نوشریعتی و پروژه‌ی «ابداع خویشتن» | حسین مصباحیان (دانشگاه اصفهان ـ ۲۱ آذر ۱۳۹۷)
نوشریعتی و پروژه‌ی «ابداع خویشتن»*
حسین مصباحیان
مکان: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان
زمان: ۲۱ آذر ۱۳۹۷
با سلام خدمت دوستان عزیز و با تشکر از مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه اصفهان و معاونت فرهنگی – اجتماعی دانشگاه اصفهان که امکان برگزاری این سمپوزیوم را فراهم آوردند، عنوان این سمپوزیوم ، نوشریعتی و مسائل امروز جامعه ما است و من اجازه می‌خواهم که قدری راجع به همین عنوان صحبت کنم، صحبتی که در حقیقت حاصل کنفرانس های پژوهشگران در سمپوزیوم گذشته است، سمپوزیومی که سال گذشته با عنوان اکنون، ما و شریعتی: شرایط امکان یک پارادایم بدیل در دانشگاه تربیت مدرس تهران برگزار شد. بنابر این متنی که در اینجا ارائه میشود در حقیقت حاصل کار دسته جمعی گروهی از پژوهشگران است که احتمالا با تغییر و تفصیل هایی به عنوان مقدمه کتاب سمپوزیوم سال گذشته منتشر خواهد شد . نقش من از اینرو به عنوان دبیر علمی این سمپوزیوم، منحصرا ارائه آن است نه تصنیف و تالیف آن. گو اینکه خود را به تمام خطوط اصلی آن متعهد می دانم.
بازگشت به ابراهیم: معبری برای گذر به دموکراسی معنوی؛ نرگس سوری (دانشگاه اصفهان ـ آذر ۱۳۹۷)
بازگشت به ابراهیم: معبری برای گذر به دموکراسی معنوی*
نرگس سوری
مکان: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان
زمان: ۲۱ آذر ۱۳۹۷
شریعتی در تداوم سنت سیدجمال، عبده و اقبال و نیز در پیوند با جریان اصلاح‌دینی که در دوره‌ی معاصر به عنوان آلترنتایوی در واکنش به “دیگریِ غرب” در جوامع اسلامی سربرآورد، از ضرورت تعقیب پروژه‌ی رفرم دینی و تجدید حیات مذهب دفاع سخن به میان می‌آورد. از نظر او اصلاح‌دینی پروژه‌ای فی‌نفسه و ناب‌گرا که صرفاً سودای احیای امر دینی ناب و خالص را داشته باشد نیست بلکه اصلاح‌دینی را می‌بایست در ربط با امر اجتماعی قرار داد به نحوی که بتوان نوعی رابطه‌ی این‌همانی بین آن دو برقرار کرد. از این جهت اصلاح‌دینی در تلقی شریعتی به گفتمان الهیات رهایی‌بخش نزدیک میشود زیرا دین را با هدف رهایی “دیگریِ انسانی” در عرصه‌ی حیات اجتماعی-سیاسی احضار می‌کند. اصلاح‌دینی در نزد او وجوه متفاوتی پیدا می‌کند به گونه‌ای که می‌توان نوعی الهیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اگزیستانسیالیستی را در آن یافت که هسته‌ی اصلی آن را رهایی انسان در اشکال مختلف تشکیل می‌دهد. بنابراین شریعتی از لزوم اصلاح‌دینی با این تمهید دفاع می‌کند که زمینه‌ساز تغییر اجتماعی و تاریخی شود. باید تجدید حیات دینی به تعبیر او تجدید حیات اجتماعی و احیای امر دینی، احیای انسان الینه شده را به دنبال داشته باشد. در این بحث سعی بر آن است به صورت مشخص پیوند اصلاح‌دینی شریعتی با پروژه‌ی رهایی‌بخشی از مجرای تأکیدی که او بر کارکتر ابراهیم دارد، مورد تحلیل قرار داده شود.
