سوسیالیسم شریعتی | محمد رحیمی (ماهنامه مهرنامه ـ نوروز ۱۳۹۳)
سوسیالیسم شریعتی
درسنجش پروندۀ “اتوپیای سوسیالیسم اسلامی”
محمد رحیمی
منبع: ماهنامه مهرنامه (شماره ۳۴)
تاریخ: نوروز ۱۳۹۳
این مقاله پیش‌تر به‌صورت خلاصه شده ـ که به گفته‌ی نویسنده با حذف و اشتباهات بسیار همراه بوده ـ در «مهرنامه» شماره ۳۴ (نوروز ۱۳۹۳) منتشر شده است و اینک به‌طور کامل در اختیار مخاطبان سایت قرار می‌گیرد.
مذهب زنده دلان خواب پریشانی نیست
از همین خاک، جهان دگری ساختن است
زبور عجم ، محمد اقبال لاهوری
در شماره ٢٩ ماهنامۀ مهرنامه پرونده ای فراهم آمده است به نام “اتوپیای سوسیالیسم اسلامی”. این مجموعه در کل دارای شش مطلب است: نخست مقدمه ای از محمد طاهری زیرعنوان اقتصاد در اتوپیای روشنفکران دینی؛ دوم مصاحبه ای با کامران موید دادخواه پیرامون رویارویی دگر اندیشان دوران قاجار با دانش مدرن اقتصاد؛ سوم نوشتاری از سهراب بهداد به نام گذار از سوسیالیسم به اقتصاد اسلامی؛ چهارم مقاله ای از محسن محمدپناه به نام سوسیالیست خدا پرست. نگاهی به آرا و اندیشه های علی شریعتی در باب سوسیالیسم، پول و نظریه ارزش کار؛ پنجم پاسخهای موسی غنی نژاد به پرسشهای مهرنامه پیرامون اندیشه ی اقتصادی شریعتی؛ پایان بخش پرونده مصاحبه ای است با مسعود نیلی به نام و درباره ی اقتصاد توزیعی روشنفکری.
شریعتی پس از شریعتی: برخلاف جریان (ماهنامه «ایران فردا» ـ تیر ۱۳۹۳)
شریعتی پس از شریعتی: برخلاف جریان
منبع: ماهنامه «ایران فردا»
زمان: تیرماه ۱۳۹۳
ماهنامه ایران فردا، در شماره تیرماه ۱۳۹۳ صفحات تاریخ معاصر خود را به بررسی آراء شریعتی اختصاص داده است. این پرونده «شریعتی، پس از شریعتی: برخلاف جریان»نام دارد. در این پرونده گزارش مفصلی از نشست بنیاد فرهنگی شریعتی در باره «مفهوم آزادی در نزد شریعتی» و نیز گزارش دو نشست انجمن جامعه شناسی در دانشکده علوم اجتماعی تهران تحت عنوان«شریعتی و آینده تفکر ما» ارائه شده است. عناوین مطالب درج شده در این پرونده عبارت است از:
اندیشه شریعتی؛ پازلی ناتمام (ضمیمه ماهانه روزنامه اعتماد ـ خرداد ۱۳۹۳)
اندیشه شریعتی؛ پازلی ناتمام (ضمیمه ماهانه روزنامه اعتماد ـ خرداد ۱۳۹۳)
منبع: ضمیمه روزنامه اعتماد
تاریخ: خرداد ۱۳۹۳
ضمیمه خردادماه ۱۳۹۳ روزنامه اعتماد به مناسبت سی و هفتمین سالگرد شهادت شریعتی صفحات «اندیشه-گفتگوی» خود را به این متفکراختصاص داده است. «اندیشه شریعتی یک پازل ناتمام است» گفتگوی محسن آزموده با سوسن شریعتی است. «چرا شریعتی متهم است» علی افشار سمیرمی، «شریعتی و تفکر آینده‌ی ما» بیژن عبدالکریمی، «گفتمان شریعتی به کویر پناه می‌برد» رضا ولی پور- اسماعیل نوشاد نام دیگر مقالات منتشر شده در این ضمیمه اعتماد است. فایل پی‌دی‌اف صفحات این پرونده را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.
گفتمان شریعتی به «کویر» پناه می‌برد | رضا ولی‌پور ـ اسماعیل نوشاد (روزنامه اعتماد ـ خرداد ۱۳۹۳)
گفتمان شریعتی به «کویر» پناه می‌برد
نگاهی به مفهوم ایثار در گفتمان شریعتی
رضا ولی‌پور ـ اسماعیل نوشاد
منبع: ضمیمه ماهانه روزنامه اعتماد
تاریخ: خرداد ۱۳۹۳
آنچه در ادامه می‌آید یکی از مقالاتی است که در صفحات ویژه‌ی شریعتی در ضمیمه‌ی ماهانه روزنامه اعتماد به تاریخ خرداد ۱۳۹۳ منتشر شده است. در اینجا می‌توانید مشخصات این ویژه‌نامه را مشاهده کرده و فایل پی‌دی‌اف آن را دریافت کنید.
