مراسم تشییع و خاکسپاری پوران شریعت‌رضوی

صبح روز یکشنبه ۲۸ بهمن، دو روز بعد از مرگ پوران شریعت رضوی قرار بود تشییع پیکر او، طبق سنت این سال ها و با کسب مجوزهای ضروری از فرمانداری تهران، از صحن حسینیه ارشاد آغاز شود و پس از برگزاری نماز میت، جمعیت با طی مسافتی کوتاه تا تقاطع اتوبان شهید همت با اتوبوس هایی که به همین منظور تدارک دیده شده بود رهسپار امامزاده عبدالله شوند. مسئولین حسینیه ارشاد صدور مجوز را بر عهده فرمانداری تهران دانسته بود و این مجوز در روز شنبه صادر شده بود. جمعیت انبوهی از دوستداران دکتر شریعتی و پوران شریعت رضوی در مقابل حسینیه ارشاد جمع می شوند و منتظر رسیدن پیکر از بهشت زهرا می مانند. آنچه که تجمع جمعیت را در برابر حسینیه ارشاد ملتهب و اعتراض آمیز می کند بسته ماندن درهای حسینیه ارشاد علی رغم داشتن مجوز از فرمانداری تهران است. پوران شریعت رضوی در روز جمعه ۲۶ بهمن دار فانی را وداع گفت و تنها فرصتی که برای گرفتن مجوزهای متعدد می ماند همان روز شنبه بود. مسئولین حسینیه ارشاد درها را بسته نگه می دارند با این توضیح که هماهنگی های لازم به عمل نیامده است. در همین خصوص فرماندار تهران اعلام کرد: «مجوز تشییع پیکر پوران شریعت رضوی، همسر دکتر شریعتی از حسینیه ارشاد صادر شده بود و نیروی انتظامی نیز همکاری لازم را در این زمینه داشته است. برگزاری مراسم در حسینیه، بازشدن درها و سایر امور نیازمند هماهنگی با هیئت امنای آن بود که باید از طرف متولیان مراسم یا خانواده متوفی انجام می شد اما ظاهرا این اقدامات انجام نشده است.»

حسینیه ارشاد در روز پیش مجوز خود را مشروط به مجوز فرمانداری کرده بود و در روز مقرر معلوم شده بود که خود از دادن مجوز سر باز زده است و از احسان شریعتی که از ساعت ۸ صبح در روبروی درهای بسته حسینیه انتظار می کشید خواسته بود که محل را ترک کند و یا به آن سوی خیابان برود.

با رسیدن پیکر پوران شریعت رضوی در ساعت ده صبح و جمعیتی که هر لحظه انبوه تر می شود سوگواری، شکل اعتراضی به خود می گیرد و ترافیک شدیدی در خیابان شریعتی به وجود می آید. احسان شریعتی بر روی پله های حسینیه مراتب اعتراض خود را از پشت بلندگو ابلاغ می کند و پس از سخنرانی ای کوتاه در باره مادرش از مردم می خواهد که نماز میت را در خیابان بخوانند:

« حسینیه ارشاد نماد جنبش علیه استبداد است. واقعا متاسفم که امروز به پیکر بی جان همسر شریعتی اجازه ورود داده نمی شود. ببینید کار به کجا رسیده است که بعدازچهل سال از عمر انقلاب ما مجبوریم نماز برپیکر همسر و همراه شریعتی را در خیابان شریعتی برگزار کنیم؟ » احسان شریعتی در خاتمه سخنانش گفت: «پوران شریعت رضوی نماد زن مسئول و حامی جامعه مدنی است. امیدواریم که زنانی که از سنخ شریعت رضوی هستند از زندان آزاد شوند.»

«در خیابان شریعتی نماز می گزاریم و مراسم را برگزار خواهیم کرد». نماز میت را حجه الاسلام احمد منتظری بر حاشیه خیابان شریعتی برپا می کند.

احسان شریعتی در این خصوص گفت: در خیابان شریعتی نماز می گزاریم و مراسم را برگزار خواهیم کرد.

پس از برگزاری نماز میت جمعیت بسیاری راهی امامزاده عبدالله شدند تا پوران شریعت رضوی را در واپسین لحظات همراهی کنند.

