بازخوانی انتقادی روایت شریعتی از هویت، ملیت، تشیع و زبان فارسی

نویسنده: سید جواد میری، چاپ اول، تهران، نقد فرهنگ، ۱۳۹٨، ۱۱٨ ص، رقعی

در دهۀ چهل شمسی یکی از بحث های جدی بین روشنفکران چپ ، راست مذهبی و حوزوی مسئلۀ تاریخ ایران بود. به دیگر سخن ، تاریخ به مثابه نقشۀ راه آینده – نه تقریر وقایع گذشته – یکی از مقولات جدی عرصۀ عمومی بود که آرایش نیروهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران را به گونه ای عمیق درگیر نموده و گفتمان بازشناسی هویت ایرانی به یکی از مباحث جدی تبدیل شده بود.

شریعتی نیز با رویکرد انتقادی خویش تلاش کرد وجهی از ابعاد مغفول ایرانیت را در لا به لای سطور مشکوف کند.
کتاب ” بازشناسی هویت ایرانی — اسلامی ” وی گفتمانی انتقادی بود که او ، از آن منظر تلاش کرد با گفتمان باستان گرایانه به مقابله برخیزد.

شریعتی چه فهمی از ایران دارد؟ او ایران را به مثابه یک ایده ، چگونه مفهوم سازی می کند؟ نوع نگاه وی به مفهوم ایران ، به دین ، مذهب ، زبان و هویت چیست؟ آیا اساسٱ در متن شریعتی مفهوم یا مفاهیمی به این معنا وجود دارد؟

کتاب با مقدمۀ نویسنده و پرسش های فربه وی آغاز می شود.
پرسش هایی که به تعبیر وی رنگ و بوی معاصری دارد و به این پیش فرض متکی است که آیا می توان ظرفیت هایی در اندیشه شریعتی یافت که هم به ناسیونالیسم مدنی و هم به اسلامیسیم مدنی کمک کند؟

پس از مقدمه ، فصول کتاب بدین قرار است:

• فصل اول، نگاهی به روایت علی شریعتی در باب هویت ایرانی
• فصل دوم، نگاهی به روایت شریعتی از فردوسی
• فصل سوم، زبان و هویت ملی در نگاه شریعتی
• فصل چهارم، بازخوانی تشیع علوی و تشیع صفوی
• فصل پنجم، نگاهی به روایت شریعتی از روضه خوانی به مثابه جامعه شناسی در تشیع صفوی

نویسنده دربارۀ دغدغۀ اصلی خود در این کتاب چنین می گوید: «کار من در این کتاب این نیست که شریعتی را به مثابه ایدٸولوگ باز تولید کنم، بلکه دغدغۀ اصلی من این است که به پرسش های خویش، از خلال خوانش متن شریعتی، پاسخ های اکنون و اینجایی بدهم.»

نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : ژوئن 16, 2020 1728 بازدید