نقد و بررسی کتاب «فراسوی شریعتی: جهان وطنی و اسلام در اندیشه سیاسی ایران» اثر سیاوش صفاری (پژوهشگاه فرهنگ و هنر ـ ۳ اسفند ۱۳۹۵)
نقد و بررسی کتاب
«فراسوی شریعتی: جهان وطنی و اسلام در اندیشه سیاسی ایرانی»
مکان: پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات
زمان: ۳ اسفند ۱۳۹۵
عصر روز سه شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۵در پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات دکتر سیاوش صفاری مؤلف کتاب فراسوی شریعتی، که به تازگی از سوی انتشارات کمبریج به چاپ رسیده است، به دعوت بنیاد فرهنگی شریعتی، انجمن جامعه شناسی ایران، موسسه فرهنگ و تاریخ و پژوهشهای میان رشتهای با حضور دکتر عباس منوچهری و دکتر داریوش رحمانیان سخنرانی کرد.
کتاب فراسوی شریعتی، رساله دکترای دکتر صفاری در سال ۲۰۱۳ در دانشکده آلبرتا دفاع شده است. دکتر صفاری در آغاز با شرح فضای فرهنگی و سیاسی جامعه آمریکا و کانادا پس از حملات تروریستی یازده سپتامبر که با آغاز تحصیلات دانشگاهی او هم زمان بوده است، سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: « دو هفته بعد از حملات تروریستی یازده سپتامبر، آمریکا و کانادا با اشغال نظامی افغانستان سیاست نظامیگری خود را در خاورمیانه آغاز کردند که موجب پیدایش نوعی اسلام هراسی و نژاد پرستی در سه حوزه آکادمیک، فرهنگ عامه و گفتمان روشنفکری و سیاسی شد.»
دکتر صفاری ادامه داد که دلیلی اصلی او برای انتخاب رشته علوم سیاسی تلاش برای پیدا کردن پاسخ به پرسشهایی از این دست بود: تضاد میان اسلام و مدرنیته، اسلام و غرب و این پرسش که آیا مدرنیته پدیده ایست کاملا غربی و بیگانه و ناسازگار با تمدنهای دیگر (مثلا سنتهای جوامع اسلامی) و در نهایت پرسش از جایگاه سنتهای غیر غربی در مدرنیته.
صفاری ادامه داد: «رساله کارشناسی ارشد من درباره نقش مسیحیت و لیبرالیسم سیاسی در سنت روشنگری انگلستان قرن شانزده و هجده بود. در این مرحله برایم روشن شده بود که مدرنیته در انگلستان نه از طریق نفی مذهب بلکه از طریق بازخوانی مذهب و اصلاح دینی و البته به یمن تغییرات در ساختار اقتصادی و سیاسی این جامعه محقق شده بود.» توماس هابز(لویاتان) و جان لاک (دو رساله در باب حکومت) دو رفرانس اصلی دکتر صفاری برای ترسیم نسبت دین و مدرنیته بود.
به گفته صفاری:« به دنبال این پایان نامه این پرسش برایش مطرح شده است که آیا در جهان اسلام به چنین نسبتی اندیشه شده است یا نه؟ و در این مرحله هیچ اطلاعی از شریعتی و پروژه او نداشته است.آشنایی با مجتبی مهدوی که راهنمای رساله دکترای او بوده است، نقطه آغاز آشنایی او با شریعتی و تفکرش بوده است »
سخنرانان به ترتیب: سیاوش صفاری، عباس منوچهری، داریوش رحمانیان، احسان شریعتی و پرسش و پاسخ حضار