مراسم خاکسپاری در امامزاده عبدالله شهرری

با ورود به امامزاده عبدالله، خانم‌ها پیکر پوران شریعت رضوی را بر دوش حمل کردند و به سمت قطعه شهدای 16 آذر هدایت نمودند. قرار است پوران شریعت رضوی در کنار برادرش آذر شریعت رضوی (یکی از سه شهید دانشگاه در 1332) و مادرش پری شریعت رضوی به خاک سپرده شود.

در این مراسم آقایان مهندس توسلی، رویین عطوفت، امیر رضایی و خانم ها دکتر رباب مزینانی و دکتر مونا شریعتی سخن گفتند. امیر فصیحی هنرمند جوان نیز با خواندن قطعه ای از بنان جمعیت را سخت متاثر کرد. اقای احراری برگزاری مراسم مذهبی تدفین را بر عهده داشتند.

اولین سخنران این مراسم مهندس محمد توسلی در سخنانی اظهار داشت‌: من در دهه ۳۰ با خانواده استاد شریعتی آشنا شدم و در کنگره لوزان در سال ۴۱ با مرحوم پوران شریعت رضوی از نزدیک دیدار کردم و با شخصیت وی آشنا شدم. مرحوم شریعتی نقش مؤثری در آگاهی بخشی در خارج از کشور ایفا کرد. همچنین از سال‌های ۴۳ تا ۵۶ در ایران فعالیت‌های بسیاری داشت و تا زمانی که درگذشت، این نقش موثر در آگاهی بخشی و گفتمان سازی داشت.

توسلی گفت: دکتر شریعتی یکی از روشنفکران مؤثر بعد از انقلاب مشروطه بود و در انقلاب ۵۷ نیز نقش چشمگیری داشت. از طرفی هم نقش خانم شریعت رضوی از سال ۵۶ به این سو بسیار پررنگ بود و می توان گفت که او زنی مسلمان و یک الگو در تاریخ معاصر ماست، چرا که در طول ۴۱ سال توانست با صبری که داشت شرایط سخت را تحمل کند. او همچنین دارای اراده‌ای قوی بود و با توکل به خدا گفتمان شریعتی و روشنفکری را توسعه می داد.

وی با بیان اینکه فعالیت‌های پوران شریعت رضوی را می توان در دو محور می‌توان بیان کرد، گفت:  نخست توجه ویژه به تربیت فرزندانش  و دیگری نقش آگاهی بخشی در عرصه عمومی بود. مرحوم پوران شریعت رضوی کارگروهی را رقم زد و توانست به این واسطه اسناد و مدارک مرتبط با مرحوم شریعتی را جمع‌آوری و منتشر کند و آن را در اختیار نسل امروز و فردا بگذارد.

توسلی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، گفت: دکتر علی شریعتی و پوران شریعت رضوی در حال حاضر زندگی جاودانه خود را آغاز کردند و اینک مسئولیت نسل ما این است که گفتمان آنها را در سطح جامعه از طریق توسعه نهادهای عمومی به روزرسانی کنیم.

دکتر شریعتی و مرحوم «پوران شریعت رضوی» با کارهایی که انجام داده‌اند، مغفور خواهند بود. تمامی انسان‌ها دوران کوتاه زندگی را ترک خواهند گفت و آنچه که باقی می‌ماند ارزش‌های الهی و خدماتی هستند که انجام می دهند.

دیگر سخنران این مراسم دکتر رباب مزینانی، روانپزشک و از نزدیکان خانواده‌ی شریعتی نیز در سخنانی گفت‌: پوران شریعت رضوی زنی دغدغه‌مند و پر مهر و مهربان بود و با صلابت به راه خود ادامه می‌داد. او بدون هیچ تکلفی زندگی کرد و زندگی‌اش همچون دریا پرتلاطم بود. وی همچنین زنی اهل سیاست، علم، آگاهی و احسان بود و ۴۰ سال نستوه و خستگی ناپذیر برای اعتلای فرهنگ آزادی و برقراری عدالت اجتماعی تلاش کرد و در حال حاضر در کنار مزار برادرش «آذر» آرام خواهد گرفت.