شریعتی متفکر توسعه است | فرشاد مومنی (روزنامه اعتماد ـ ۳۱ خرداد ۱۳۹۳)
شریعتی متفکر توسعه است
فرشاد مومنی
منبع: روزنامه اعتماد
تاریخ: ۳۱ خرداد ۱۳۹۳
در سی و هفتمین سالگرد شهادت شریعتی انجمن جامعه شناسی ایران طی نشستی با حضور جمعی از اساتید علوم انسانی و اجتماعی و دانشجویان نسبت شریعتی و تفکر آینده ایرانی را موضوع بحث قرار داد. به گزارش روزنامه اعتماد در این نشست «پر ازدحام و شلوغ» بحث و جدل فقط میان دو نسل جوان و پیر بر سر شریعتی در نگرفت بلکه بیشتر در میان اساتید بود که بر سر میراث شریعتی و نسبتش با آینده و توسعه، اجماعی نبود. در این نشست که با حضور چهره هایی چون آقایان حسن محدثی، محمد علی مرادی، جواد میری، عباس منوچهری، حسین راغفر و دکتر امین قانعی راد برگزارشده بود دکتر فرشاد مومنی درباره نسبت اندیشه های شریعتی و توسعه سخن گفت. دکتر فرشاد مومنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در ابتدای سخنان خود به تأثیرپذیری نسل خویش از شریعتی اشاره کرد و در ادامه به آغازگاه‌های پای نهادن مسأله توسعه در ایران اشاره کرد. متن این سخنرانی برگرفته از روزنامه اعتماد و به گزارش محسن آزموده است.
علی حواس‌اش جمع زندگی نبود | گفت‌وگو با پوران شریعت‌رضوی (اندیشه پویا ـ نوروز ۱۳۹۴)
علی حواس‌اش جمع زندگی نبود
گفت‌وگو با پوران شریعت‌رضوی
منبع: ماهنامه اندیشه پویا (شماره ۲۴)
تاریخ: نوروز ۱۳۹۴
آذر تشکر / آمنه شیرافکن | پوران خانم زن جنگده‌ای است. همسر دکتر علی شریعتی بودن با فراز و نشیب‌هایی در زندگی‌اش همراه بوده اما تاکید دارد که هیچوقت «رمانتیک» نبوده. نه تخیل علی شریعتی شدن داشته و نه بلندپروازی‌های دکتر را. تمام زندگی‌اش در سایه نام شریعتی گذشته و تلاش برای حفظ آبرو و پرهیز از حرف و حدیث‌ها و حاشیه سازی‌ها. دکترای ادبیات از سوربن دارد. زبان تند و تیزی دارد و بی پروا است. خیلی صریح می‌گوید که اصلا رویاپرداز نیستم. زندگی‌اش را از مشهد آغاز می‌کند و به تهران می‌رسد و روزهای دشوار پاریس. روزهای سختی و بی پولی. روزهای خانه به دوشی و زیست مهمانسرایی در فرانسه. برای عکس انداختن وسواس خاصی دارد، اینکه رنگ‌ها باید هارمونیک باشند. اطراف خانه را پر از گلدان کرده و بنفشه آفریقایی بزرگی روی میز ناهار خوری به سمت آفتاب پیچیده. ختم کلامش اینکه در تمام زندگی‌اش مثل «خروس جنگی» جنگیده و جایی در میانه صحبت به دلسوزی تاکید می‌کند که زنان هیچوقت با مردان برابر نمی‌شوند چراکه نقش مادری انرژی و زمان زیادی را مصروف خود می‌کند. می‌گوید در زندگی همیشه یکی باید کوتاه بیاید و آن یک نفر اغلب زن خانواده است. پوران خانم از زندگی‌اش راضی است. جایی هم به کنایه و خنده بچه‌ها را طرفدار دکتر می‌داند، اگرچه که گویا برای علی شریعتی، فعالیت‌های فرهنگی‌اش متن بوده و زندگی خانوادگی حاشیه آن. روایت پوران خانم، روایتِ مادری کردن و همسر بودن در یک خانواده چهره ساز است.
شریعتی چگونه چپی بود؟ | هاشم آقاجری، حسن محدثی (ایران فردا ـ بهمن ۱۳۹۳)
شریعتی چگونه چپی بود؟
واکاوی نسبت شریعتی و مارکسیسم
هاشم آقاجری و حسن محدثی
منبع: مجله ایران فردا
تاریخ: بهمن ماه ۱۳۹۳
مشارکت در تولد بنیادگرایی آخرین اتهامی است که این روزها راست‌های سیاسی متوجه او کرده‌اند. التقاطی، مارکسیست اسلامی، مربع مثلث و … همه اتهامات شریعتی در این سال‌ها بوده است. راست‌ها یک چیز را از همان ابتدا خوب متوجه شدند. شریعتی با راست‌گرایی سازگار نمی‌افتد. موقعیت «نظام» را توجیه نمی‌کند و خلاصه شبح آزارنده او مدام راست‌ها را اذیت می‌کند. همان‌ها که همه بلایای جهان را محصول اندیشه چپ می‌دانند. با این وجود آنها مجبور‌اند پیوسته به او بازگردند و نمی‌توانند نادیده‌اش بینگارند. از راست‌های مذهبی در دهه ۵۰ گرفته تا اخلافشان، راست‌های مدرن دهه ۹۰، شریعتی همه آنها را آشفته می‌کند. آنها پر بیراه فکر نمی‌کنند، چه اندیشه انتقادی همیشه با برانداختن پرده از «نهان‌ها و رازها» صاحبان رازهای نهان را آشفته می‌کند، به خصوص آنکه صاحبان اسرار پنهان، همواره پایی در قدرت داشته و دارند. دلالت‌های کنونی اندیشه شریعتی با توجه به تاثیرپذیری او از جریان چپ موضوع میزگردی بوده که دکتر حسن محدثی و دکتر هاشم آقاجری پیرامون آن به بحث پرداخته‌اند.
