مراسم یازدهمین سالگرد شهادت شریعتی (دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ـ ۲۹ خرداد ۱۳۶۷)
سمینار بررسی آراء و اندیشههای دکتر شریعتی
منبع: روزنامه کیهان
تاریخ: ۲۹ خرداد ۱۳۶۷
«در روزهای ۲۸ و ۲۹ خرداد ۱۳۶۷سمیناری دو روزه در دانشگاه تهران با حضور دکتر داوری، و سرحدی زاده وزیر کار و امور اجتماعی، مجتهد شبستری، حجت الاسلام مرتضی رضوی، فخرالدین حجازی، برگزار شد. »
۳۰ خرداد
«نخستین نشست سمینار بررسی آراء و اندیشه های دکتر شریعتی با حضور آقایان رضا داوری ادرکانی و سرحدی زاده، وزیر کار، برگزار شد.
دکتر رضا داوری استاد فلسفه در این مراسم گفت:« تعالیم دکتر شریعتی، تاثیر مثبت عظیمی بر دانشگاه و همچنین بر دانشجویان علوم الهی داشت. دکتر شریعتی پیرو راستین پیامبران و امامان بود. دکتر شریعتی را میتوان به راستی پلی بین نخستین روزهای اسلام و حالت مذهبی امروز دانست.»
سرحدی زاده وزیرر کار و امور اجتماعی که در این مراسم شرکت داشت نیز چنین گفت: «دکتر شریعتی در دوران زندگیش همواره از اسلام حمایت و برای آن تبلیغ میکرد. زمانی بود که دکتر شریعتی از حقوق غصب شده علما دفاع میکرد، اینک علما باید از حقوق شریعتی دفاع کنند. دکتر شریعتی امتزاج مارکسیسم و اسلام را اندیشهای غلط به حساب میآورد و منافقین را برای انجام این کار محکوم می کرد. و به این دلیل منافقین با او مخالف بودند و تمام آثارش را تحریم کردند.»
دومین نشست سمینار بررسی آرا و اندیشههای شریعتی
به گزارش خبرنگار کیهان از این سمینار در جلسه عصر روز گذشته ابتدا حجتالاسلام محمد مجتهد شبستری سخن گفت و یادآور شد: آنچه را که دکتر شریعتی در جامعه ما مطرح کرد یک مسئله فکری و علمی بود و بر نسل جوان پس از انقلاب لازم است که به آنچه وی مطرح کرد به عنوان بخشی از میراث فرهنگ انقلابی خود توجه کند و من منظورم از ایراد سخن در این سمینار غیر از بیان همین مسئله فکری و علمی برای نسل جوان چیز دیگری نیست.
آن مسئله که او مطرح کرد و مسئله نسل عظیمی از متدینان و معتقدان به وحی در جهان امروز است، اینست که اینان میگویند در قرون اخیر تصویر جهان و دریافتی که انسان از خود دارد با آنچه در قدیم وجود داشت فرق کرده است و چون همواره پیروان متون و … آن متون را از یک طرف در پرتو تصویری که از عالم دارند و از طرف دیگر در پرتو دریافتی که به عنوان اشاره از خود دارند میفهمند، و بر مسلمانان این عصر لازم است کتاب و سنت را در پرتو تصویر جدیدی که از جهان هست و معنای جدیدی که از انسان هست و سئوالاتی نوینی که برای اشاره پیش آمده، بفهمند و تفسیر کنند. این خلاصه سخن دکتر شریعتی بود. البته وی این مطلب را بیش از هر چیز درباره اجتماعیات کتاب و سنت مطرح کرد. او در این راه دو کار کرد، یک کار این بود که تصویر جدید جهان و مسائل نوینی انسان را در نوشتههایش مطرح کرد. آنچه درباره جامعه و تاریخ، فرهنگ و ایدئولوژی، ماشینیسم،از خود بیگانگی انسان و مانند اینها گفت و نوشت از این باب بود و نوشتههای دیگرش چون امت و امامت، حج، تشیع علوی و صفوی، حسین وارث آدم، جامعهشناسی شرک و توحید و مانند اینها تفسیرهای نوینی بود که میخواست از وحی بدهد او این مجموعه کار را بازسازی فکر دینی میدانست. البته عدهای این مطلب را که تصویر عالم و سئوالات انسان عوض شده است قبول ندارند و به این جهت تفسیر نوینی از وحی را هم قبول ندارند، بهرحال دکتر شریعتی مسلمانی بود دردمندو پرتلاش و متفکر که در راه بیان آرمان خودش چون شمعی سوخت و نسلی را در پیچیدهترین شرائط سیاسی و اجتماعی و فرهنگی به اسلام متوجه ساخت. وی به حق یکی از زمینهسازان عمده انقلاب فکری اسلامی بود. امروز باید میراث وی بطور جدی و شیوهای علمی بدور از باند بازیهای سیاسی مورد بحث و اندیشه نسل جوان پس از انقلاب قرار گیرد.
