سمینار ملی «شریعتی و راه آینده» (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ـ ۱۶ آذر ۱۳۹۹)
سمینار ملی «شریعتی و راه آینده» برگزار شد
به مناسبت نودمین زادروز علی شریعتی ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با همکاری «گروه جامعه شناسی کشورهای اسلامی» در تاریخ یکشنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۹ سمیناری تحت عنوان «شریعتی و راه آینده» برگزار کرد. در اطللاعیهای به همین مناسبت از سوی دکتر سید جواد میری می خوانیم: «در این سمینار 24 نفر از اصحاب علوم انسانی از جای-جای ایران از ساعت 9 صبح الی 19 غروب گرد خواهند آمد» و «روزنامه اعتماد و خبرگزاری های ایکنا و مهر» این تلگمینار را پوشش رسانهای خواهند داد. عناوین این سخنرانیها و سخنرانان عبارتند از:
- بازخوانی «هبوط در کویر» یا زایش الهیات فرآیندی؟ سید جواد میری
- خطای راهبردی شریعتی: تصور تفوق دین جنبشی بر دین نهادی: حسن محدثی
- هبوط شریعتی، سرنمونی برای تاب آوری واقعیت: فرامرز معتمد دزفولی
- شریعتی و حکمرانی: آیا شریعتی پیشنهادی برای مدل حکمرانی دارد؟ میلاد دخانچی
- انتقادهای بنیادی و پیشنهادهای کاربردی شریعتی درباره آموزش و پرورش ایران: حسین حجت پناه
- رویکرد تاریخی-فرهنگی شریعتی به مسئله آینده : محمد امیر احمدزاده
- شریعتی و گفتمان روشنفکری: جایگاه روشنفکر در رتوریک شریعتی: تینا چهارسوقی امین
- واکاوی مفهوم تمدن در نگاه شریعتی و مالک بن نبی: آزاده گریوانی
- ایرانی مسلمان یا مسلمان ایرانی؛ مسئله این است: لیلا اردبیلی
- تطابق آرای فقه اجتماعی دکتر شریعتی با ایران امروز: شیرین ولی پوری
- شریعتی و راه آینده؛ کدام زن را باید شناخت؟سمیه السادات شفیعی
- تشیع سرخ؛ پیچیدگی های خوانش پسا استعماری از شریعتی در زبان انگلیسی:شیما وزوایی
- شریعتی: چگونه زیستن در جهان معاصر : مزدک رجبی
- بازخوای اتقادی مطالعات دین پژوهی؛ با نگاهی به اسلام شناسی شریعتی: سید حسین حسینی
- دکتر شریعتی، یک جلوش تا بی نهایت صفر: رزیتا خسروی
- تقابل یا تفاهم بنیادهای غیر تاریخی و گفتمان های تاریخی مبتنی بر روایت هبوط در کویر: آیدین ابراهیمی
- بررسی وجوه اگزیستانسیالیستی اندیشه های علی شریعتی: ابوذر شریعتی
- شریعتی علیه شریعتی در ساخت پسا انقلابی: عباس نعیمی جورشری
- مقایسه دیدگاه علی شریعتی و هانا آرنت درباره انقلاب با نگاهی به انقلاب ایران: محمد حسین بادامچی
- واکاوی امکانات تفکر شریعتی در مواجهه با نیهیلیزم: محمد حسن علایی.
- شریعتی و آینده: منیژه فتحی
- مقایسه اندیشه هایدگر و شریعتی در باب تکنولوژی: حسین رحانی
- تحلیل تجمیع مفهوم نظام و جنبش در اندیشه دکتر شریعتی: حسین شیرمحمدی
- انسان ایده آل در سایه نظریه فطرت در اندیشه اجتماعی شریعتی : زینب شریعت نیا
سید جواد میری که از برگزارکنندگان اصلی این سمینار بود، در پایان آن گزارشی به شرح زیر منتشر کرده است:
تلگمینار “شریعتی و راه آینده” که به مناسبت نودمین سال تولد دکتر علی شریعتی توسط انجمن جامعه شناسی ایران (گروه جامعه شناسی کشورهای اسلامی) در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در روز یکشنبه ۱۶ آذر (روز دانشجو) برگزار شد. در این نشست ۲۱ نفر از شهرهای تبریز، بجنورد، اصفهان، اردبیل، دزفول، رشت، ساری، کرج، انزلی، تهران شرکت کردند. حسن محدثی با موضوع “خطای راهبردی شریعتی” در باب تفوق مفهوم دین جنبشی بر دین نهادی در اندیشه شریعتی سخنرانی کردند. محمد حسین بادامچی به “مقایسه دیدگاه علی شریعتی و هانا آرنت” درباره مفهوم انقلاب و نسبت آن با انقلاب ایران پرداختند. زینب شریعت نیا با موضوع “انسان ایده آل” در نسبت با مفهوم فطرت در تفکر شریعتی سخنرانی خویش را صورتبندی نمودند. سخنران بعدی سمیه السادات شفیعی بود که به