«امکان‌ها و محدودیت‌های ملی‌گرایی در اندیشه شریعتی»؛ محمد جواد غلامرضا کاشی ( پویه ـ ۱۳۹۷)
امکان‌ها و محدودیت‌های ملی‌گرایی در اندیشه شریعتی
محمد جواد غلامرضاکاشی
منبع: فصل نامه مطالعات ایرانی «پویه » (شماره سوم و چهارم)
تاریخ: بهار و تابستان ۱۳۹۷
فصل نامه مطالعات ایرانی شماره سوم و چهارم خود را به « ناسیونالیزم ایرانی، تبارگرا یا دموکراتیک» اختصاص داده است. در این شماره سیزده مقاله در نسبت ناسیونالیزم و دین،ناسیونالیزم و ایدئولوژی،ناسیونالیزم و غرب، مدرنیزاسیون و…نیز ارزیابی احساس ملی در ایران معاصر به درج سیده است. اقایان سعید مدنی، حسین آبادیان، کمال پولادی، مقصود فراستخواه،صدری نیا، صداقت کیش، مسهود پدرام آملیُ مینوی فر و..نیز خانم پاپلی یزدی از نویسندگان این مجموعه هستند. در این شماره دکتر محمد جواد کاشی مقاله ای تحت عنوان «ملی گرایی ایرانی در روایتی پسا استعماری، امکان ها ومحدودیت های ملی گرایی در اندیشه شریعتی»دارد که در اینجا درج می شود.
وقتی کراوات دکتر شریعتی مشکل ساز میشود (۳۰ مهر ۱۳۹۷)
حذف کراوات از تندیس دکتر شریعتی در دانشگاه فرهنگیان ساری
دانشگاه فرهنگیان ساری که نام پردیس دکتر شریعتی نیز برخود دارد در مهر ماه ۱۳۹۷تندیسی از او را نیز در ورودی دانشگاه نصب می‌کند. نصب این تندیس به دلیل داشتن کراوات ظاهرأ تذکرات مدیریتی را به دنبال داشته که منجربه حذف کراوات از مجسمه شده است.*
پرونده ویژه چهل و یکمین سالگرد شهادت شریعتی | (ایران فردا ـ مهر ۱۳۹۷)
شریعتی و خلق حیات سیاسی
منبع: ماه نامه ایران فردا
تاریخ: مهر ۱۳۹۷
ماه نامه «ایران فردا» بخش اندیشه چهل و دومین شماره خود را در تاریخ مهر ۱۳۹۷ به دکتر شریعتی اختصاص داده است. این پرونده با نام « شریعتی و خلق حیات سیاسی» گزارش کاملی است از سالگرد شهادت که در خردادماه همین سال در بنیاد فرهنگی دکتر شریعتی برگزار شده است.
این نشست با حضور سه سخنران علیرضا رجائی، احمد زیدآبادی و سعید مدنی و مدیریت سوسن شریعتی آغاز شد و با پرسش و پاسخ به پایان رسید.
گزارش کامل این نشست در سایت بنیاد شریعتی، بخش مراسم قابل مشاهده است.
PDF نشریه « ایران فردا» به زودی در دسترس قرار خواهید گرفت.
نقش اگزیستانسیالیسم سارتر در اندیشه دکتر شریعتی | احمد راسخی لنگرودی (روزنامه اطلاعات ـ ۲۸ و ۲۹ خرداد ۱۳۹۷)
نقش اگزیستانسیالیسم سارتر در اندیشه دکتر شریعتی
احمد راسخی لنگرودی
منبع: روزنامه اطلاعات
دوشنبه ۲۸ خرداد۱۳۹۷
بخش اول
وجه غالب روشنفکری سده بیستم در بسیاری از کشورهای جهان به‌ویژه در جهان سوم، متأثر از دیدگاه‌ها و مواضع روشنفکرانة ژان پل سارتر و اگزیستانسیالیسم وی است. ایران نیز نظر به شرایط حساس سیاسی ـ اجتماعی خاص آن دوران، خاصه دهه‌های ۴۰ و ۵۰ از این دسته از کشورها مستثنی نیست. شماری از روشنفکران نامور و نویسندگان پرنفوذ و پرطرفدار ایران در این دو دهه که مشخصا به انقلابی و ایدئولوژیک شهرت یافته‌اند، تحت تأثیر مواضع فکری ژان پل سارتر قرار دارند.
