پيام حجت الاسلام سيد محمد خاتمي به مناسبت سی نهمین سالگرد بزرگداشت دكتر شريعتی (سایت بنیاد باران ـ ۱۳۹۵)
پيام به مناسبت سی نهمین سالگرد بزرگداشت دكتر علی شريعتی
سيد محمد خاتمی
منبع: سایت بنیاد باران
تاریخ: خرداد ۱۳۹۵
بسم الله الرحمن الرحیم
حادثه‌ها و شخصیت‌ها را باید با توجه به شرایط زمانی و مکانی مورد بررسی و ارزیابی قرار داد و شأن تاریخی امور این جهانی، این را ایجاب می‌کند.
انسان‌ها در شرایط ویژه زمانی و مکانی برمی‌آیند و رشد می‌کنند و تحت تأثیر شرایط‌اند. البته انسان‌های بزرگ در عین حال که ناگزیر از شرایط تأثیرپذیرند، این کامروایی را نیز می‌یابند که در تغییر شرایط مؤثر باشند و اگر عنصر خیر در شخصیت آنان غلبه داشته باشد شرایط به‌سوی خیر تغییر می‌کند و استیلای عنصر شر بر وجود آن‌ها وضع را از آنچه هست بد‌تر می‌کند. به هر حال جدال (دیالکتیک) بین شرایط، و اندیشه و اراده انسان‌های ممتاز امری است که نمی‌توان آن را انکار کرد.
«دکتر علی شریعتی» شخصیت بزرگ تأثیرگذار در تاریخ پرفرازونشیب معاصر جامعه ما و حتی جوامع اسلامی است. ایشان انسانی است صاحب اندیشه و دردآشنا و خود اهل درد، انسانی که باور او نسبت به دین خدا و حقانیت آن خلل‌ناپذیر است و در همان حال دغدغه سرنوشت انسان و بخصوص انسان مسلمان را دارد.
می‌توان اندیشه این بزرگوار را مثل هر اندیشهٔ بشری مورد بررسی و نقد قرار داد ولی اثرگذاری او در جامعه ایرانی بخصوص نسل جوان انکارناپذیر است.
دوران شریعتی دورانی است که از یکسو طرح مسائل تازه و پدید آمدن پرسش‌ها و نیازهای نو در جامعه و نیز روبرو شدن با اندیشه‌ها و شیوه‌های زندگی جدید (مدرن)، جامعه را در موقعیت حساس و خطیری قرار داده است. اندیشه دینی با چالش‌های تازه‌ای روبرو شده است و زندگی مردمان این مرزوبوم که خواسته یا ناخواسته از گذشته کنده شده‌اند بدون اینکه جواز یا توان ورود سالم و سنجیده به جهانی نو (مدرن) را داشته باشند به لرزه افتاده است. افزون بر این هویت فرهنگی و دینی جامعه نمی‌تواند زندگی مدرن (فکری و طبیعی) را کاملا هضم و قبول کند و این، بحران کوچکی نیست.
شکست مشروطیت و استیلای استبدادی که داعیه نوساز و نوآوری را دارد و بی‌آنکه توان درمان درد عقب‌ماندگی را داشته باشد گشاد دستانه سرمایه‌های معنوی و مادی را هدر و به تاراج می‌دهد. دین مورد تهاجم قرار می‌گیرد و نسبت به توان دین یا قرائت‌های جاری و رایج در حل مشکلات و پاسخ به پرسش‌ها و برآوردن نیازهای مادی و معنوی تردید جدی بوجود آمده است و در ورای همه این‌ها نوعی چپ زدگی و چپ‌گرایی نه‌تنها در ایران که در جهان در جریان است. و ایران نیز در همه عرصه‌های روشنفکری و سیاسی و اجتماعی نوعی چپ زدگی را تجربه می‌کند. (که شخصیت شریعتی نیز از این امر متاثر است)
شریعتی در چنین اوضاع و احوالی به صحنه می‌آید و خود نیز از این شرایط تأثیر پذیرفته است در عین حال دارای ظرفیتی تحسین‌برانگیز برای اثرگذاری در جامعه است.
در اینجا می‌توان فهرست بلندی را عرضه داشت که به اقتضای حال و کار فقط چند نکته اشاره می‌کنم:
مصاحبه با پوران شریعت رضوی به مناسبت انتشار کتاب «برسد به دست پوران عزیزم…» (سایت بنیاد باران ـ ۱۳۹۵)
گفت‌وگو با پوران شریعت رضوی به مناسبت انتشار کتاب «برسد به دست پوران عزیزم…»
منبع: سایت بنیاد باران
تاریخ: ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۵
علی بسیار مغرور و متکی به نفس بود. علی بیست سال آوانگارد زندگی کرده و جلو‌تر از نسل قبل از خودش بود. من باید کنار چنین مردی زندگی می‌کردم. از همان ابتدای آشنایی آینده درخشان علی را می‌دیدم و می‌دانستم که این قلم توانا متوقف نمی‌شود.
