بخش ویژه اندیشه شریعتی در نشریه فلسفه و امور جهانی
بخش ویژه اندیشه شریعتی در نشریه فلسفه و امور جهانی
نشریه آکادمیک فلسفه و امور جهانی (Philosophy and Global Affairs) در تازه ترین شماره خود بخش ویژه ای را به موضوع اندیشه علی شریعتی اختصاص داده است. در این بخش ویژه، که تحت نظر آرش داوری (استادیار اندیشه سیاسی در دانشگاه مینه‌سوتا) و سیاوش صفاری (دانشیار مطالعات غرب آسیا در دانشگاه ملی سئول) منتشر شده است، شماری از پژوهشگران رشته های علوم انسانی و اجتماعی که در حال حاضر دست‌اندر کار ترجمه گزیده‌ای از آثار شریعتی به زبان انگلیسی هستند، به واکاوی نسبت اندیشه شریعتی با کنش ترجمه پرداخته اند. نویسندگان این مجموعه ترجمه را نه تنها به معنی برگردان کلمه به کلمه از زبانی به زبانی دیگر بلکه به مثابه کنشی در جهت انتقال مفاهیم و تجربه ها از یک بافتار فرهنگی و تاریخی به بافتاری دیگر در نظر گرفته، و نشان می دهند که شریعتی در گستره آثارش کنش ترجمه را با هدف فراهم آوردن امکان بازشناسی انتقادی خویش از راه شناخت و هم کنشی با دیگری به کار می بندد.
در پیشگفتار این بخش ویژه، تحت عنوان “همبستگی‌‌های عرفانی: علی شریعتی و کنش ترجمه،” داوری و صفاری استدلال میکنند که کنش ترجمه شریعتی، به ویژه در خوانش او از اندیشه استعمارزدایانه فرانتس فانون و فلسفه اگزیستانسیالیسم ژان پل سارتر، در پرتو هستی شناسی معنوی او قابل فهم است؛ در این هستی شناسی عرفانی “خویشتن” نه تنها به واسطه و در همبستگی با “دیگری” معنی میابد، بلکه در هم کنشی مدام با “دیگری” به یک مفهوم سیال و همواره در حرکت تبدیل میشود.
در این پیشگفتار میخوانیم: “اهمیت امر غیر قابل توصیف برای سیاست همبستگی چیست؟ این بخش ویژه در بر گیرنده شش مواجهه با اندیشه شریعتی است که هر یک از نگاهی متفاوت به این پرسش میپردازد. … مقالاتی که در این بخش ویژه گرد هم آمده اند جنبه‌ای از آثار پرشمار شریعتی را مورد بر‌رسی قرار میدهند که در آن تلاش شریعتی برای ایجاد چشم اندازی از همبستگی جهان سومی با جهان بینی عرفانی او پیوند می‌‌خورد. این مقالات نشان میدهند که تاملات عرفانی شریعتی قوام دهنده آرمان و آرزوی او برای ایجاد همبستگی‌‌های سیاسی فراتر از ایران و اسلام هستند. کنشی که این خوانش‌های متفاوت را به یکدیگر پیوند میدهد همانا کنش ترجمه است. بی مناسبت نیست که ایده این بخش ویژه در روند یک تلاش و تجربه جمعی برای ترجمه شماری از آثار شریعتی که پیشتر به انگلیسی ترجمه نشده اند متولد شد. … آنچه که ما از آن به عنوان کنش ترجمه یاد می‌کنیم فراتر از برگردان کلمه به کلمه از زبانی به زبان دیگر است. … کنش ترجمه به معنی تلاش برای انتقال یک تجربه است و از این رو شباهت چشمگیری به فهم و توصیف شریعتی از عرفان دارد. کنش ترجمه، در نگاه ما، توصیفی موجز است از برداشت اجتماعی و سیاسی شریعتی از عرفان، رویکرد تطبیقی او به زیبا شناسی و هنر، و فهم او از همبستگی‌‌های ضد استعماری و استعمارزدایانه.”
افزون بر داوری و صفاری که پیشگفتار و نخستین مقاله مجموعه به قلم مشترک آنهاست، سیما گلستانه (استادیار دپارتمان خاور نزدیک در دانشگاه کرنل)، نوید منصوری (پژوهشگر فوق دکتری در مرکز مطالعات ایران و خلیج فارس دانشگاه پرینستون)، لیلی ادیب‌فر (دانشجوی دکتری تاریخ هنر در دانشگاه ایلینوی در شیکاگو)، عاطفه اکبری (دانشیار ادبیات انگلیسی در کالج بارنارد)، و اسکندر صادقی بروجردی (استادیار سیاست و تاریخ معاصر خاورمیانه در دانشگاه لندن) نویسندگان مقالات این بخش ویژه هستند.
متن کامل مقالات به زبان انگلیسی که در شماره دوم سال ۲۰۲۲ نشریه فلسفه و امور جهانی منتشر شده اند در وبسایت این نشریه به نشانی زیر قابل دسترسی است:
www.pdcnet.org/pga
کتاب ترجمه انگلیسی گزیده آثار علی شریعتی با عنوان Spirit and Defiance: Ali Shariati in Translation و به ویراستاری آرش داوری، سیاوش صفاری، و مریم ربیعی در سال ۲۰۲۴ میلادی به وسیله انتشارات دانشگاه مینه‌سوتا منتشر خواهد شد.
![[facebook]](http://drshariati.org/btn_fb_55px.gif)