به گزارش ایسنا، روئین عطوفت، از فعالان سیاسی نیز در بخش دیگری از این مراسم،  گفت: ما در اینجا گرد هم آمده‌ایم تا پیکر یک زن مسلمان ایرانی را به خاک بسپاریم و روحش را از این زندان تنگ رها کنیم. نیامده‌ایم که بنالیم، بلکه می‌گرییم و خدا نیز صدای ما را خواهد شنید. یک دقیقه به احترام خانم پوران سکوت می‌کنیم که در این سکوت‌ها حرف‌هایی برای نگفتن این ملت رنج کشیده است. ما می‌فهمیم که کسانی به نام خدا از بیرون سخن می‌گویند و اعتقادی به آن ندارند. ما خواهان اصلاحات انقلابی و بنیادی با کمترین هزینه هستیم. طرف مقابل ما گوش دارد و این صحبت‌ها را که می‌گوئیم می‌شنود.

وی ادامه داد: پوران شریعت رضوی قبل از ازدواج با دکتر شریعتی طعم درگیری و مبارزه با بت‌پرستی را کشیده بود. یکی از برادرانش در مرزهای ایران و دیگری در جریان حضور نیکسون در دانشگاه تهران به شهادت نائل شده بود. شریعتی نیز درگیری با بت و بت پرستی را تجربه کرده بود و پوران متوجه می‌شود که این دو دارای یک قبله واحد به نام “کعبه” هستند. آنها یکدیگر را رقیب خود نمی‌دانند و همچون آیات خدا زندگی می‌کنند. پوران فرزندان خود را با چنگ و دندان بزرگ کرد. آنها دارای چهار فرزند ژنتیکی و هزاران میوه ایدئولوژیکی هستند و من یکی از شاگردان روفوزه شده شریعتی هستم که می‌خواهم این را بگویم پوران درود بر تو؛ به درود همه ما این را می‌دانیم که شریعتی چه می‌گفت و می‌دانیم که به نام شریعتی چه کارهایی انجام می‌دهند. او به غیر از رهایی و عدم سلطه انسان بر انسان چیز دیگری نمی‌خواست.

در بخش دیگری از این مراسم، رضا شریعت رضوی برادر مرحوم پوران شریعت رضوی گفت: خواهرم برای همه ما دلسوز بود. او از دکتر شریعتی پذیرایی می‌کرد، اما عظمت کاری که انجام می‌داد، همواره تحت تأثیر نام «شریعتی» قرار گرفت و همین موضوع یکی از مظلومیت‌های «پوران» است. دکتر یا در خانه حضور نداشت و یا عمرش را در زندان سپری می‌کرد و این پوران بود که توانست شریعتی را بازسازی کند. دکتر شریعتی به اروپا رفت و تصمیم داشت در رابطه با اقدامات «ساواک» روشنگری کند که دیگر مهلت زندگی نداشت. باید گفت که خواهرم مستقل زندگی کرد. وی افزود: «پوران» گل سر سبد خانواده ما بود. برادرم علی اصغر، ستوان یکم بود و در ارومیه خدمت می‌کرد. مقری که در آنجا حضور داشت، از سوی متفقین بمباران می‌شود. یکی از دوستانش تعریف می‌کند که به او گفتیم که بیا برویم و علی اصغر گفت من برای این روزها ساخته شده‌ام و زندگی کرده‌ام. حالا می‌خواهید که فرار کنم؟! برادر دیگرم «آذر» نیز در دانشگاه تهران ورودی دانشکده فنی مهندسی بود به شهادت رسید. هنگامی که پیکر او را مشاهده کردیم تیری به قلبش اصابت کرده بود جمجمه و پایش نیز شکسته بود. آن وقت‌ها دانشگاه سنگر اول مبارزه بود و بعد روشنفکران و بازاریان مبارزه می‌کردند.

شریعت رضوی در بخش پایانی سخنان خود گفت: مرگ «علی» یک رمز و راز است، چرا که پیش از رفتن به ساوتهمپتون در بیمارستانی که در حال حاضر به نام آیت الله کاشانی است، چکاپ کامل شده بود. پس از سکته‌ای‌که کرد حسین زاده، بازجوی ساواکی او نزد پوران خانم آمد و گفت که شاه دستور داده تا جنازه را به تهران منتقل کنیم و مراسم درخوری برای او برگزار کنیم.

