رند خام؛ رضا علیجانی (۱۳۸۷)
رند خام
شریعتیشناسی، جلد یکم: زمانه، زندگی و آرمانها
نویسنده: رضا علیجانی؛ تهران، نشر قلم، چاپ دوم 1387، جلد اول، 279 صفحه رقعی.
این کتاب نوشتاری است از سلسله درسهای که توسط نویسنده تحت عنوان «شریعتیشناسی» در دفتر پژوهشهای فرهنگی دکتر شریعتی برگزار میگردید. نویسنده معتقد است از آنجایی که شریعتی در عرصه اندیشه، خاصه اندیشه نوگرایی دینی از مؤثرترین متفکران معاصر است، تحلیل سیر اندیشه معاصر ایران بدون توجه به آراء و افکار وی میسر نخواهد بود. به علاوه شریعتی از مهمترین نظریهپردازان چپ و رادیکال مذهبی و معنوی و نیز از میراثگذاران سوسیال دموکراسی مذهبی و معنوی در ایران محسوب میشود در نتیجه شناخت اندیشه چپ و سوسیال دموکراسی مذهبی و معنوی که همواره یکی از جریانات اثرگذار در جامعه ایرانی بوده است نیز بدون شناخت افکار شریعتی امکانپذیر نخواهد بود.
در این پژوهش نویسنده میکوشد که هرچه بیشتر از نسبت فکری و عاطفی خود با سوژه تحقیق فاصله گرفته و در او متوقف نماند.
این نوشتار به شریعتی از جنبههای فکری، اجتماعی، عاطفی و به ویژه به منش، روحیات و خلقیات میپردازد که شامل چهار فصل است با عناوین:
1- جامعهشناسی معرفت (دوران شریعتی) در محور اول با بیان مقدمهای تئوریک؛ ویژگیهای فکری، سیاسی، اقتصادی و نیز منشی و خصلتی شریعتی بررسی میکند.
2- روانشناسی معرفت (زندگی شریعتی) در محور دوم به زندگی شریعتی و روانشناسی معرفتی وی میپردازد یعنی تصویری بسته از ویژگیهای او ارائه میکند.
3- دیالکتیک جادویی واقعیت و آرمان (آرمان شریعتی). در این فصل به آرمان شریعتی پرداخته شده و این که ضرورت بحث در مورد آرمان چالش با آرمان، مبانی دیالکتیک آرمان و در نهایت عرفان، برابری، آزادی مورد نقد و بررسی قرار گرفته.
4- مدل، برنامه و روش، جهت عرفان، برابری، آزادی (مدل سوسیال – دموکراسی شریعتی) در این فصل نویسنده بررسی میکند که شریعتی مدل و طرح خاصی برای آرمان سهگانه خود دارد یا نه.