آنگاه مراسم با شعرخوانی علی معلم ادامه یافت. وی در این سمینار شعری را که به یاد دو معلم انقلاب، شهید استاد مطهری و دکتر شریعتی سروده بود قرائت کرد.
سپس حجتالاسلام مرتضی رضوی تحت عنوان «نقدی بر شخصیت آثاری دکتر شریعتی» سخنانی ایراد کرد. وی در سخنان خود ابتدا به نقادی نقدهایی که از سوی اشخاص و گروههای مختلف بر آثار و اندیشههای دکتر شریعتی شده اشاره کرد و گفت: در اغلب نقدهائی که بر جزئیات آثار شریعتی شده کمتر اثری از علم و آگاهی و انصاف وجود دارد و بیشتر توام با غرضورزی است و رعایت انصاف نشده است.
ناطق سپس به تشبث گروههای خاص به انتقادات استاد مطهری بر پارهای از اندیشههای دکتر شریعتی گفت: جالب است که این گروهها مطهری را در اصل نه قبول داشتند و نه از وی پیروی میکنند، حتی قبل از انقلاب، مطهری را متهم به بریدن از جامعه روحانیت میکردند. اما برای کوبیدن دکتر شریعتی حاضرند به مطهری متوسل کنند. و فردا برای کوبیدن مطهری به دیدگاههای شخص دیگری تمسک میکنند.
وی سپس اظهار داشت نقادی دکتر شریعتی بر برخی از علمای بزرگ و نقدهای استاد مطهری بر دکتر شریعتی دارای ماهیتی علمی است و نباید در هیاهوی غرضآلود آلوده شود.
خاتمهبخش سمینار دیروز، سخنان فخرالدین حجازی نماینده مجلس شورای اسلامی بود که در اعتراض به نحوه یاد و بزرگداشت از این معلم شهید اظهار داشت: برای بیان شخصیت شریعتی از سخنان دیگران بهعنوان تبرئه استفاده میشود. مگر شریعتی متهم است که حالا در مقام دفاع از او سخن میرود. متاسفانه در جامعه ما آنطور که شایسته است با این شهید برخورد نمیشود. وقتی از پشت تریبون مجلس نقش بازار در شکلگیری انقلاب مطرح میشود اما کوچکترین اشاره به نقش شریعتی نمیشود این بزرگترین توهین به سرمایهها و میراثهای فرهنگی انقلاب است.
وی سپس با طرح این سئوال که دیروز رهبری دانشجویان مسلمان برعهده شریعتی بود و امروز چه کسی عهدهدار این مهم است، درباره نقش دکتر در تشکلهای دانشجویی و جوانان مطالبی بیان کرد و افزود: امروز بار دیگر بر مظلومیت شریعتی گریستم. آن متفکری که در روند انقلاب در دانشگاه و ترویج اسلام مارکسیسمزدایی بیشترین اثر را طی سالهای سیاه اختناق داشت امروز بعد از آنکه یازده سال از شهادتش میگذرد اولین جلسه بزرگداشت برایش برپا میشود.
مراسم دو روزه بررسی آرا و اندیشههای دکتر شریعتی عصر روز گذشته به پایان رسید.
لازم بتذکر است که استقبال اقشار مختلف مردم از دانشجویان و دانشگاهیان از سمینار بحدی بود که امکانات فراوان پیشبینی شده مسئولین این سمینار به هیچوجه جوابگو نبود. در پایان سمینار شرکت کنندگان خواستار تداوم اینگونه برنامهها در جهت شناساندن آثار ارزنده و بینش و تفکر پرعمق و غنای معلم شهید شدند.