مسئله زنان در مفصلبندی تئوریک شریعتی پرداخت و پرسش از کدامین صورتبندی از امر زنانه را در بحث خویش پیش کشیدند. تینا امین به مسئله مهم اما مغفول رتوریک و جایگاه آن در فهم شریعتی اشاره داشتند و از این چشم انداز به گفتمان روشنفکری پرداختند. رزیتا خسروی از اصفهان سخنرانی خود را با تمرکز بر روی مفهوم “یک! جلویش تا بی نهایت صفر” ارائه کردند و تلاش داشتند این مفهوم شریعتی را در نسبت با اکنونیت صورتبندی نظری کنند. سید حسین حسینی بازخوانی انتقادی خویش از “اسلامشناسی شریعتی” را موضوع محوری سخنرانی ۱۶ آذر خود قرار دادند و تلاش کردند بحث های روشی و بینشی را در نسبت با گفتمان اسلامشناسی شریعتی مفصلبندی نظری بنمایند. حسین روحانی از تبریز به مقایسه بین هایدگر و شریعتی در باب “ماهیت تکنولوژی” دست زد و تلاش نمود با رویکرد مقارنه ای بین این دو نظریه پرداز نقاط مشترک و مفترق را بازخوانی انتقادی نماید. شیما وزوایی به نکته مهمی در حوزه مطالعات پسا-استعماری و “امر ترجمه” در نسبت با آثار شریعتی پرداختند و این موضوعی است که کمتر مورد التفات قرار گرفته است. میلاد دخانچی که در کانادا بحث پسا-اسلامیسم را در رساله دکتری خویش دنبال کرده بود در این سخنرانی به موضوع “مدل حکمرانی” در اندیشه شریعتی پرداخت. محمد حسن علایی از اردبیل به مسئله نیهیلیسم و امکانات اندیشه شریعتی در مواجهه با آن در اکنون و اینجا پرداخت. حسین حجت پناه از کرج به امر بنیادین آموزش و پرورش و نسبت آن با نظریه پداگوژیک شریعتی پرداخت. شیرین ولی پوری از تهران به تطابق آرای فقه اجتماعی شریعتی و نسبت آن با “ایران امروز” پرداخت. عباس نعیمی جورشری دیگر سخنران گیلانی در این سمینار ملی بود که از مفهوم “شریعتی علیه شریعتی” در ساحت پسا-انقلابی ایران سخن راند. مزدک رجبی در باب امکان زیستن در جهان معاصر ذیل اندیشه شریعتی سخن گفت. او دو ویژگی در “انسان بی خود” را توضیح داد؛ یکی دورگه بودن اندیشه شریعتی است که همزمان هم نقد گذشته فرهنگی ما و هم نقد جهان معاصر است که این از بی بدیل ترین ویژگیهای اندیشه وی است و در آخر به پرش اتوپیایی خیال نظری وی اشاره داشت.
آیدین ابراهیمی از اعضای کلیدی گروه جامعه شناسی کشورهای اسلامی در انجمن جامعه شناسی ایران در باب تقابل یا تفاهم بنیادهای غیر تاریخی در هبوط در کویر سخنرانی نمود. حسین شیر محمدی از اصفهان در باب دو مفهوم کلیدی جنبش و نظام در اندیشه شریعتی سخنرانی کرد و نقدهای خویش را ذیل جامعه شناسی معرفت صورتبندی انتقادی نمود. آزاده گریوانی از شهر بجنورد در باب مفهوم تمدن در اندیشه شریعتی و مقایسه آن با رویکرد مالک بن نبی از الجزایر پرداخت و تلاش کرد مشترکات و مفترقات این دو اندیشمند جهان اسلام که در شرق و غرب دنیای اسلام می زیستند را مورد بازخوانی انتقادی قرار دهد. فرامرز معتمد دزفولی از شهر دزفول دیگر سخنران این سمینار بودند که در باب هبوط به مثابه “سرنمونی برای تاب آوری واقعیت” سخن گفتند. لیلا اردبیلی مسئله را این می داند که شریعتی در کلان روایت خویش به امر مهمی اشاره کرده است و آن تباین دو جهان ایرانیت به مثابه اسلامیت یا اسلامیت به مثابه جزیی از ایرانیت. شریعتی در خوانش اردبیلی به این مسئله تحویل داده شده است. آخرین سخنران سیدجواد میری بود که به بازخوانی هبوط در کویر پرداخت و آن را نه یک کتاب بل یک مفهوم کلان در اندیشه شریعتی می داند و مدعی بود که جنس تفکر شریعتی هبوط در کویر است و این تلقی از متافیزیک شریعتی را به مکتب “الهیات فرآیندی” در خوانش وایتهد نزدیک می کند. سمینار در ساعت ۲۱ روز یکشنبه به پایان رسید. خبرگزاریهای ساعد نیوز، ایکنا، ایلنا و روزنامه اعتماد این سخنرانی ها را پوشش دادند و در روزهای آتی گزارش های کامل تر سخنرانی به اطلاع شما عزیزان خواهد رسید.