موسس کانون نشر حقایق اسلامی (۱۳۲۳)
موسس کانون نشر حقایق اسلامی
استاد شریعتی پس از شهریور بیست فعالیت های فرهنگی و تبلیغی خود را در سطح شهر مشهد به شکل گسترده‌ای آغاز می‌کند. او که دبیر دبیرستان‌های شاهرضا، فردوسی و دانشسرای عالی است به دنبال استقبال وسیع مخاطبان جوان در جلسات سیار و به کمک علاقه‌مندان و جمعی از خیرین شهر مشهد، کانون نشر حقایق اسلامی را در سال ۱۳۲۳ تآسیس می‌کند و با اجاره مکانی در خیابان خسروی سخنرانی‌ها و جلسات هفتگی‌ای را سازمان می‌دهد. به گفته استاد هفته‌ای سه نوبت به ترتیب اختصاص به سخنرانی، تفسیر و کلاس درس داشته است. کلاس‌های درس با مشارکت اعضایی محدود که همگی از تحصیل کرده‌های آن ایام بوده‌اند تشکیل می‌شده و عمدتا اختصاص به مباحث نظری روز(مارکسیزم، اندیشه های غربی، بهايیت و….) داشته است. علاوه بر این نشست‌ها، کانون نشر حقایق انتشاراتی نیز داشته و عمدتا با چاپ و تکثیر سخنرانی ها و نشست‌های خود نقش موثر و گسترده‌ای در آگاهی بخشی و شکل دادن به تیپ جدید دینی و سیاسی در آن سال ها بر عهده داشته است. بسیاری از جوانان فعال دهه سی در این کانون از چهره‌های به نام جریانات سیاسی دهه چهل می‌شوند.( به عوان مثال می توان از احمدزاده ها نام برد)کانون نشر حقایق اسلامی تا سال ۱۳۴۲به فعالیت‌های خود در حوزه‌های متعدد فرهنگی، سیاسی و برگزاری مراسم‌های مذهبی گسترده در سطح شهر ادامه می دهد و از سال ۱۳۴۴تا انقلاب اسلامی ممنوع الفعالیت می شود. برگزاری مراسم تاسوعا-عاشورا توسط کانون نشر حقایق اسلامی در سال ۴۰ با شرکت ۱۰ هزار نفر از مردم مشهد یکی از نمونه‌های موفق فعالیت‌های عمومی این کانون است که با انگیزه معرفی و طرح اندازی اشکال جدید برگزاری مراسم مذهبی انجام می‌گیرد. کانون نشر حقایق اسلامی در سال ۱۳۶۰ بار دیگر ممنوع الفعالیت می شود.
دبیر دبیرستان (۱۳۱۱ تا ۱۳۴۱)
دبیر دبیرستان (۱۳۱۱-۱۳۴۱)
استاد شریعتی از سنه ۱۳۱۱ با تدریس و نظامت در دبستان های ابن یمین و شرافت در مشهد فعالیت در وزارت فرهنگ را آغاز می کند و تا سال ۱۳۴۱ به تدریس در دبیرستان ها ادامه می دهد. در سال های ملتهب دهه بیست ساعات تدریس استاد شریعتی به ۳۴ ساعت تدریس هفتگی و گاه هجده ساعت روزانه ارتقاء پیدا می کند. دروسی که بر عهده استاد بوده عبارتند از: ادبیات فارسی، عربی، تعلیمات دینی. قبول اضافه تدریس برای کلاس های پنجم و ششم دبیرستان های فردوسی و شاهرضا و دانشسرای مقدماتی مشهد بنا به گفته استاد قبل از هر چیز پاسخ به ضرورتی فرهنگی در آن ایام بر می گردد. بسیاری از شاگردان استاد شریعتی در دبیرستان ها به شاگردان او در کانون نشر حقایق اسلامی تبدیل می شوند.
مدرس دانشگاه معقول و منقول (۱۳۳۷ تا ۱۳۴۰)
مدرس دانشگاه معقول و منقول
تدریس در دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد طی سال های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۰نیز از جمله تجربیات تدریس استاد شریعتی قبل از بازنشستگی در سال ۱۳۴۱ است.
مؤلف ( ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷)
مؤلف
استاد شریعتی، در کنار فعالیت هایی چون تدریس، تبلیغ و تفسیر، مشارکت فعال در حوزه سیاسی، نوشتن را نیز بر سر در فعالیت های خود می‌نشاند. در همان سال های قبل از شهریور بیست با ترجمه آغاز می‌کند.(عباسه، خواهرهارون الرشید اثر جرجی زیدان به این ایام بر می‌گردد) تفسیر نوین و وحی و نبوت دو اثر برجسته استاد شریعتی است که هر دو مربوط به سال‌های پایانی دهه چهل هستند. استاد شریعتی مقدمه‌های بسیاری نیز بر آثار و پژوهش‌های دیگران در حوزه تاریخ اسلام و پژوهش‌های دینی نوشته است و از آن جمله می‌توان مقدمه کتاب نیایش اثر الکسیس کارل که توسط علی شریعتی ترجمه شده و نیز قرآن و پدپده‌های طبیعت از دید دانش امروز اثر کتر یحیی نظیری نام برد.
مفسر و ابلاغ‌گر ( ۱۳۲۱ تا ۱۳۵۸)
مفسر و ابلاغ‌گر
استاد شریعتی از سال های قبل از شهریور بیست و عمدتا از شهریور بیست تا سال‌های پایانی دهه پنجاه، تبلیغ و وعظ را به شکل گسترده و وسیع در سطح شهر مشهد و پس از آن در تهران همچون روش موثر برای ایجاد جریان فکری و آگاهی بخشی انتخاب می‌کند. مدرسه‌ها، محافل خصوصی و عمومی، دانشکده‌ها(دانشکده معقول و منقول)، مساجد و هیئت ها و حتی برای مدتی رادیو (۱۳۲۷) مشهد، اماکنی هستند که استاد شریعتی برای رساندن صدای خود به مخاطب انتخاب کرده است. دهه بیست و سی، سال هایی است که حزب توده از نفوذ گسترده ای در آموزش و پرورش خراسان برخوردار است و دوستداران تفکرات کسروی و نیز بهائی ها دست به تبلیغات وسیعی زده اند. استاد شریعتی گفتگو همچون روش را بر می گزیند تا فضای ضد و خوردی و پر تنش آن سال ها را بدل به فضای گفتگویی و تضارب اراء کند. با ممنوع شدن فعالیت های کانون نشر حقایق در سال ۱۳۴۲، استاد شریعتی به دعوت حسینیه ارشاد در سال ۱۳۴۲ به تهران می اید و تا سال ۱۳۴۷ در این مکان به شکل هفتگی سخنرانی می کند. در این ایام استاد شریعتی علاوه بر حسینه ارشاد در دو نوبت در مسجد هدایت نیز به ایراد سخنرانی می پردازد (۱۳۴۳به دنبال بازداشت شدن آیت الله طالقانی) و در سال ۱۳۴۵ا به دعوت آیت الله طالقانی در مسجد هدایت در جلساتی که به مناسبت بعثت حضرت رسول برگزار می شده است. بسیاری از این سخنرانی ها طی سال ها تبدیل به کتاب هایی در باب قرآن، نهج البلاغه و تاریخ اسلام شده است و در تیراژهای گسترده( ده هزار و..) در اختیار خوانندگان قرار می گرفته است. (چرا حسین قیام کرد؟ فایده ولزوم دین، امامت در نهج البلاغه…..)