در ادامه این مراسم، مونا شریعتی نیز گفت: پوران عاشق سلام. تولد تو و علی مبارک باد. ای عاشق بزرگ بی‌آرام، قلبت را در روز عشاق آرام کردی تا با جان به سوی علی روی. مادر ایران؛ مادر ایران، مادر پوران تو عشقی هستی که مرگ را شکست می‌دهد. تند مزاج و مخملی نوازش، جنگیدن را ادامه می‌دهی. لذت بودنت رفت و ما نیز آن را با تفکر به حکمت بودنت عوض می‌کنیم و مانند تو برای ایران گرفتن رگ را یاد خواهیم گرفت.

امیر رضایی نیز از شاگردان دکتر علی شریعتی درباره خانم پوران شریعت رضوی گفت: وی انسانی دور اندیش و دور نگر بود. زمانی که احساس کرد ممکن است آثار و گفته‌های شریعتی دچار گزند و حوادث شوند دغدغه این را داشت که آنها را به درستی جمع‌آوری کند. ویژگی دوم شریعت رضوی مدیریت و سرپرستی‌اش است و در نهایت خانم «پوران شریعت رضوی» انسانی پیگیر، سخت‌کوش و خستگی‌ناپذیر بود و توانست مجموعه آثار مرحوم «دکتر علی شریعتی» را جمع‌آوری و منتشر کند تا برای نسل ما و سایر نسل‌ها سرمشق باشد.

در پایان سوسن شریعتی فرزند مرحوم ضمن تشکر از حضور گسترده‌‌ی دوستان گفت: «راستش سال‌ها طول کشید که ما فرزندان شریعتی «باباعلی» بگوییم علی شریعتی و امروز روزی رسیده است که به جای گفتن مادر باید بگوییم پوران شریعت‌رضوی و طبیعتا این تجربه‌ی جدیدی و برای این تغییر هنوز زود است… تشکر می‌کنم از این‌که آمدید؛ وسیع آمدید؛ علیرغم زمان و زمانه آمدید و فراموش نکردید و این همه ما را امیدوار می‌کند به این‌که همچنان می‌توان حساب کرد بر روی امتداد یک نگاه، یک خط و نوعی از زندگی… ممنون، بیشتر از این وقت‌تان را نمی‌گیرم.»

در پایان این مراسم پیکر مرحوم «پوران شریعت رضوی» با قرائت فاتحه و سرود «ای ایران» به خاک سپرده شد.

حضور طیف وسیعی از چهره های سیاسی، فرهنگی و فعالان مدنی در این روز بسیار چشمگیر بود. از جمله این چهره‌ها می‌توان به بابک احمدی، دکتر حبیب الله پیمان، مسعود پدرام، مهندس توسلی، مصطفی تاج زاده، هاشم آقاجری، دکتر ملکی، دکتر شفیعی کدکنی، سعید مدنی، احمد زیدآبادی، اردهالی، هادی خانیکی، کیوان صمیمی، یوسف اباذری، لطف الله میثمی، عباس منوچهری، جواد کاشی، عمادالدین باقی، فریدون سحابی، محمدعلی ابطحی، فریدون عموزاده خلیلی، دکتر رفیعی، مهندس امیراحمدی، ابراهیم اصغرزاده، علی شکوری راد، مهندس هاشم صباغیان، محمد سلامتیان، فیض الله عرب‌سرخی، حمیدرضا جلایی‌پور، محمد نوری‌زاد، محمد کیانوش راد، جواد مظفر، تقی آزاد ارمکی، حجت‌الاسلام انصاری راد، حجت‌الاسلام فاضل میبدی، عبدالفتاح سلطانی، مقصود فراستخواه، علیرضا علوی‌تبار، بهمن احمدی امویی و خانم‌ها ژیلا بنی‌یعقوب، منصوره احمدزاده، معصومه متحدین، آذر منصوری، فیروز صابر، فاطمه گوارایی، مینو مرتاضی لنگرودی، ناهید توسلی، راکعی، الهه کولایی، صدیقه وسمقی و محترم رحمانی، نوشین احمدی خراسانی، فاطمه فرهنگخواه، طاهره طالقانی، پروین فهیمی (اعرابی) و … اشاره کرد.

گزارش تصویری جماران از مراسم خاکسپاری پوران شریعت‌رضوی

نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : می 20, 2019 2329 بازدید