Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Search in posts
Search in pages


اطلاعیه دوم مهندس بازرگان درباره‌ی دکتر شریعتی (۲ بهمن ۱۳۵۶)

اطلاعیه دوم مهندس بازرگان درباره‌ی دکتر شریعتی

مهندس مهدی بازرگان
تاریخ: ۲ بهمن ۱۳۵۶

 

 چند ماه پس از مرگ دکتر علی شریعتی مرحومان مهندس مهدی بازرگان و آیت‌الله مطهری اطلاعیه مشترکی (به تاریخ ۲۳ آذر ۱۳۵۶) درباره شریعتی انتشار دادند. در قسمتی از این نامه آمده بود: «اینجانبان معتقدیم نسبتهایی از قبیل سنی‌گری و وهابی‌گری به او بی‌اساس است و او در هیچ‌یک از مسائل اصولی اسلام از توحید گرفته تا نبوت و معاد و عدل و امامت گرایش غیر اسلامی نداشته است.» و در ادامه با اشاره به تحصیلات غربی دکتر شریعتی اضافه شده بود که او «در مسائل اسلامی حتی در مسائل اصولی دچار اشتباهات فراوان گردیده است.» دوپارگی ظاهری این دو عبارت و برخی مفاد دیگر این اطلاعیه باعث سوءاستفاده‌های فراوانی از آن شد که در نهایت منجر به صدور اطلاعیه دیگری از سوی مرحوم مهندس بازرگان گردید.

 

bazargan 001

 

بسمه تعالی

تهران ـ به تاریخ دوم بهمن ۱۳۵۶

توضیحی برای دوستان عزیز و برای آشنایان و طرفداران مرحوم دکتر علی شریعتی

مشروحه‌ای به تاریخ ۲۳/۹/۵۶ با امضای مشترک جناب آقای مرتضی مطهری و اینجانب به دست اشخاص رسیده است که با تعجب و تأسف تمام مشاهده شد برخلاف آنچه منظور نظر بوده است تا وسیله خیری برای رهایی از سردرگمی و بازگشت وحدت و الفت میان مسلمانان گردد که البته موجب رضای وسیعتر معارف بی‌پایان و حقایق ناشناخته اسلام است.

اگر انتساب تحصیلات عالیه و فرهنگ غربی مرحوم شریعتی ایرادگیری به او تلقی شده باشد، باید اعتراف کنم که خود نگارنده نیز در غالب گفته‌ها و نوشته‌هایم مرتکب همین گناه در مواجهه اکتشافات و نظریات جدید با آیات و احکام و به کار بردن شیوه‌های علمی با استفاده از تحصیلات عالیه ناچیز و فرهنگ غربی ضعیفم شده‌ام، ضمن آنکه همیشه اعتراف به اطلاعات ناقص در معارف و متون اسلامی و احتیاج به استمداد از اساتید فن و علمای صاحب‌نظر داشته‌ام.

دچار اشتباه دانستن مگر نفی کلی خدمات و رد نظریات و مکتب کسی را می‌نماید؟ غرض از مسائل اصولی و اساسی نیز که در آنجا ذکر شده و وعده بحث و نشر آن را داده‌ایم اصول دین و ضروریات مذهب نبود که قبلاً تصریح به عدم گرایش‌های انحرافی در آن زمینه به عمل آمده بود.

چرا این مطلب می‌باید وحشت و یأس در جوانان دلبند ما ایجاد کرده باشد. مگر خارج از وحی الهی و غیر از چهارده معصوم هیچ بشری اگرچه هم‌طراز با بزرگترین متفکرین جهان چون سقراط و ارسطو و دکارت و نیوتن یا صدرالمتألّهین باشد می‌تواند مصون از خطا و اشتباه تصور شود یا سزاوار هست کسی را چنین بپنداریم؟ در نزد انسان اشتباه کردن لازمه کار کردن است و اشتباه داشتن شریعتی لازمه پرکاری و تراوش‌های فکری فراوان اوست.

آیا شرط اصلاح افکار و عقاید و تکامل اجتماعات متحرک بی‌غرضی و انتقاد نیست؟

آنچه خطرناک و خلاف راه حق و صواب است شخص‌پرستی ـ چه مثبت و چه منفی آن ـ و تعصب و جمود فکری است و آنچه به سود جامعه و مورد نیاز مردم پوینده حق و حقیقت است آزاداندیشی و سعهٔ صدر است.

اگر من که تحسین‌کننده نبوغ و مدافع حسن‌نیت و تأثیر عمیق افکار شریعتی عزیز بودم حق نداشته باشم با روح علمی اسلامی و استمداد از آراء پاک علاقه‌مندان نکته‌سنجی در اندیشه‌های ارزنده و اصلاح‌جویی در یادگارهای بابرکتش بنمایم و حداقل راه تفکر و تحقیق و تصحیح را باز نمایم پس چه کسی چنین وظیفه دوستی و اجتماعی و خدایی را باید ایفا نماید؟

اگر در اجتماع خود تمرین نماییم که هیچ‌گاه شخصیت‌ها را ملاک تشخیص حق و باطل قرار نداده به دستور پیشوای بزرگمان اشخاص را بر حق عرضه کنیم هم کمتر گرفتار ملالت و دشمنی و تفرقه خواهیم شد و هم افراد شایسته‌مان پاکتر و عزیزتر خواهند شد.

در این دوران بحرانی تاریخ مملکت از درگاه ذوالجلال اصلاح و اعتلای ملت و هدایت و توفیق نسل مسلمان مجاهد را مسئلت می‌نمایم.

والسلام علی من تبع‌الهدی، مهدی بازرگان

 

pdf. نامه دوم مهندس بازرگان درباره شریعتی



≡   برچسب‌ها
نویسنده : اپراتور سایت تاریخ ارسال : فوریه 25, 2018 2196 بازدید       [facebook]