ویژگیهای قرون جدید

مجموعه آثار ۳۱

علی شریعتی؛ تهران، انتشارات چاپخش، چاپ اول زمستان ۱۳۶۱ ، قطع رقعی، تیراژ ۱۰/۰۰۰

«ویژگی های قرون جدید» که از عناوین درسی شریعتی در دانشکده ادبیات مشهد در نیمه دوم دهه چهل است برای  مجموعه آثار ۳۱ نیز انتخاب شده است. مجموعه‌ی حاضر شامل یازده بخش اصلی و یک بخش ضمیمه‌ها به شرح زیر است:

• تاریخ تکامل فلسفه: این بخش جزو نخستین آثار دکتر شریعتی است که در تیر ماه ۱۳۳۴ منتشر شده است.
• متدولوژی علم: به صورت یک سخنرانی در مدرسه‌ی عالی بازرگانی تهران در تاریخ ۱۳۴۸/۹/۱۹ ایراد شده است. تصحیحات و اضافاتی در چند صفحه‌ی اول متن پیاده‌شده‌ی نوار سخنرانی توسط دکتر شریعتی صورت پذیرفته است و ما ضمن انتقال تمامی تصحیحات نهایی وی، عناوینی فرعی برای آن در نظر گرفته‌ایم.
• ریشه‌های اقتصادی رنسانس: این بخش نیز به صورت سخنرانی در مدرسه‌ی عالی بازرگانی به تاریخ آذر ماه 1349 ایراد شده است. به علت این‌که نوار این سخنرانی را جهت مقابله با کتابی که تحت عنوان «ریشه‌ی اقتصادی رنسانس» منتشر شده بود، به دست نیاوردیم، ناچار متن همان کتاب را مأخذ قرار دادیم و پس از اصلاحاتی ضروری در این‌جا آوردیم.
• نگاهی به ویژگی‌های قرون قدیم، قرون وسطی و قرون جدید: این بخش از دروس شفاهی سال سوم رشته‌ی تاریخ دانشکده‌ی ادبیات مشهد است که در همان زمان (سال ۱۳۴۸) ابتدا توسط دانشجویان بر روی نوار ضبط و سپس به صورت پلی‌کپی تکثیر می‌شود. برای ایجاد نظم و هماهنگی موضوعی میان بخش‌های متن اصلی، جزئی از این مآخذ را تحت عنوان «برخی پیشتازان بازگشت به خویش در جهان سوم»، به آخرین بخش متن اصلی و چهار قسمت دیگر را به دلیل ناهمگونی با متن اصلی با عناوین «جهان‌بینی بسته و جهان‌بینی باز»، «هجرت زمینه‌ساز جهان‌بینی باز»، «جامعه‌شناسی سیانتیستی» و «داروینیسم در تبدیل انواع تمدن‌ها به یکدیگر» به بخش ضمیمه‌ها منتقل کردیم.
• مروری کوتاه بر خصوصیات قرون وسطی و قرون جدید: مأخذ اصلی این بخش یادداشت‌های یکی از دانشجویان از دروس شفاهی شریعتی در دانشگاه مشهد است که متأسفانه نه رشته‌ی تحصیلی آن مشخص است و نه سال تحصیلی آن.
• نگاهی به تاریخ فردا: سخنرانی‌ای است در حسینیه‌ی ارشاد به تاریخ ۱۳۴۸/۷/۲۰.
• اسکولاستیک جدید: تاریخ این سخنرانی در دانشگاه صنعتی شریف (آریامهر سابق) ۱۳ آذر ۱۳۴۸ است.
• ماشین در اسارت ماشینیسم: کنفرانسی است در دانشکده‌ی پلی‌تکنیک تهران به تاریخ ۱۳۵۰/۶/۵.
• تمدن و تجدد: این بخش به عنوان یک سخنرانی در نوزدهم اردیبهشت ماه 1348 در حسینیه‌ي ارشاد انجام گرفته است.
• وضع آگاهی طبقاتی: قسمت‌هایی از گفت‌وگوی دکتر شریعتی با عده‌ای از دانشجویان دانشکده‌ی نفت در سال ۱۳۵۰ است که پیش از این در گاهنامه‌ی پیام به چاپ رسیده بود.
• برخی پیشتازان «بازگشت به خویش» در جهان سوم. (رجوع کنید به بخش 4)

ضمیمه‌ها:

• الف) جهان‌بینی بسته و جهان‌بینی باز. (رجوع کنید به بخش 4)
• ب) هجرت زمینه‌ساز جهان‌بینی باز. (رجوع کنید به بخش 4)
• ج) جامعه‌شناسی سیانتیستی. (رجوع کنید به بخش 4)
• د) داروینیسم در تبدیل انواع تمدن‌ها به یکدیگر. (رجوع کنید به بخش 4)
• ه) دنیای سوم خود به زبان آمده است: از دست‌نوشته‌های منتشرنشده‌ی دکتر شریعتی است که یکی از جملات آن را به عنوان تیتر انتخاب کرده‌ایم.
• و) تلقی مذهب از دید روشنفکر واقع‌بین و روشنفکر مقلد: این قسمت که عنوان آن از طرف دفتر تدوین و تنظیم مجموعه آثار دکتر علی شریعتی انتخاب شده، ادامه‌ی اثر دست‌نویسی است که قبلاً تحت عنوان «عشق- توحید» در مجموعه آثار 2 (خودسازی انقلابی) به چاپ رسیده بود. تنظیم‌کنندگان هشت مجموعه‌ی اول اشاره‌ای به وجود این قسمت نکرده‌اند و دلیلی برای نیاوردنش نیز ارائه نداده‌اند، مضافاً به این‌که در کلیشه‌ی صفحه‌ی آخر دست‌نوشته‌ی «عشق- توحید» که تحت همین عنوان در بخش «عکس برخی از نوشته‌ها» در مجموعه آثار 2 آمده است سطور مربوط به دنباله‌ی آن حذف شده و هیچ‌گونه توضیحی درباره‌ی وجود و علت حذف آن داده نشده است. مقایسه‌ی کلیشه‌ی صفحه‌ی مزبور در مجموعه آثار 2 و این مجموعه این اختلاف را روشن می‌سازد. از این رو بنیاد فرهنگی دکتر شریعتی این بخش را از کتاب حاضر حذف و آن را به متن اصلی بازگرداند.
• ز) نمونه‌‌های عالی اخلاقی در اسلام است نه در بحمدون: این قسمت که پاسخ نامه‌ای است از سوی محمدحسین آل کاشف الغطا در محکومیت امپریالیسم، توسط شریعتی ترجمه و سپس در سال 1333 به صورت کتابی تحت همین عنوان منتشر شده است. از آن‌جا که آن کتاب در چاپ دوم حاوی ترجمه‌ی اضافات چاپ دوم اصل کتاب و نیز توضیحات و پیوست‌هایی از سوی ویراستار بوده، دفتر تدوین و تنظیم آثار دکتر شریعتی تنها به بخش مستقل ترجمه‌ی دکتر اکتفا کرده و از چاپ بقیه‌ی مطالب خودداری ورزیده است.
• ح) مقدمه‌ای بر کنفرانس حسن‌الامین: این قسمت پیش‌گفتاری است جهت معرفی شخصیت و آثار آقای حسن امین که قبل از کنفرانس ایشان توسط دکتر به تاریخ 10/8/1351 در حسینیه‌ی ارشاد ایراد شده است.

نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : می 3, 2016 1158 بازدید