میعاد با ابراهیم ـ م.آ ۲۹ (چاپ اول ـ اسفند ۱۳۶۱)
میعاد با ابراهیم
مجموعه آثار ۲۹
علی شریعتی، تهران: انتشارات مونا، چاپ اول، اسفند ۱۳۶۱، تیراژ ۱۱۰۰۰ نسخه
مجموعهی پیش رو حاوی سه بخش اصلی و یک بخش ضمیمههاست که خود متشکل از هفت قسمت است:
- بخش اول: میعاد با ابراهیم؛ چهار سخنرانی متوالی است که در تاریخ 28 و 29 اسفند ماه 1348 و اول و دوم فروردین ماه 1349 پس از بازگشت از نخستین سفر حج در تالار حسینیهی ارشاد ایراد شده است.
- بخش دوم: سخنرانیهای سفر حج در بهمن سال 1349؛ این بخش در برگیرندهی یازده سخنرانی است که ترتیب و انتخاب کلیهی عناوین آنها توسط دفتر تدوین و تنظیم آثار دکتر علی شریعتی صورت گرفته است. این سخنرانی ها عبارتند از:[- مدینه شهر هجرت (مدینه، سوم بهمن)- تمدن نتیجهی منطقی مهاجرت (مدینه، چهارم بهمن)-بررسی انواع مهاجرت (مدینه، پنجم بهمن)- نجات نسل جوان (مدینه، ششم بهمن)- هجرت، امت و امامت (مکه، پانزده بهمن)- تحلیلی از مناسک حج (عرفات، شانزدهم بهمن)- اسلام محمد، احیاکنندهی دین ابراهیم (مکه)- اسماعیلات را قربانی کن! (منا)- وصایت و شورا (منا، هجده بهمن)- چه باید کرد؟ (مکه، نوزدهم بهمن)- طرح گوشههایی از زندگی محمد از تولد تا بعثت (غار حرا)]
- بخش سوم: سخنرانیهای سفر حج در دی-بهمن ماه سال 1350؛ این بخش نیز شامل هفت سخنرانی به شرح زیر است که مانند بخش قبل ترتیب و انتخاب کلیهی عناوین آنها توسط دفتر تدوین و تنظیم آثار دکتر علی شریعتی انجام گرفته است. در ابتدای نوارها به شیوهی سخنرانیهای حسینیهی ارشاد مکان و تاریخ را اضافه کردهاند اما گویا بر اثر اشتباهی سهویدر برخی اوقات به جای دی ماه از بهمن ماه اسم برده می شود. عناوین این سخنرانی ها عبارتند از:[ ۲۳ سال در ۲۳ روز (مدینه، ۲۴ دی)- اهمیت مهاجرت در اسلام و بررسی چند نوع مهاجرت در قرآن (مدینه، ۲۵ دی)- کروکی مسجد النبی و اطراف آن؛ ضرورت حیاتی شناخت حضرت فاطمه (مدینه، ۲۶ دی)- توحید، زیربنای تمام اعمال، احکام و احساسات (مکه، ۳۰ دی)- اکنون که به کعبه رسیدهای، در کعبه نیز ممان (مکان و زمان سخنرانی نامعلوم است)- بازنگری و نتیجهگیری کلی (منا، هفتم بهمن)- قرار برای آینده (منا، نهم بهمن)]
ضمیمهها:
- تاریخ و ارزش آن در اسلام: سخنرانیای است که در سوم جمادیالثانی 1390 معادل ۱۵ مرداد ۱۳۴۹ در تالار حسینیهی ارشاد صورت پذیرفته است.
- تاریخ، خط سیر تکوین طبیعی آدم: دستنوشتهای است بدون تاریخ.
- کتاب علی، کتاب فردا، کتاب همیشه: این قسمت نیز دستنوشتهای است بدون تاریخ.
- استانداردهای ثابت در تعلیم و تربیت: سخنرانیای است در دانشسرای عالی سپاه دانش به تاریخ هفتم اردیبهشت ۱۳۵۰.
- معارف اسلامی: این قسمت بخشی از درسهای شفاهی دکتر شریعتی در دانشکدهی ادبیات دانشگاه مشهد در سال تحصیلی 47- 46 است که از کتابچهای تحت عنوان «علوم و معارف اسلامی» استخراج شده است.
- ضرورت تیپشناسی در نوشتن بیوگرافی: این بخش نیز همچون بخش پیش از کتابچهی «علوم و معارف اسلامی» استخراج شده است.
- مرگ، پیغامی به زندگان: گفتار کوتاه شریعتی است در سومین روز مراسم سوگواری فوت پدر همسرش در تالار حسینیهی ارشاد به تاریخ 22 تیر ماه 1350.
تذکر این نکته ضروری است که یکی از سخنرانیهای حج سال 49 پیش از این تحت عنوان «توحید و شرک» در مجموعه آثار شماره ۲۳ چاپ شده است.
در ضمن یادآوری این نکته حائز اهمیت است که در لیست اسامی کنفرانسهای دکتر شریعتی منتشره از سوی مؤسسهی ارشاد، به سلسله سخنرانیهای وی در سفر حج سال 48 اشاره شده است. پس از تحقیقات لازم متوجه شدیم دکتر شریعتی به عللی چند از ایراد سخنرانی در آن سال خودداری ورزیده و تنها مقالهای را به نام «الامه فی الاسلام» برای کنفرانس «مؤتمر اسلامی» تهیه کرده که این مقاله بعداً در «مجله رابطه العالم الاسلامی» به چاپ رسیده است.