نشست شریعتی و انقلاب اسلامی | حاتم قادری و هاشم آغاجری (روزنامه‌های شرق و اعتماد ـ ۱۴ بهمن ۱۳۹۵)
نشست شریعتی و انقلاب اسلامی
حاتم قادری و هاشم آغاجری
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ : ۱۴ بهمن ۱۳۹۵
عظيم محمودآبادي • عاطفه شمس | «شريعتي و انقلاب اسلامي» موضوع نشستي بود كه در ساعات پاياني روز گذشته با سخنراني حاتم قادري و هاشم آقاجري برگزار شد؛ نشستي كه در آن طبق معمول دو نوبت گذشته قادري به نقد و آقاجري به دفاع از شريعتي پرداخت. آقاجري مدعي برخي انحراف ها در انقلاب شد و قادري جواب داد كه انقلاب منحرف نشده بلكه ممكن است گفته شود از شعارهاي شريعتي منحرف شده است.
ایران همین جا است که ایستاده‌ایم | محدثی گیلوایی و سیدجواد میری (سایت فرهنگی صدانت ـ دی ۱۳۹۵)
ایران همین جا است که ایستاده‌ایم
محدثی گیلوایی و سیدجواد میری
تاریخ: ۱۶دی ۱۳۹۵
منبع: تلگرام سایت فرهنگی صدانت ۱۸ دی ۱۳۹۵
نقد دکتر محدثی و دکتر میری؛ پیرامون اظهارنظرات دکتر طباطبایی درباره شریعتی و آل‌احمد
«…همه چیز با شریعتی و آل‌احمد شروع شد. خالی‌کردن زیر پای ما از فهم سنت، حتی در شکل سنتی خودش. ما در هوا ماندیم و زیر پای دانشگاه و نظام علمی کشور به کل خالی شده بود. نظام سنتی ما زیربناش از بین رفته است. »
نشست «ایران همین جا است که ایستاده‌ایم» در خانه اندیشمندان علوم انسانی در چهارشنبه شانزدهم دی ماه برگزار شد. در این نشست که آقایان رضا داوری اردکانی ، عباس آخوندی (وزیر مسکن، راه و شهرسازی)، محمود فیرحی و موسی غنی‌نژاد ،حکمت‌الله ملاصالحی حضور داشتند، دکتر سیدجواد طباطبایی ضمن توضیح و تعریف سابقه حضور خود در دانشگاه اظهاراتی درباره شریعتی و آل احمد و نسبت این دو با سنت و دانشگاه ابراز نمود که نقدهایی را از سوی دانشگاهیان به همراه داشت. در این جا اظهارات دکتر طباطبایی و نیز نقد منتقدینی چون دکتر محدثی (استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد) و دکتر سیدجواد میری (عضو هیات علمی پژوهشکده علوم انسانی) ارایه خواهد شد.
به مناسبت دوم آذر سال‌روز تولد علی شریعتی | سید جواد میری (روزنامه فرهیختگان ـ ۲ آذر ۱۳۹۵)
درباره اینکه چرا علی شریعتی همچنان در جامعه امروز ایرانی مطرح است، بحث‌های زیادی مطرح است. با اینکه چهار دهه از درگذشت او می‌گذرد، همچنان علی شریعتی حضور بسیار پر‌رنگی در جامعه روشنفکری ما دارد و موضع‌گیری‌های زیادی له یا علیه او انجام می‌شود. برخی معتقدند اگر ما بخواهیم وضعیت امروز ایران را به‌گونه‌ای رصد و ریشه‌یابی کنیم و بخواهیم بگوییم چرا ما در چنین وضعیتی قرار گرفته‌ایم، مقصر اصلی این وضعیت شریعتی است. برخی از سوی دیگر بحث را به این صورت تقریر می‌کنند که شریعتی معلم یا تئوریسین نظام نبوده؛ بلکه تئوریسین انقلاب یا نهضت بوده است. یعنی اگر امروز بخواهیم نقدی به جامعه ایرانی وارد کنیم، این نقد متوجه شریعتی نیست. کسانی چون حاتم قادری معتقدند شریعتی اصلا اجازه تفکر به ما نمی‌دهد و او یکی از بانیان امتناع تفکر در ایران معاصر است. کسانی چون سیدجواد طباطبایی معتقدند شریعتی و به‌طور کلی کسانی که در ذیل تفکر سید‌جمال اسدآبادی قرار گرفته‌اند، تا امروز به ایران نیندیشیده‌اند و خود این به ایران نیندیشیدن می‌تواند مسبب بسیاری از هم‌پاشیدگی‌ها یا حالت آنومیک در جامعه ما باشد. برخی معتقدند شریعتی با آنکه درباره جامعه‌شناسی صحبت کرده، اما اصلا جامعه‌شناس نبوده، بینش جامعه‌شناختی نشناخته و مباحثی را که با عنوان یا در ذیل جامعه‌شناسی مطرح کرده، صورت‌های ابتدایی، ناشیانه و غیرحرفه‌ای از مفهوم جامعه‌شناسی بوده و نباید آن را جدی بگیریم. برخی نیز معتقدند شریعتی یک فرد آکادمیک نبوده و همین آکادمیک نبودن او اساسا باعث شده بسیاری از گفت‌وگوها و گفته‌های شریعتی در حوزه آکادمیک جدی گرفته نشود.
