شریعتی کجا و این حرف‌ها کجا؟!

سهیلا نوری

منبع: روزنامه ایران

تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۹۵

پیشرفت جوامع و به دنبال آن ولوله‌ای که تکنولوژی راه‌انداخته، به بومرنگ می‌ماند. همانقدر که گذر از پیچ و خم‌های زندگی را آسان می‌سازد، در صورت استفاده ناصحیح، مخرب و مشکل آفرین نیز هست. نمونه این تخریب عارضی را می‌توانیم پیرامون خودمان هم ببینیم که خودش را در استفاده بی‌رویه از فضاهای مجازی نشان داده است؛ پدیده‌ای که به واسطه آن برخی از جوانان در مسیری اشتباه گام می‌گذارند و -نادانسته شاید-سرمایه‌های معنوی کشورشان را به بازی می‌گیرند. اتفاقی که برای علی شریعتی نیز افتاد.انتشار جوک و متن‌های بی‌پایه واساسی که به شخصیت‌های تأثیرگذاری چون دکتر علی شریعتی  نسبت داده می‌شد از نمونه همین پدیده‌های مخرب بود که خوشبختانه ویژگی بومرنگ گونه آن کمک کرد تا موج این رفتارهای غلط با کمک فناوری‌های موجود فروکش کند.

بحث کشیـــده شدن پای برخی چهره‌ها و از جمله علی شریعتی به فضای مجازی را با دکتر علیرضا شریفی یزدی – جامعه شناس و عضو پژوهشکده خانواده – در میان گذاشتیم. او در بررسی عوامل و زمینه‌های جامعه شناختی این موضوع می‌گوید: فرهنگ کشور ما فرهنگ شفاهی است به همین دلیل از بزرگان مان به فراوانی نقل قول می‌شود این در حالی است که تمام این نقل قول‌ها مستند نیستند و معمولاً افراد سراغی از منبع آنها نمی‌گیرند.از سویی دیگر گاهی اوقات افرادی که می‌خواهند نظرات شخصی خود را موجه جلوه دهند به ظاهر از کلام بزرگان استفاده می‌کنند، در حالی که نقل قول آنها واقعیت ندارد و بزرگی که جملات را به او نسبت داده‌اند، به هیچ عنوان چنین جملاتی را بیان نکرده است؛ درست مانند بسیاری از رباعیات که به خیام نیشابوری نسبت داده می‌شود، در صورتی که رباعیات مطرح شده ازآن خیام نیست.

مسیر ناپیموده
به گفته او، علاوه بر مشکل تاریخی مطرح شده، موضوع مهم و قابل بحث دیگر این است که متأسفانه بعد از مدتی سرمایه‌های فرهنگی یک جامعه به ابزاری برای جوک، طنز و لطیفه گویی تبدیل می‌شوند. این جامعه شناس دلیل اصلی این واقعیت تلخ را ضعف‌های سرمایه گذاری در خصوص این افراد دانست و گفت: همین موضوع باعث می‌شود تا برخی از افراد بدون آگاهی دست به اقداماتی ناپسند بزنند در حالی که دکتر شریعتی به عنوان یک سرمایه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور در دوره پیش از انقلاب زحمات زیادی را متحمل شده است اما متأسفانه این پاسداشت برای نسل‌های پس از انقلاب بخوبی جا نیفتاده است. هرچند این گروه از جامعه، نام و آوازه دکتر شریعتی را بسیار شنیده‌اند اما او را به طور دقیق به عنوان یک شخصیت فرهنگی و اجتماعی نمی‌شناسند و نمی‌دانند که وی تأثیر و نفوذ زیادی در میان دانشجویان داشت و به عنوان یک شخصیت اثرگذار با جلساتی که در حسینیه ارشاد برگزار می‌کرد بر بسیاری از جوانان آن زمان تأثیرات مهمی گذاشت.

 کلید آسیب ها
مادامی که برخی افراد، حرف‌های جدی خود را به شخصیت هایی چون دکتر شریعتی نسبت دهند و یا اینکه به مرور زمان حرف‌های جدی چنین شخصیت هایی در فضای مجازی باز نشر شود، به دلیل این کثرت شنیداری، شخصیت‌های مهم مورد استهزا قرار می‌گیرند. شریفی یزدی با اشاره به این موارد، راهکارهایی را معرفی کرد که با به کارگیری آنها تب و تاب این رفتارهای ناپسند در مورد شخصیت‌های مهم یک جامعه بخصوص دکتر شریعتی فروکش خواهد کرد.به عقیده این جامعه شناس و پژوهشگر، سرمایه گذاری در خصوص افرادی چون دکتر علی شریعتی و شناساندن آنها به نسل نو،  آن هم از طریق مقوله جوان فهم و جوان پسند هنر، راه حل مناسبی است. وی یادآور شد: وقتی جایگاه و موقعیت این افراد از طریق هنر به نسل نو شناسانده شود و آنها متوجه شوند این شخصیت‌ها می‌توانند نقش مهمی را در زندگی شان داشته باشند، از بازنشر جوک‌های نامناسب و قرار گرفتن در این دور باطل خودداری می‌کنند. به باور این پژوهشگر، هر تهدیدی یک فرصت است و انتشار جوک در خصوص سرمایه هایی مثل دکتر شریعتی در فضای مجازی یک جنبه دیگر هم دارد؛ این اتفاق چنانچه به درستی عمل کنیم، فرصتی است برای تشکیل پویش هایی علیه استفاده‌های غلط از سرمایه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور، که در نهایت نتیجه بخش خواهد بود.ضمن اینکه علاوه بر هنرهایی مثل تئاتر، سینما و نقاشی، ساخت تندیس یکی از راهکارهایی است که نسل نو را به شناختن هر چه بیشتر سرمایه‌های فرهنگی چون دکتر شریعتی ترغیب می‌کند. این در حالی است که متأسفانه از بزرگان و سرمایه‌های کشورمان تندیسی وجود ندارد یا اگر این طور باشد تعداد آنها بسیار محدود است در صورتی که اگر ابتدای خیابان شریعتی یا ورودی بیمارستانی که به این سرمایه کشور نسبت داده شده است تندیسی از این شخصیت قرار گیرد و زندگینامه کوتاه ومختصری از وی نوشته شود بدون شک افراد زیادی کنجکاو می‌شوند و ضمن خواندن متن، دانش و آگاهی بیشتری نسبت به شخصیت وی پیدا می‌کنند و به این ترتیب از منتشر کردن جوک‌های نامناسب منتسب به این شخصیت مؤثر صرف نظر می‌کنند و به مانعی برای سایرین تبدیل خواهند شد.

دریافت فایل پی‌دی‌اف

نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : نوامبر 10, 2023 305 بازدید