني در جوامع باز و بسته”، از اين قسمت تفكيك شده‌اند.

*خدا در مذاهب مختلف : ر. ك. به توضيح قسمت اول.

*مفهوم جهان‌بيني در جوامع باز و بسته : نيز ر. ك. به توضيح قسمت اول.

*قرآن و كامپيوتر : اين قسمت ـ كه دست‌نوشتة مي‌باشد قبل از اين با تفاوت‌هايي در متن به‌دو شكل به‌چاپ رسيده بود. به‌دليل نيافتن دست‌نويس اصلي، متن منتشره از سوي انتشارات ارشاد را كه نسبت به‌چاپ ديگركامل‌تر بود، به‌عنوان مأخذ مورد استفاده قرار داديم.

*اصول تقلید: رابطة فرم و محتوي در مسائل اسلامي ـ بخشي از ابتدا و انتهاي گفت‌وگويي است در جلسه‌اي خصوصي در سال 55، كه بخش مياني آن قبلاً تحت عنوان “بر در حق كوفتن حلقة وجود” در م. آ. 2 به‌چاپ رسيده است.

*صالحات و حسنات در قرآن : اين قسمت نيز بخش دوم سخنراني خصوصي‌اي است كه بخش اول آن به‌نام “معراج و اسراء” پيش از اين در م. آ. 2 منتشر شده است.

*جغرافياي فرهنگي عربستان

*نگاهي به قرآن : قسمت‌هايي از درس “معارف اسلامي” است كه در دانشگدة ادبيات دانشگاه مشهد ارائه شده است.

نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : می 3, 2016 1660 بازدید