میزگرد «اهمیت نقد شریعتی در روزگار معاصر» | علیرضا مولائی و سیدجواد میری (خبرگزاری فارس ـ شهریور ۱۳۹۵)
اهمیت نقد شریعتی در روزگار معاصر
میزگردی با حضور علیرضا مولائی و سیدجواد میری
منبع: خبرگزاری فارس
تاریخ: ۱۷ و ۲۳ شهریور ۱۳۹۵
به منظور بررسی «اهمیت نقد تفکرات دکتر شریعتی در روزگار معاصر» میزگردی با حضور سیدجواد میری نویسنده کتاب «شریعتی و هایدگر» و علیرضا ملائی توانی نویسنده مقاله «شریعتی و مساله تعهد در علم» در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی توسط خبرگزاری فارس برگزارشد. محورهای این میزگرد در بخش اول عبارت است از :
- ضرورت نقد تفکرات شریعتی در عصر حاضر
- دیدگاه‌های متفاوت درباره اندیشه‌های شریعتی
- گرایش‌های عمده و کلان اسلام‌گرایی
- آیا سروش در امتداد شریعتی قرار دارد؟
- ۴ نوع عقلانیت آکادمیک در ایران
- ۳ دسته روشنفکری دینی در ایران و جایگاه شریعتی در این بین
گزینش سخنان آقاجری درباره شریعتی در «یک فنجان اسپرسو» | هاشم آقاجری (اندیشه پویا ـ شهریور ۱۳۹۵)
گزینش سخنان آقاجری درباره شریعتی در یک فنجان اسپرسو
در شماره ۳۷ اندیشه پویا در صفحه یک فنجان اسپرسو مریم شبانی گفتگویی دارد با آقاجری با عنوان « در برابر فرزندانم از شما لیبرال ترم» بخشی از این مصاحبه به شریعتی اختصاص دارد که در این صفحه گزیده‌ای از مصاحبه منعکس شده است.
مناظره «هاشم آقاجری و حاتم قادری درباره شریعتی» (روزنامه اعتماد ـ ۶ مرداد ۱۳۹۵)
مناظره هاشم آقاجری و حاتم قادری
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ: ۶ مرداد ۱۳۹۵
این مناظره به دنبال جلسه پر تنش «بازنگري انديشه و عمل دكتر شريعتي در روزگار ما» که در ٢٩ خرداد ۱۳۹۵به مناسبت سالگرد دکتر شریعتی در بنیاد باران برگزار شده بود، در روزنامه اعتماد انجام شد.
شریعتی به مثابه روشنفکری بی‌نقاب | نرگس سوری (۲ آذر ۱۳۹۵)
شریعتی به مثابه روشنفکری بی‌نقاب
نرگس سوری
تاریخ: ۲ آذر ۱۳۹۵ (به مناسبت زادروز تولد شریعتی)
پرسش جدی که در رابطه با شریعتی باید طرح کرد اینکه چرا علی رغم تمام سانسورها علیه او، علی رغم تمام تخریب‌ها، تحریف‌ها، اتهام‌ها، تحقیرها، تمسخرهایی که چه در زمان حیات‌اش و چه در این چند دهه بعد از انقلاب علیه او از جانب گروه‌های فکری و ایدئولوژیک مختلف صورت گرفته است، همچنان امروزه ندای “بازگشت به شریعتی” آن هم از جانب فضای آکادمیک شنیده می‌شود؟ چه عاملی سبب می‌شود که اندیشه و فکر او بعد از گذشت چند دهه همچنان زنده و پویا و جذبه‌آفرین باشد؟ در پاسخ باید گفت که جنس اندیشه و تفکر شریعتی از یک سو و جنس روشنفکر بودن او عاملی است که چرایی ماندگاری او را توضیح می‌دهد که در ادامه سعی خواهیم کرد چگونه‌بودگی این دو جنس را تشریح کنیم.
شریعتی و چالش‌های بی بنیاد | سروش دباغ (سایت زیتون ـ ۳۰ تیر ۱۳۹۵)
شریعتی و چالش‌های بی‌بنیاد
سروش دباغ
منبع: سایت زیتون
تاریخ: ۲۸ خرداد ۱۳۹۵
پاسخ سروش دباغ به مقاله دکتر عبدالکریمی :«شریعتی و پرسش بنیادین ما»…منظور عبدالکریمی از«روشنفکران به‌اصطلاح دینی» چیست؟ به نظرمی‌رسد این عبارت متضمن بار معنایی مذموم و احیاناًتخفیف آمیزی است…