فرد شاخصی چون دکتر علی شریعتی به عنوان روشنفکر مطرح آن روزگار و سرحلقة جریان روشنفکری در دوره معاصر، در پاره‌ای موضوعات، به‌ویژه نقد تمدن غرب و اساسا مدرنیته و نیز آزادی انسان و ادبیات متعهد، بیشترین تأثیر را از آرا و نظرات سارتر و اگزیستانسیالیسم وی پذیرفته است؛ به عبارتی سارتر در موضوعاتی از مراجع فکری شریعتی محسوب می‌شد که در پاره‌ای از آثارش این امر به‌خوبی منعکس است. اتفاقا شریعتی همچون سارتر از مشهورترین و اثرگذارترین شخصیت‌های زمان خود نیز به‌شمار می‌آمد و نقش‌آفرینی وی در زمان خود، گروه یا طبقه‌ای از جامعه را نمایندگی می‌کرد. سارتر در همان ایام در جلسه‌ای در مورد شریعتی، شخصا بر این واقعیت تصریح نیز داشته و او را «ستاره‌ای در شرق» خوانده است.
شریعتی به چه کار امروز می‌آید | هاشم آقاجری (روزنامه شرق ـ ۳۰ خرداد ۱۳۹۷)
شریعتی به چه کار امروز می‌آید
هاشم آقاجری
منبع: روزنامه شرق
تاریخ: ۳۰ خرداد ۱۳۹۷
اگر در زمان دکتر شريعتي تقابل اردوگاهي ميان جهان سرمايه‌داري با کمونيسم بود، امروز اين تقابل تبديل به تقابل جهان سرمايه و سلطه غربي با بنيادگرايان مذهبي شده است. لذا روشنفکري امروز به‌خصوص روشنفکري ديني و اسلامي در مقابل اين دستورکار قرار گرفته که تکليف خودش را با اين دو گفتمان رقيب تعيين بکند.
صفحات ویژه‌ی روزنامه ایران (۲۹ خرداد ۱۳۹۷)
ردپای شریعتی در زندگی ما
منبع: روزنامه ایران
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۹۷
همراه با گزارش‌هایی از زادگاه استاد در مزینان و گپ و گفتی با عابران و ساکنان خیابان شریعتی تهران
و نیز آثاری از
عليرضا رجايي:«قرارگاهمان را در جهان عوض کنیم»، بیژن عبدالکریمی:«کاشف مسیر مدینه تا بغداد»، حاتم قادری:«منتقد شریعتی هستم چون او را جدی گرفته‌ام»، مراد ثقفی:«آیا شریعتی «دموکراسی خواه» بود؟»، محمدجواد غلامرضا کاشی:«40 سال پس از انقلاب، آیا هنوز هم به شریعتی نیاز داریم؟»، عباس منوچهری:«جای شریعتی در عالم سیاست»، یدالله موقن:«آیا علی شریعتی یک تاریخ نویس بود؟»، محبوبه جودکی:«ابعادی از رویکرد شریعتی به تاریخ»، مصطفی ایزدی:«تاریخ نگاری که تاریخ ساز شد»، مسعود کوهستانی نژاد:«لگد ایدئولوژی به تاریخ»، سید جواد میری:«شریعتی، مورخ یا متفکری با بینش تاریخی؟»، محمد اسماعیل فصیحی:«اسطوره ، برادر بزرگ تاریخ» و زنده یاد محمدامین قانعی‌راد:«پدر فکری نسل ما».
صفحات ویژه‌ی روزنامه شرق (۲۹ خرداد ۱۳۹۷)
به مناسبت چهل و یکمین سالگرد شهادت دکتر شریعتی
منبع: روزنامه شرق
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۹۷
روزنامه شرق به مناسبت چهل و یکمین سالگرد شهادت دکتر شریعتی صفحاتی از این شماره خود را به او تخصص داده است. مقالات و مصاحبه‌های مندرج در این شماره عبارتند از:
«شریعتی؛ متفکر دوران گذار»؛ داوود فیرحی
«شریعتی آن مرحوم، شان شهید» ؛ سوسن شریعتی
«بازگشت به خود»؛ مینو مرتاضی
صفحات ویژه به مناسبت چهل و یکمین سالگرد شهادت دکتر شریعتی (روزنامه اعتماد ـ ۳۰ خرداد ۱۳۹۷)
به مناسبت چهل و یکمین سالگرد شهادت دکتر شریعتی
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ :۳۰ خرداد ۱۳۹۷
روزنامه اعتماد به مناسبت چهل و یکمین سالگرد شهادت دکتر شریعتی، صفحات ویژه‌ای را به او اختصاص داده است. مقالات مندرج در این شماره عبارتند از؛
«اکنون، ما و شریعتی، در ضرورت عرفان، برابری و آزادی»؛ دکتر هاشم آقاجری
« همیشه دکتر»؛ محسن آزموده
«شریعتی نه خودی است نه غیر خودی»؛محمود عظیم آبادی
