مصاحبه با آیت‌اللّه مهدوی کنی (روزنامه اطلاعات ـ ۲ تیر ۱۳۶۳)
مصاحبه با آیت‌اللّه مهدوی کنی
منبع: روزنامه اطلاعات (شماره ۱۷۳۳۱) ○ تاریخ: ۲ تیر ۱۳۶۳
س: تأثیر آثار دکتر را بر روحیه‌ها چگونه می‌بینید؟
ج: نوشته‌ها و سخنرانی‌های او در روحیه جوانان در آن زمان و در برابر رژیم سابق نقش سازنده‌ای داشت و بهترین دلیل برای محدودیت‌هائی محسوب می‌شد که آن‌زمان این محدودیت‌ها از طرف رژیم اتخاذ می‌گردید، لکن پاره‌ای از برداشت‌ها و موضع‌گیری‌های دکتر اثر منفی بجای گذاشت که رژیم می‌خواست از این بعد قضیه به منظور تفرقه و آشوب در میان جوانان و درس خوانده‌ها و روحانیت بهره‌برداری کند و به این نکته نیز باید اعتراف کرد که آثار متأخر مرحوم دکتر، بهتر از آثار اول او بوده و نکات منفی کمتری داشت.
س: بنظر شما این موضع‌گیری‌ها، انتقادها و … چه ریشه‌ای داشتند؟
ج: بعقیده من این جریانات هم ریشه مذهبی داشت و هم ریشه سیاسی، لکن ریشه سیاسی آن قویتر بود و رژیم مرموزانه با استفاده از تعصبات مذهبی موجود، سعی سوءاستفاده‌های سیاسی داشت و لذا امام هم با درایت خاص خود تا حدود زیادی جلوی این سوءاستفاده را گرفتند.
س: بنظر شما چگونه باید با آثار دکتر برخورد کرد؟
ج: نوشته‌های دکتر گرچه محدود به زمان خاصی نیست، لکن از این نکته نباید غافل بود که آثار دکتر از اوضاع قبل از انقلاب الهام گرفته و از آن مسائل متأثر بوده است. و البته آثار هیچ متفکری از این‌گونه تأثیرات خالی نیست. به اضافه اینکه آثار دکتر و برداشت‌های وی را نمی‌توان وحی منزل تلقی کرد و به این لحاظ جوانان باید نکات مثبت و منفی آثار او را از هم تفکیک کنند تا دچار سردرگمی نشوند و در این‌گونه موارد می‌توانند از راهنمائی‌های امام و متفکران متعهد و با تقوی استفاده کنند.
دکتر شریعتی آغازگر انقلاب فرهنگی | غلامعباس توسلی (کیهان فرهنگی ـ خرداد ۱۳۶۳)
دکتر شریعتی آغازگر انقلاب فرهنگی
دکتر غلامعباس توسلی
منبع: کیهان فرهنگی (شماره ۳)
تاریخ: خرداد ۱۳۶۳
اگر بخواهیم اثر و اهمیت کار دکتر شریعتی را ارزیابی کنیم بقول خودش باید قبل از هر چیز جغرافیای حرفش و تاریخ حرفش را بفهمیم و سپس در مورد گفته‌ها و نوشته‌هایش به قضاوت بنشینیم یعنی همان رابطه ظرف و مظروف!
پرسش اینست که او در چه دورانی زندگی می‌کرد؟ مخاطبش که بود؟ دردش چه بود؟ و چرا و چگونه در آن شرایط مهر سکوت از لب برداشت و نسلی را بیدار کرد.
اگر بخواهیم منصفانه با دکتر و آثارش برخورد کنیم باید واقع‌بینانه گفته‌ها و نوشته‌هایش روبرو شویم و زمان و مکان و خواست‌های دوران او را بشناسیم دورانی که آرام آرام جامعه در فساد غرق می‌شد و کسی را یارای رویارویی با آن نبود.
خوب می‌دانیم دکتر زمانی پا به میدان گذاشت که همه درها بسته شده بود و حداقل می‌توان گفت که بی‌تفاوتی بی‌توجهی و در بسیاری موارد بی‌بند و باری و یأس بر همه جا مستولی شده بود. معدود روشنفکران مبارزی که از خارج بازمی‌گشتند یا به زندان می‌افتادند یا در خارج از زندان احساس بیگانگی و پوچی و یا با سپردن تعهد به آسانی با زمانه هم‌ساز شده به زندگی بازگشته، به تقویت بنیه اقتصادی و سرگرمی‌های ادبی و هنری می‌پرداختند و کمتر کار جدی و تهدیدکننده‌ای ارائه می‌دادند و درواقع جامعه گوئی می‌خواست به یک آتش‌بس و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز «کنار» دستگاه حاکم تن دردهد و ایده‌آل‌ها و آمال خود را به نسیان بسپارد!
آموزش میراث فرهنگی دکتر شریعتی | حسن یوسفی اشکوری (نقدی بر کتاب: «شهید مطهری افشاگر توطئه … » ـ ۱۳۶۳)
نقدی بر کتاب: «شهید مطهری افشاگر توطئه … »
حسن یوسفی اشکوری
منبع: مقدمه‌ی کتاب نقدی بر کتاب: «شهید مطهری افشاگر توطئه…»
تاریخ: آذر ۱۳۶۳
پیش‌گفتار
در بهار سال ۱۳۶۲، کتابی تحت عنوان «شهید مطهری افشاگر توطئه تاویل «ظاهر دیانت» به «باطن» الحاد و مادّیت» بقلم «علی ابوالحسن (منذر)»، بوسیله «دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم)»، منتشر گردید.در پشت جلد نیز مراکز پخش کتاب را «مراکز سپاه پاسداران در سراسر کشور» و «دفاتر سازمان تبلیغات در سراسر کشور» معرفی کرده بود.