جامعه‌شناسی تشیع: از نظریه تا راهبرد | سارا شریعتی (چشم انداز ایران ـ ۱۲ آذر ۱۳۹۳)
جامعه‌شناسی تشیع: از نظریه تا راهبرد
سارا شریعتی
جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
منبع: چشم انداز ایران
تاریخ: ۱۲ آذر ماه ۱۳۹۳
دکتر سارا شریعتی چهره شناخته‌شده جامعه‌شناسی دین در ایران است. از چند سال پیش ایشان هدایت علمی گروهي مطالعاتی را بر عهده داشته که عنوان «جامعه‌شناسی تشیع» را برای کار خود برگزیده‌اند. این گروه مطالعاتی طی کنفرانسی در آذرماه 1392 بخشی از دستاوردهای پژوهشی خود را که به کتاب‌شناسی جامعه‌شناسی تشیع اختصاص داشت، در دانشگاه تهران طرح کرد. اردیبهشت سال جاری نیز دو کتاب «مقدمه‌ای بر مواجهه با علوم اجتماعی در متن سنت‌های شیعی» و «طلبه زیستن: پژوهشی مقدماتی در سنخ‌شناسی جامعه‌شناختی زیست طلبگی» که توسط دو تن از محققان این گروه مطالعاتی (آرمان ذاکری و مهدی سلیمانیه) نگاشته شده و مقدمه سارا شریعتی را نیز در آغاز خود دارند، به کمک انتشارات نگاه معاصر روانه بازار نشر کرد. کنفرانس مذکور و انتشار دو متن پژوهشی مرتبط زمینه‌ساز طرح بیشتر جامعه‌شناسی تشیع در فضای فکری و دانشگاهی ایران شده است. چشم‌انداز ایران در راستای جهت‌گیری راهبردی خود کوشیده به موضوع جامعه‌شناسی تشیع از دریچه کاربردی و عملی بنگرد. گفت‌وگویی که با دکتر سارا شریعتی می‌خوانیم نتیجه این کوشش است که امیدواریم در دستیابی به جهت‌گیری مذکور، توفیق حاصل کرده باشد. آنچه در پی‌نوشت مصاحبه افزوده شده توسط «چشم‌انداز ایران» و برای سهولت استفاده عموم مخاطبان است.
تأملی پیرامون شر | معصومه علی‌اکبری (خانه – موزه شریعتی ـ ۲۸ خرداد ۱۳۹۳)
تأملی پیرامون شر
معصومه علی‌اکبری
منبع: متن سخنرانی در سی و هفتمین سالگرد شهادت شریعتی، خانه – موزه‌ی دکتر شریعتی
تاریخ: ۲۸ خرداد ۱۳۹۳
«مسأله این است که «شر» هست با نام‌های بی پایان و چهره‌هاي مدام دگرگون شونده با نام خدا یا بی نام خدا. حذف خدا هم کمکی به دفع شر نخواهد کرد چون خدایان و بندگان به هم ساخته‌اند تا شر هم چنان پیش بتازد و بروبد همه چیز را حتا خودش را تا از درون خاکستر خودش، دگرباره قوی‌تر و
هیولاوارتر بیرون جهد.»
شریعتی؛ سر منشا یک ناگهان | سوسن شریعتی (خانه – موزه شریعتی ـ ۲۸ خرداد ۱۳۹۳)
شریعتی؛ سر منشا یک ناگهان
سوسن شریعتی
منبع: متن سخنرانی در سی و هفتمین سالگرد شهادت شریعتی، خانه – موزه‌ی دکتر شریعتی
تاریخ: ۲۸ خرداد ۱۳۹۳
«سه بیست ساله مخاطب شریعتی بوده اند: بیست ساله هاي دهۀ چهل، بیست ساله هاي دهۀ شصت (هم نسلی‌هاي من) و نوعی از بیست سالگی که امروز همچنان در گفتگو با اوست. می توان پرسید که چه خصلتی در نگاه و تفکر شریعتی هست که به رغم تغییر زمانه و گفتمان ها، گفتگو با او ادامه پیدا کرده است، همچنان خشم برمی انگیزاند و طنز نیز و در هر حال همچنان میل به زد و خورد با او بقا پیدا می کند.»
