چهلمین یادمان علی شریعتی« اکنون، ما و شریعتی» (۲۹ فروردین ۱۳۹۶؛ روزنامه شرق)
چهلمین یادمان علی شریعتی
اکنون، ما و شریعتی
«اکنون، ما و شریعتی»، عنوان همایشی علمی است که بهبهانه چهلمین سالگرد علی شریعتی در تیرماه امسال به همت بنياد شريعتي برگزار خواهد شد. مقصود از «اکنون» در عنوان همایش، اشاره به زمانه و زمینه حاضر است و منظور از «ما» همه کسانیاند که دغدغه مسائل زمانه خود را دارند و همچنین آنانکه از طریق امتزاج افق خود با افق شریعتی سعی در مواجهه با معضلات و مسائل زمانه خود دارند. گروه اندیشه «شرق» در همکاری با بنیاد شریعتی مجموعه گفتوگوهایی را با نسلهایی از روشنفکران متأثر از شریعتی و نیز موافقان و منتقدان او تا پیش از آغاز همایش به تناوب منتشر خواهد کرد.
شریعتی متفکر چالشگری بود. او در زندگی فکری و شخصیاش کوشید واقعیات و حقایق زمانه خود را به چالش بکشد. از یکسو، در پیوند با میراث فکری و از سوی دیگر با چشماندازها و راه و روشی بدیع و درخور زمانه و زمینه خود میاندیشید. در اعلامیه دبیرخانه همایش، ضرورت مجدد بررسی آرای شریعتی توضیح داده شده است: «افق فکری شریعتی در کویریات، اجتماعیات، و اسلامیات متجلی است. ما نیز امروزه در اکنون تاریخی خود نیازمند اندیشیدن در هر سه سپهر هستیم، و میراث شریعتی بیش از دیگر گفتمانها، سرمشقها، و مکاتب، چه جهانی و چه بومی، ظرفیت بهکارگرفتهشدن برای پاسخگویی و راهگشایی در آنها را دارد. درعینحال، اندیشه شریعتی نیاز به بازخوانی دارد تا نیاز اندیشگانی اکنون ما را پاسخ گوید». در بخش دیگری از اعلامیه همایش میخوانیم: «اکنون زمانه جهانیشدن سلطهگرانه سرمایهداری و تلاش قدرتهای بازدارنده آدمیان از تعیین سرنوشت خود است تا همچنان میدان عمل برای سلطهگران محفوظ بماند. در همین فضاست که پوچی، فقدان معنا، لذتجویی و مصرفگرایی مفرط، ترویج و تهییج میشود و باعث به حاشیه و خفاراندن آزادیخواهی و عدالتجویی شده است. خیر، زیبایی، و حقیقت، آرمانخواهی و دوستی، جای خود را به پروژههای ثروتاندوزی و حرص و هوسهای خفیف و ویرانگر داده است. ظهور نولیبرالیسم خشن و مفرط از سویی، و بنیادگرایی بیبنیاد ترور و ستیزه از دیگرسو، جهان اکنون ما را آکنده از غلبه «زر و زور و تزویر» ساخته و لذا دینگریزی از یکسو و نیاز به معنویت و دوستی از سوی دیگر، سیمای عالم ما را ترسیم میکند. شریعتی در ادامه میراث فکری رهاییبخش با شاخصه ایرانی و اسلامی، با بهچالشکشیدن گفتمانهای مسلط زمانه از بازگشت و ساختن خویشتنی نو سخن میگفت تا ورطه تاریک دینگریزی و دیگرستیزی را تبدیل به چشماندازی برای دریافت معنای بودن و یافتن خویشتن کند. وی در این راه با رنجبران زمانه همراه شد و خود رنج بسیار برد. تخطئه و متهمشدن را شریعتی در زمانه خویش بسیار تجربه و تحمل کرد، اما نگذاشت آنچه دیگران برای خاموشی وی میکردند مانع تفکر و طی طریق رهاییبخش وی شود. این خود وجه بارزی از نوع خاص «گفتار» شریعتی است».
همایش حاضر قصد دارد در چنین فضایی افقهای جدیدی را از طریق همسخنی مضاعف با یکدیگر و با شریعتی بگشاید. محورهای همایش عبارتاند از: ١- تفکر «نوشریعتی»؛ شرایط امکان یک پارادایم ٢- شریعتی، بازیابی جامعه و هویت ٣- شریعتی، الهیات رهاییبخش و مسئله زمانه ٤- شریعتی و تحول دوران ٥- شریعتی و امر اجتماعی ٦- فلسفه سیاسی شریعتی ٧- شریعتی، جهان اسلام و نقد بنیادگرایی ٨- ممیزات پروژه شریعتی در نسبت با سایر پروژههای نواندیشی دینی.