هنگامی که کتاب به دستم رسید، براساس عنوان و نام کتاب، ابتدا فکر کردم که نویسنده دراین کتاب به معرفی ابعاد گوناگون شخصیت فکری و علمی و فرهنگی و سیاسی استاد شهید مرحوم مطهری پرداخته است، و لذا با ولع و اشتیاق فراوان، به امید شنیدن و خواندن سخنی تازه و مطلبی نو پیرامون شخصیت شهید مطهری، مطالعه کتاب قطور ۴۳۴ صفحه‌ای را آغاز کردم. امّا هرچه که در مطالعه جلو می‌رفتم می‌دیدم که مطلبی که کمتر به آن توجه شده، معرفی حقیقی و جدی آثار و افکار مطهری است و در مقابل، بیشترین مطالب و موضوعات کتاب، پرداختن به دیگران و طرح مسائل متعددی است که بسیاری از آنها ارتباطی با موضوع کتاب و ادعاهای نویسنده مبنی بر معرفی چهره‌ی مطهری ندارد. دیدم این بی‌ارتباطی و بی‌تناسبی به حدی است که خواننده واقعاً درمی‌ماند که نویسنده می‌خواهد مطهری را معرفی کند و یا ده‌ها موضوع تاریخی، سیاسی، فکری، علمی، فقهی و اجتماعی دیگر را مطرح و نقد نماید؟ مثلاً از مجموع کتاب ـ که حدود ۴۴۰ صفحه در قطع بزرگ است ـ یک بخش با عنوان «مطهری، چگونه مطهری شد»، در حدود ۵۰ صفحه، تقریباً بطور مستقیم و در موضوع، به زندگی و افکار و آثار مطهری پرداخته شده، و در اواخر کتاب نیز، بصورت ضمیمه، ۲۰ صفحه، دست‌نوشته آن مرحوم در نقد دو درس از سلسله درس‌های اسلام‌شناسی مرحوم «دکتر شریعتی» آورده شده است. بقیه کتاب، به ده‌ها موضوع مختلف دیگر و شخصیت‌های سیاسی و تاریخی و علمی متعدد پرداخته و مسائل عمده‌ای که هر کدام در جای خود بحث و بررسی و تحقیق مفصلی را طلب می‌کند مطرح ساخته و متأسفانه از کنار تمامی آنها با سادگی و درعین‌حال با تعصب کور و جزمیت عامیانه‌ای گذشته و در هر موردی فتوای خاصّی داده و نتیجه‌ی دلخواه و از پیش تعیین شده‌اش را گرفته و گذاشته است. گویا نویسنده شخصیت مرحوم مطهری را بهانه قرار داده تا حرف‌های خاص و موردنظرش را مطرح ساخته و نتایج ویژه‌ای از آنها بگیرد.
ویژه‌نامه‌ی هفتیمن سالگرد شهادت دکتر شریعتی (کیهان ـ ۲۹ خرداد ۱۳۶۳)
یادواره‌ی معلم شهید دکتر علی شریعتی
(به مناسبت هفتمین سالگشت شهادت)
منبع: روزنامه کیهان
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۶۳
روزنامه کیهان به مناسبت «هفتمین سالگشت شهادت شریعتی» ویژه نامه‌ای در هشت صفحه به چاپ رسانده است. در این شماره به رسم آن ایام مقالات بی نامی با عناوین زیر می توان مشاهده کرد:
شریعتی، مصلح بزرگ معاصر: بی‌نام . کنکاشی تازه در آثار معلم شهید: بی‌نام. اجتهاد شیعه، عامل تداوم نهضت انقلابی اسلام: بی‌نام. شهید و شهادت: بی‌نام . در این شماره چهار شعر تحت عناوین : « ای قامت سر سبز بیداری ! هستی و خواهی بود». (سپیده کاشانی) . « چند رباعی با یاد معلم شهید دکتر علی شریعتی» (حسن حسینی) . «کوچه‌های خاطره» ( بهادری). «و اما هرگز» : بی‌نام* .
——–
این شعر در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۵۶ به مناسبت سوم شهادت علی شریعتی در مراسم سوگ او در لندن توسط شاعر سعید بهتاش خوانده شد.
شریعتی، مصلح بزرگ معاصر | حسن یوسفی اشکوری (روزنامه کیهان ـ ۲۹ خرداد ۱۳۶۳)
شریعتی، مصلح بزرگ معاصر
حجت‌السلام حسن یوسفی اشکوری
منبع: روزنامه کیهان (شماره ۱۲۱۸۵، ویژه‌نامه)
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۶۳
«نهضت احیای تفکر اسلامی» تاریخی به قدمت و موازی تاریخ انحراف و تحریف مبانی اسلام دارد که در این روند هر از گاهی ستاره‌هایی فروزان درخشیدند و مشعلی، فرا راه پیروان این مکتب برای تشخیص «اصل» از «بدل» نهادند، و شریعتی چهره برجسته و ممتازی در این روند است، مقاله ذیل که نوشتاری است از حجت‌السلام حسن یوسفی اشکوری به بیان تاریخی و گذشته این حرکت و جایگاه معلم شهید شریعتی در این روند می‌پردازند که ذیلاً از نظرتان می‌گذرد.
